ร่วมเรียนรู้ป่า (๑๒)
มาที่นี่ ๒-๓ วันได้ยินนามมูลนิธิหลายแห่งจนงงกับวิถีของแต่ละที่ จำต้องทวนความเข้าใจเดิมของตัวให้ชัด จะได้ทำความเข้าใจต่อกับเรื่องที่ได้ฟังจากปากของผู้คนที่มาร่วมแบ่งปันโดยไม่มีอคติ เข้าใจบทบาทของมูลนิธิได้ตรง เข้าใจคนทุกคนที่มาแบ่งปันมากขึ้น และเข้าใจการทำงานของหน่วยราชการมากขึ้น
"มูลนิธิ" เป็นคำที่สื่อความหมายโดยกฎหมายเพียงแค่ "ทรัพย์สิน" เป็นทรัพย์สินที่มีจุดหมายในการรังสรรค์ขึ้น นัยหนึ่งของคำนี้ก็คือ "ทุนดำเนินการ" ฉะนั้นมูลนิธิสืบนาคะเสถียรก็คือกองทุนดำเนินการอันมีความเกี่ยวเนื่องกับนามสืบ นาคะเสถียร ซึ่งมีกลุ่มผู้มีอุดมการณ์ตรงกับคุณสืบทำหน้าที่เป็นผู้ดูแลและบริหารให้เป็นไปตามจุดหมายที่ก่อตั้งขึ้น คือ ทำงานสืบทอดเจตนารมน์ของคุณสืบ เพื่อให้ประเทศไทยอนุรักษ์ผืนป่า สัตว์ป่า และแหล่งธรรมชาติ โดยประชาชนและผู้มีอำนาจตัดสินใจมีข้อมูลอย่างเพียงพอต่อความเข้าใจถึงความสำคัญในการอนุรักษ์ดังกล่าว
เมื่อได้รู้ว่ามูลนิธิกำหนดปรัชญาการทำหน้าที่ของตัวเองว่าเป็นผู้ทำหน้าที่ประสานความร่วมมือกับทุกฝ่ายรวมถึงเพิ่มพูนความเข้าใจในการอนุรักษ์ให้พวกเขาเหล่านั้นด้วย ในขณะเดียวกันในการจัดสินใจต้องมีพื้นฐานของการเปิดเผยข้อมูลอย่างโปร่งใส ในขณะที่อีกด้านหนึ่งต้องเคารพสิทธิชุมชนที่จะดำเนินชีวิตตามวัฒนธรรม โดยสอดคล้องกับการสงวนความหลากหลายทางชีวภาพและความสมดุลยั่งยืนนี่แหละจึงหายงงกับเรื่องราวทางวิชาการที่อ.ศศินนำเสนอบอกเล่า
ที่มาห้วยขาแข้งในคราวนี้ โดยส่วนตัวอยากสัมผัสความหลากหลายทางชีวภาพที่มีคนเล่าถึงมากมาย ได้ฟังอ.ศศินเล่าเรื่องเสือแล้วตะลึง ในระบบนิเวศบนบก ไม่มีเสือ สัตว์ป่าและต้นไม้ล้นโลก ไม่มีป่า เสือสูญพันธุ์ ป่าที่เสืออยู่ได้ มีลูกได้เป็นป่าที่มีระบบนิเวศบนบกสมบูรณ์ เสือหนึ่งตัวมีมูลค่าหลายล้าน เสือเป็นสัตว์ที่เริ่มสูญพันธุ์ การอนุรักษ์ป่ามรดกโลก ทำให้เขตป่าชั้นในมีจำนวนเสือเป็นอันดับ ๒ ของโลกแล้วในปัจจุบัน มาสัมผัสของจริงจึงเข้าใจว่าความหลากหลายทางชีวภาพของป่ามรดกโลกบ้านเรามีสัตว์ป่าเป็นหัวใจ
ห่วงโซ่ความสัมพันธ์ด้านชีววิทยานี้ทำให้เข้าใจคุณค่าเสือ
ฟังเรื่องแนวกันชน การทำงานกับชาวบ้านของหัวหน้าสมโภชน์มาแล้ว เห็นภาพ mapping ปัญหาที่คุณประจักษ์ นำมาให้ดู พอเติมด้วยข้อมูลที่อ.ศศินบอกเล่า ในหัวเห็นภาพความยากแบบหืดขึ้นคอของการจัดการผืนป่าตะวันตกให้เกิดพื้นที่คุ้มครองอย่างมีส่วนร่วมและการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งทางกฎหมายและนโยบายประเด็นที่ดินป่าไม้ในพื้นที่อุทยานแห่งชาติและเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าในผืนป่าตะวันตกขึ้นมาโดยพลัน
อ.ศศินเอ่ยถึงเรื่องป่าชุมชนด้วย ที่แท้แนวกันชนกับป่าชุมชนอยู่ใกล้กันนิดเดียว (แนวกันชนและป่าชุมชนเป็นมรดกความคิดที่คุณสืบทิ้งไว้)
แผนที่ผืนป่าตะวันตก
วันนี้มูลนิธิสืบเป็นหนุ่มน้อยอายุ ๒๑ ปีที่เติบโตเป็นหนุ่มหล่อคุณวุฒิคับแก้ว ปรัชญาการทำงานได้ส่งให้เกิดเครือข่ายที่งดงามระหว่างหน่วยราชการอย่างอุทยานฯและองค์กรเอกชนอย่างมูลนิธิ
ผลความร่วมด้วยช่วยกันอนุรักษ์ป่ามรดกโลกส่งผลให้บ้านเรามีผืนป่าที่ใหญ่ที่สุดในเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ มีสัตว์อยู่หลายชนิด หลายพันธุ์ ๒๘ ชนิดในทั้งหมดหายากแล้วในโลก (สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ๑๕ ชนิด นก ๙ ชนิด สัตว์เลื้อยคลาน ๔ ชนิด) ขอปรบมือให้ด้วยความชื่นชมอย่างจริงใจค่ะ
๘ ธันวาคม ๒๕๕๖
หมายเหตุ
"มูลนิธิ" หมายถึง ทรัพย์สินที่จัดสรรไว้โดยเฉพาะสําหรับวัตถุประสงค์ เพื่อการกุศลสาธารณะการศาสนา ศิลปะวิทยาศาสตร์วรรณคดี การศึกษา หรือเพื่อสาธารณประโยชน์อย่างอื่น โดยมิได้มุ่งหาผลประโยชน์มาแบ่งปันกัน และได้จดทะเบียนตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์แล้ว
"ป่าเสื่อมโทรม" หมายความว่า พื้นที่ป่าในบริเวณป่าสงวนแห่งชาติทั้งหมดหรือบางส่วน มีไม้มีค่าที่มีลักษณะสมบูรณ์เหลืออยู่เป็นส่วนน้อย และป่านั้นยากที่จะกลับฟื้นคืนได้ตามธรรมชาติโดยมีลูกไม้ขนาดความสูงเกิน ๒ เมตร ขึ้นไป ขึ้นกระจายอยู่ทั่วพื้นที่ไม่เกินไร่ละ ๒๐ ต้น หรือมีไม้ขนาดความโตวัดโดยรอบลำต้นตรงที่สูง ๑๓๐ เซนติเมตร ตั้งแต่ ๕๐-๑๐๐ เซนติเมตร ขึ้นกระจายอยู่ทั่วพื้นที่ไม่เกินไร่ละ ๘ ต้น หรือมีไม้ขนาดความโตเกิน ๑๐๐ เซนติเมตร ขึ้นไป ขึ้นกระจายอยู่ทั่วพื้นที่ไม่เกินไร่ละ ๒ ต้น หรือพื้นที่ป่าที่มีไม้เข้าหลักเกณฑ์ทั้ง ๓ ลักษณะดังกล่าวเมื่อรวมกันแล้วต้องมีจำนวนไม่เกินไร่ละ ๑๖ ต้น
"ป่าชุมชน" หมายถึง พื้นที่ป่าไม้ที่ได้รับการจัดการโดยกระบวนการมีส่วนร่วมจากประชาชนและองค์กรชุมชน ทั้งทางตรงและทางอ้อม ตามความเชื่อและวัฒนธรรมท้องถิ่นเพื่อประโยชน์ที่สอดคล้องกับความต้องการของชุมชนอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน เป็นป่าที่ประชาชนเข้าไปใช้สอยตามวิถีชีวิตของคนทุกคนในชุมชนนั้น ทั้งเรื่องการทำมาหากิน ระบบครอบครัวเครือญาติ ประเพณีความเชื่อ อำนาจและกฎระเบียบในชุมชน มีหลายรูปแบบ ขึ้นอยู่กับลักษณะภูมินิเวศ และวัฒนธรรม ประเพณีของชุมชนในท้องถิ่น
"ป่าชุมชนของกรมป่าไม้" หมายถึง ที่ดิน และ/หรือ ที่ดินป่าไม้ ที่ชุมชนได้ดำเนินการ หรือได้รับอนุญาตตามกฎหมายให้ดำเนินการร่วมกับพนักงานเจ้าหน้าที่ จัดการกิจการงานด้านป่าไม้อย่างต่อเนื่อง ภายใต้กฎหมาย กฎ ระเบียบ ข้อบังคับ ข้อปฏิบัติ และแผนงานที่เกี่ยวข้อง ซึ่งอาจสอดคล้องกับความเชื่อ และวัฒนธรรมของชุมชนท้องถิ่นนั้นด้วย การจัดการหรือดำเนินการดังกล่าว ก็เพื่อการอนุรักษ์ และให้ชุมชนได้ใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน
"ชุมชน" หมายความถึง สถานที่ที่มีคนจำนวนหนึ่งมาอยู่รวมกัน โดยคนเหล่านั้นอยู่ร่วมกัน ทำมาหากินร่วมกัน ทำกิจกรรมต่างๆ ร่วมกัน และที่สำคัญที่สุดคือ การมีชีวิตรอดและสามารถก้าวไปข้างหน้าได้ของแต่ละคน ขึ้นอยู่กับการมีชีวิตรอดและการก้าวไปข้างหน้าร่วมกัน เมื่อไรที่คนในชุมชนนั้นไม่ต้องพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกันแล้ว ต่างคนต่างเอาตัวรอดได้ ต่างคนก็เลยต่างอยู่ สภาพเช่นนี้ไม่ใช่หรือไม่มีความเป็นชุมชนเหลือต่อไปอีกแล้ว
ที่มาที่ไปของมูลนิธิสืบฯเป็นดังนี้ : ในช่วงต้นของการก่อตั้ง มูลนิธิได้รับพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์จากสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรม ราชินีนาถและพระเจ้าวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าโสม สวลี พระวรราชาทินัดดามาตุเป็นกองทุนประเดิม ร่วมกับได้จากทรัพย์บริจาคจากญาติ มิตร ประชาชนทั่วไปที่มีจิตศรัทธาและตระหนักถึงความจริงใจในการเสียสละของคุณสืบ วันถือกำเนิดของมูลนิธิสืบฯตามกฎหมาย คือ วันที่ ๑๘ กันยายน ๒๕๓๓ (๑๐ วันหลังจากคุณสืบเสียชีวิต)
ความเห็น (1)
ขอบคุณมากครับ