ก่อ .........เกาลัดเมืองไทย ไม้ผลพื้นบ้านภาคใต้
ดอกก่อ
ก่อ...ผลอ่อน
ช่อผลก่อ
ก่อ ที่นำไปคั่ว เนื้อผลจะหวานมัน
ก่อ........ เกาลัดเมืองไทย : Castanopsis
ไม้วงศ์ก่อ (Fagaceae) เป็นไม้หวงห้าม ตามพระราชกฤษฎีกา ไม้หวงห้าม พ.ศ. ๒๕๓๐ เนื่องจากเป็นไม้ผลที่มีคุณค่าทางเศรษฐกิจและคุณค่าทางปกป้องสิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติ เพราะส่วนใหญ่ชอบขึ้นตามป่าดิบเขา ตามที่ลาดชันสูง จึงเป็นกลุ่มพืชที่สำคัญที่ช่วยปกป้องการพังทลายของดิน รักษาอุณหภูมิและดูดซับความชุ่มชื้นเก็บไว้ในดินได้ดีกว่าพวกไม้สน สกุลก่อหนามเป็นก่อสกุลที่มีเนื้อผลรับประทานได้
ไม้สกุลก่อหนามที่พบในประเทศไทยมีหลายชนิด ก่อที่ใช้ผลหรือเมล็ดเป็นอาหาร มี ประมาณ 25 ชนิด เช่น ก่อหรั่ง ก่อหลั่ง ก่อเดือย ก่อแป้น ก่อเหน่ง ก่อขาว ก่อหมู ก่อหมูดอย เป็นต้น ในปัจจุบันจะพบต้นก่อในป่าไม้ดงดิบเท่านั้น เพราะต้นถูกตัดไปใช้ในงานก่อสร้าง จึงพบเห็นได้น้อยลง แต่ในภาคใต้ยังคงพบตามภูเขาสูง และมีเมล็ดก่อขายตามตลาดพื้นบ้าน มีเนื้อผลที่มันหวาน
ก่อเป็นไม้ต้น ไม่ผลัดใบ สูง 20-30 เมตร ใบ เดี่ยว เรียงสลับ รูปใบหอกหรือรูปใบหอกแกมรูปขนาน ขอบใบเรียบ ดอก มีสีเขียวครีม ออกเป็นช่อยาวตั้งขึ้น กลีบรวม 6 กลีบ รูปขอบขนาน ดอกเพศเมียคล้ายดอกเพศผู้ ดอกแยกเพศร่วมต้นแยกช่อหรืออยู่บนช่อเดียวกัน ช่อดอกเป็นช่อเชิงลดออกตามซอกใบใกล้ปลายกิ่งมีขนสั้นหนานุ่ม ผลมีกาบหุ้มผลเป็นหนาม มีขนแน่น มีเปลือกแข็งสีน้ำตาล ที่อยู่ภายใต้เปลือกสีเขียวมีหนาม ซึ่งคือชั้นของใบประดับที่เจริญและขยายขนาดขึ้นมาห่อหุ้มผลไว้ ส่วนของเปลือกสีเขียวที่เป็นหนามที่ห่อหุ้มผลอยู่ ที่ว่ามาจากชั้นใบประดับนั้นเรียกว่า คูปูล อาจมีรูปร่างเป็นกาบรูปถ้วย หรือห่อหุ้มหมดทั้งผล
ผลก่ออ่อนที่มีสีเขียวดูลักษณะเหมือนเปลือกมีขนเป็นเส้นๆคล้ายผลเงาะอ่อน แต่มีความแตกต่างที่เปลือกก่อสีเขียวที่เห็นไม่ใช่เปลือกที่แท้จริง แต่เป็นชั้นใบประดับหลายๆใบที่รองรับดอกอยู่ เจริญขยายใหญ่ขึ้นมาหุ้มผลไว้ข้างในอีกที ส่วนเปลือกเงาะที่มีขนสีแดงหรือเขียว เป็นชั้นของเปลือกผลที่แท้จริง ก่อขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด ประโยชน์ : เนื้อไม้ใช้ในการก่อสร้าง ใช้ทำโครง สร้างส่วนต่างๆของบ้าน เช่น เสาบ้าน เนื้อในเมล็ดรับประทานได้ เนื้อมีลักษณะ และรสชาติคล้ายเกาลัด
ความเห็น (2)
หลงคิดว่ามีแต่ที่ภาคเหนือแถวเชียงใหม่ แม่ฮ่องสอนค่ะ
-สวัสดีครับ
-เกาลัด...เคยกินตอนอยู่อีสาน..ครับ
-ชอบใจเกาลัดเมืองไทย
-ขอบคุณครับ
