628. จากมาสโลว์มา Spiderman

employee engagement

ผมไปดูหนังเรื่อง Amazing Spiderman มาสนุกตื่นเต้น เศร้าด้วย แต่เมื่อดูแล้วก็ อะฮ๊า..ต้องเขียนอะไรซะแล้ว เพราะทำให้ได้คิดเชื่อมโยงไปถึงอะไรบางอย่าง ที่น่าจะเป็นประโยชน์หากได้เขียนไว้ นั่นคือเรื่องของ Maslow และ Employee Enagagement ครับ.. เรื่องนี้เห็นชัดมากๆ.. แน่นอนเช่นเดียวกันกับทุกครั้ง พระเอกของเราก็เกิดมาเพื่อทำหน้าที่ปราบเหล่าร้าย.. ที่ก็ร้ายจนพระเอกกระอักเลือก แต่ที่สุดก็เอาชนะกันได้.. 

                          

แต่เหล่าร้ายเรื่องนี้ไม่ใช่เหล่าร้ายธรรมดา.. พวกเขาไม่ได้ร้ายกับพระเอกมาก่อน.คนหนึ่งเป็นเพื่อนรักพระเอก อีกคนเป็นแฟนคลับ Spiderman เลย ..เรื่องนี้จึงจุดประกายความสนใจของผมมากๆ.. หนังจะพูดถึงเรื่องของศัตรูคนแรก ลูกคนรวยที่เป็นเพื่อสนิทของพระเอก คนนี้ไม่รู้มาก่อนว่าพระเอกเป็น Spiderman และเชื่อว่าหากเขาได้เลือดของ Spiderman เขาจะไม่ตาย..และก็เชื่อว่าพระเอกสามารถติดต่อ Spiderman ตัวจริงได้..จึงพยายามขอความช่วยเหลือ แต่ไม่ได้..เพราะพระเอกรู้ว่าถ้าได้ไปเพื่อนกลายเป็นปีศาจแน่ จึงพยายามเลี่ยง.. แต่ที่สุดคนๆนี้ก็รู้ว่าพระเอกปิดบังความจริงไว้ จึงเกิดความแค้น และเมื่อได้พิษแมงมุม และกลายมาเป็นปีศาจ เจ้าผู้นี้จึงหันมาไล่ล่าฆ่าพระเอก... โอ..น่ากลัว..

แน่นอนเรื่อง Spiderman ทำให้ผมนึกทฤษฎีลำดับความต้องการจองมาสโลว์ (Maslow's Heirachy of Needs) ที่แบ่งความต้องการของมนุษย์เป็น 5 ด้านตั้งแต่ความต้องการพื้นฐานสุด ตั้งแต่ความต้องการทางกายภาพ (Physiological) ซึ่งได้แก่นำ้ อาหาร การนอนหลับ การขับถ่าย อันนี้พื้นฐานจริงๆ เมื่อได้พอแล้ว ก็จะมีความต้องการความมั่นคงปลอดภัย (Safety) คือความต้องการความปลอดภัยทางกาย สุขภาพ ทรัพย์สิน การจ้างงาน ครอบครัว เมื่อเพียงพอแล้วมนุษย์จะมีความต้องการอีกนั่นคือ ความรักและความเป็นเจ้าของ (Love/belonging) ซึ่งประกอบด้วยความรักระห่วางเพื่อน ครอบครัว หรือความรักระหว่างเพศ ซึ่งถ้าได้รับการตอบสนองอยกาเพียงพอก็จะมี ความเคารพนับถือ (Esteem) ซึ่งประกอบด้วยความมั่นใจ ความสำเร็จ การยอมรับอื่น และได้รับการเคารพ การยอมรับจากผู้อื่น ซึ่งหาสมบูรณ์แล้วก็จะก้าวเข้าสู่ความต้องการสุดท้ายคือความสมบูรณ์ของชีวิต (Self-actualization) ซึ่งประกอบด้วยการยอมรับความจริง การไม่มีอคติ การแก้ปัญหา ความคิดสร้างสรรค์และความมีศีลธรรม จริยธรรม ซึ่งกว่าจะถึงจุดสูงสุดได้ มนุษย์ต้องได้รับการตอบสนองความต้องการ ในระดับพื้้นฐานจนสมบูรณ์ก่อน ถ้าแต่ละขั้นไม่ผ่านมนุษย์เราจะทุกข์มากๆ ถึงขั้นสติแตกได้..

                     

มาวิเคราะห์กันตามมาสโลว์ สำหรับตัวร้ายสองตัวนะครับ

ศัตรูหมายเลขหนึ่ง ลูกเศรษฐี อดีตเพื่่อนรัก ว่ากันตาม Maslow เห็นชัดเลยครับ..เจ้าเพื่อนผู้นี้มีแรงจูงใจเหมือนมนุษย์ทั่วไป. ตรงที่ต้องการ ความปลอดภัย (Safety) หรือ Need ขั้นที่สอง เพราะเจ้าผู้นี้ได้ Need ขั้นแรกเพียงพอแล้ว คือมีกิน มีที่อยู่อาศัยบริบูรณ์.. แต่กลับเจอปัญหาชีวิตคือเรื่องสุขภาพ ก็เลยต้องการอาศัยมิตรภาพ (Love คือขั้นที่สาม) ช่วย แต่ก็ค้นพบว่าพระเอกไม่ช่วย เนื่องจากตัวเองไม่เคยเตรียมตัวมาก่อน คือไม่เคยบรรลุถึงความรับผิดชอบชั่วดี ไม่เคยค้นพบความสมบูรณ์ของชีวิต (Self-actualization) ที่สะท้อนจากความมีศีลธรรม การยอมรับความจริง ความคิดสร้างสรรค์ การไม่มีอคติ ที่สุดทำใจไม่ได้สติแตก หันกลับไปเป็นคนชั่ว ร่วมมือกับคนชั่วด้วยกันก่อเรื่องที่น่าเศร้าตามมา น่าสงสารครับคนๆนี้จะว่าไปแล้ว ถ้าว่าตามทฤษฎีของ Maslow ..แม้จะรวยล้นฟ้า แต่ที่ผ่านมาไปได้แค่ขั้นที่ 3 ครับ..ชัดมาก ชีวิตคุณหนู คนรอบตัวไม่เห็นหัวด้วยซ้ำ เพราะคนยังไม่เชื่อในความสามารถจึงไม่มีใครยอมรับ และไม่อยากยอมรับใคร (Esteem) ไม่ต้องพูดถึงลำดับขั้นสุดท้าย..ไปไม่ถึง.. นี่เอง..Safety ไม่ได้..ไปเลย

ศัตรูหมายเลขสอง วิศวกรอัจริยะ ผู้กลายเป็นปีศาจ อดีตแฟนคลับ Spiderman

คนนี้น่าสนใจมากครับ..เป็นวิศวกรอัจริยะ ที่ Spidermanเคยช่วยชีวิตไว้ และชื่นชม Spiderman มาก วิศวกรคนนี้ทำงานในบริษัทของลูกเศรษฐี ศัตรูหมายเลขหนึ่ง เป็นคนเก่ง มีความสามารถในการออกแบบระบบไฟฟ้า ชนิดอยู่เบื้องหลังงานสำคัญๆ...คนนี้เดิมได้รับการตอบสนองระดับพื้นฐานคือพอตั้งแต่ Psyological, Safety, Love/Belonging... แต่ไปไม่สุดไปติดอยู่ที่ Esteem คือคนในองค์กร คนรอบตัวไม่สนใจไม่ให้การยอมรับ.. ที่สุดเกิดอุบัติเหตุทำให้กลายเป็นปีศาจ ... แต่ก็ยังงงอยู่และหวังพึ่ง Spiderman ... ที่ตนเองยอมรับ..แต่ Spiderman ทำให้ปีศาจเข้าใจผิด จริงๆเท่าที่ผมมองเป็นปัญหาของ Spiderman เองด้วย..ที่สุดปีศาจหันมาเกลียดชังมาเป็นศัตรูของ Spiderman และหันมาร่วมมือกับปีศาจตัวแรกถล่มพระเอกจนเกือบตาย..

เรื่องราวของเหล่าร้ายที่เคยดีสองตัวนี้เป็นบทเรียนสำคัญของเราครับ..องค์กรสมัยใหม่ต้องการคนทำงานที่ทุ่มเทให้องค์กร ที่เราเรียกว่า Employee Enagagement (ความผูกพันธ์ต่อองค์กร) .. คือคนที่ประเภท Say Stay Strive...คนที่พูดดีๆถึงองค์กร (Say) ไม่พอครับยังต้องอยู่นาน (Stay) ด้วย และที่สุดของที่สุดต้อง Strive คือพยายามทำดี พัฒนาตนเองพัฒนาองค์กรขึ้นเรื่อยๆ.. แน่นอนครับเราจะเห็นว่าเรื่องนี้คนดีๆ อยู่ดีๆเปลี่ยนเป็นคนเลว.. ก็เพราะเราไม่สามารถตอบสนองความต้องการพื้นฐานบางอย่างเขาได้.. ที่สุดไปเลย หันเป็นศัตรู .. สูญเสียความผูกพันธ์ที่มีต่อกันมายาวนาน และหันมาทำร้ายกันจนเรื่องต้องจบลงอย่างน่าเศร้าที่สุด..

                                              

นี่คือเรื่องราวของ Spiderman... แล้วประเทศไทยล่ะมีไหม มีครับ ล่าสุดลูกศิษย์ระดับผู้บริหาร มีทุกอย่างครับ เงินเดือนสูง แต่องค์กรคาดหวังสูงมาก.. ทำงานหนักประสบความสำเร็จได้รับการยอมรับจากหน่วยงาน..แต่เนื่องจากกลับบ้านดึกลูกเริ่มโต ไม่มีเวลาให้เริ่มสะเทือนแล้วครับ Love/Belonging โดยเฉพาะเรื่องครอบครัว..คราวนี้จะลาออกแล้วครับ..หน่วยงานก็คิดไม่ทัน เพราะไม่มีใครพูดถึงเรื่องนี้ไม่มีโครงการอบรม ไม่มีแนวคิดเรื่องการสร้างสมดุลย์ชีวิต ไม่พูดถึงเอาแต่บ้า KPI ที่สุดกำลังจะเสียคนเก่งไป..

ต้องหันกลับมาใส่ใจกันแล้วครับ ตอนนี้ผมเห็นคนดีๆ จำนวนมากที่ดู Strive แต่ไม่ Say และไม่ Stay ด้วยครับ..ไม่ทำไม่ได้แล้ว Maslow อาจเก่าแต่ก็ยังมีคุณค่าอยู่ครับ เอามาประเิมนชีวิต ประเมินองค์กรและช่วยค้นหาแนวทางในการพัฒนาองค์กรได้เป็นอย่างดี

วันนี้พอเท่านี้ เพียงเล่าให้ฟัง ลองเอาไปพิจารณาดูนะครับ

http://screenrant.com/amazing-spider-man-2-poster-...

http://psychclassics.yorku.ca/Maslow/motivation.ht...

http://sustainabilityadvantage.com/2010/10/12/csr-...

[ยายธี]

สมัยใหม่..เราค้นคว้าๆๆ..แต่..ตี่  เพียงพิจารณา..ก็หมดเวลา..อยู่..ซ่ะแล้ว.

[ก้ามปู]

สุดยอดมากเลยคะอาจารย์ เปรียบเทียบได้เห็นอย่างเด่นชัด ทุกวันนี้ทุกส่วนล้วนมีส่วนในการส่งเสริมการทำร้ายกันและกัน หากฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเข้าใจพอจะลดทอนความรุนแรงได้ แต่หากไม่เข้าใจกันทั้งสองฝ่ายยิ่งเพิ่มความรุนแรงเป็นทวีคูณ โดยเฉพาะคนที่ใกล้ชิด ขอบคุณมากคะ