พรุ่งนี้สอบหยิบตัวยา..คืนนี้ยังหยิบไม่แม่นยำเลยที่รัก
ทุกวันเสาร์และบางสัปดาห์ก็เพิ่มวันอาทิตย์ที่ฉันต้องเดินทางไปหาพระอาจารย์ เพื่อเติมเต็มความรู้เรื่องยาของไทยแต่โบราณ
ก็ยาสมัยโบราณนั้น ส่วนประกอบของยาจำนวนมากมีที่มาจากพืช ผัก หญ้า และต้นไม้ นานาชนิด
รวมทั้งอาหารเพื่อสุขภาพของคนยุคนี้ เช่นมะขามป้อม มะนาว มะปรางค์
แม้ดอกไม้หอมของไทยเราก็เป็นตัวยาที่ใช้กันมาแต่โบร่ำโบราณ เช่นมะลิ คนรุ่นก่อนรู้จักวิธีนำ
พืชสมุนไพรมาใช้รักษาอาการป่วยต่างๆ เช่นคนโบราณมีวิธีรักษาผิว
ที่เกิดจากการเป็นอีสุกสีใสให้ราบเรียบ เป็นปกติ ได้โดยใช้ใบมะลิมาตำหรือขยี้กับฝาละมี
แล้วเอาน้ำที่ได้มาทาตามผิวลดอาการคัน และทำให้แผลที่เกิดจากการอักเสบของอีสุกอิใสให้แห้ง
นอกจากนี้ยังกินยาเขียวกระทุ้งให้ตุ่มอีสุกอีใส รีบๆออกมาโดยเชื่อว่าหากอีสุกอีใสที่ปรากฏบนผิวน้อยเกินไป
จะทำให้เกิดอีสุกอีใสขึ้นใหม่อีกเป็นครั้งที่สองได้ สำหรับประเด็นหลังนี้ ไม่อาจยืนยันได้
เพราะไม่ได้เก็บข้อมูลใดๆไว้เลย เมื่อครั้งลูกสาวเป็นก็ได้แต่ให้แพทย์สมัยใหม่รักษาอาการไข้
แต่ยังคงใช้ใบมะลิมาขยี้เอาน้ำทาผิวให้ด้วยความเชื่อมั่นในสรรพคุณที่จะสมานแผลได้ดีในกรณีเช่นนี้
คืนนี้คงนอนดึงสักคืนเพื่อเตรียมตัวเข้าแถวสอบตัวต่อตัวกับพระอาจารย์
โดยโจทย์จะบอกว่าหยิบตัวยา ชั่งยา บอกสรรพคุณฤทธิ์ยา วัตถุส่วนประกอบ
อธิบายวิธีปรุงยาแบบโบราณ ขนาดยาที่ใช้รับประทาน
การคัดเลือก และการเก็บตัวยา การใช้ตัวยาอันตรายประเภทออกฤทธิ์แรง การสะตุ
การประสะ การฆ่าฤทธิ์ยา รวมทั้งกระสายยา การชั่งยาตามมาตราชั่ง ตวง วัด แบบโบราณ
เช่น
การทำยาประสะจันทน์แดง
ซึ่งมีวัตถุส่วนประกอบคือ
รากเหมือดคน 4 ส่วน
ชื่อสามัญ เหมือดคน
ชื่อท้องถิ่น ดอก /ต้น/ใบ/ผล รากเหมือดคน /กระฮั้น/กะเบาเลือด/กาฮั้น/ชิงชอง/ตีนตัง/มะเลือด/ลาหัน/เลือดม้า/เลือดแรด/สมิงคำราม/สีซวง/หัน/หันลัด
ต้นเหมือดคน
ที่มารูปภาพ :http://www.plantgenetics-rspg.org/schoolbot_club/webboard_upload/1300162384.jpg
เข้าถึงข้อมูลเมื่อ 18 ตุลาคม 2556
 |
|
ดอกเหมือดคน ใช้ส่วนที่เป็นกิ่ง ก้าน ที่มาของภาพ: http://www.plantgenetics-rspg.org/schoolbot_club/?name=webboard&file=read&id=74 สรรพคุณ แก้ไข้ ถอนพิษสำแดง ถอนพิษเบื่อเมา ไข้กลับไข้ซ้ำ ไข้ปอดบวม |
รากมะปรางหวาน 4 ส่วน มะปรางพืชตระกูลเดียวกับมะม่วง
รากมะนาว 4 ส่วน
เปราะหอม 4 ส่วน
ดอกเปราะหอม ใช้ส่วนที่เป็นหัว
ที่มาของภาพ:http://img211.imageshack.us/img211/9854/27966110.png
โกฐหัวบัว 4 ส่วน
โกฐหัวบัว
ที่มาของภาพ:http://www.thaicrudedrug.com/images/thumbnail/1339544006.jpg
จันทน์เทศ 4 ส่วน
ลูกจันทน์เทศ
ที่มาของภาพประกอบ:http://www.oknation.net/blog/home/blog_data/95/95/images/nutmeg/nutmeg1.jpg
หมายเหตุ ทางภาคใต้เป็นผลไม้ประจำรถเข็นที่ขายดีมาก รสเผ็ด เปรี้ยวอมขม กินกับพริกกะเกลืออร่อย เนื้อแข็งและเหนียวเล็กน้อย
ฝางเสน 4 ส่วน
เกสรบัวหลวง 1 ส่วน
ดอกบุนนาค 1 ส่วน
ดอกบุนนาค
ที่มาภาพประกอบ:http://www.phargarden.com/main.php?action=viewpage&pid=67
ดอกสารภี 1 ส่วน
.jpg)
ดอกสารภี
ที่มาของภาพ:http://202.143.132.2/e-learning/digital/thai04/26/mysite6/images/7-53000-001-0209(1).jpg
ดอกมะลิ 1 ส่วน
ดอกมะลิ
ที่มาของภาพ:http://www.bloggang.com/data/m/maipradab/picture/1280453714.jpg
จันทน์แดง 32 ส่วน
สรรพคุณยาประสะจันทน์แดง แก้ไข้ตัวร้อน กระหายน้ำ ละลายน้ำสุก หรือน้ำดอกมะลิ
วิธีทำ ยาประสระจันทน์แดง โดยบดเป็นผง
ขนาดรับประทาน ผู้ใหญ่ ครั้งละ 1 ช้อนกาแฟ
เด็ก ครั้งละ 1/2 ช้อนกาแฟ
ขนาดบรรจุ 15 กรัม
ขอบคุณข้อมูล และภาพเพิ่มเติมจาก
http://www.rspg.or.th/plants_data/herbs/herbs_30_3.htm
http://www.baanmaha.com/community/thread47406.html
http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=33
http://www.oknation.net/blog/home/blog_data/95/95/images/nutmeg/nutmeg1.jpg
http://www.rspg.or.th/plants_data/herbs/herbs_03_5.htm
http://www.phargarden.com/main.php?action=viewpage&pid=67
http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=49
ความเห็น (9)
เป็นกำลังใจนะคะ...
ขอบคุณค่ะ
ชยพร แอคะรัจน์
เวลาง่วงนอน พิมพ์ผิดมากมาย
การได้กลับมาตอบขอบคุณดอกไม้กำลังใจ
ช่วยให้ได้ทบทวนการบันทึก และแก้ไขข้อผิดพลาด
ขอบคุณค่ะ
ขอบคุณค่ะ
เมื่อคืนนอนดึกมากค่ะ
มีเวลาทบทวนความรู้ก็คือเมื่อคืน
ฝนตกทั้งคืน และง่วงมาก
พิมพ์อีกสุกอีใสเป็นริดสีดวงหมด
ตอนนี้ได้แก้ไขบันทึกแล้ว
ขอบคุณสำหรับกำลังใจ และดอกไม้สดชื่นมากค่ะ
เช้ารีบเดินทางไปสำนัก
สับสนเล็กน้อย เพราะพระอาจารย์มีดอกไม้หลายชนิดเป็นตัวหลอกสายตา
รวมทั้งขอนไม้หลากหลายชนิดเกือบหยิบผิด
โชคดีจมูกไวคุณกลิ่นว่าไม้จันทน์เทศนั้น
มีกลิ่นหอมเหมือนพัดมือถือสมัยก่อนที่ฉลุลายลงไปในผแ่นไม้ที่มาเรียงเป็นพัด
อีกตัวยาที่เกือบหยิบผิดคือตัวประสะจันทน์แดง
ส่วนดอกพิกุลแห้งถ้าแห้งมากๆจะคล้ายดอกสารภีแห้ง
แต่วงกลีบและกลิ่นไม่เหมือนกันค่ะ
ลูกจันทน์เทศอร่อยมาก ทั้งกินดิบ กินดอง กินดิบจิ้มกะปิหวาน กินดองจิ้มพริกเกลือค่ะ
กินลูกจันทน์เทศแล้วน้ำลายหวาน ชุ่มคอ ตอนนี้ไม่รู้หากินที่ไหนได้บ้างนะคะครูต้อย
พูดถึงจันทน์เทศ แล้ว คิดถึง ลูกอิน - ลูกจัน (เขียนถูก??) ลูกอินกลมๆ ลูกจัน?? กลมแป้น กลิ่มหอมชื่นใจ เด็กๆ ถือดมจนช้ำแล้วแกะกินเนื้อกัน ออกหวานๆ ฝาดๆ
เด็กๆ สมันโน้น ไม่ค่อยมีขนมกิน อะไรกินได้เราเก็บกินหมด
ค่ะพี่คุณนุ๊ย
 |
|
สมัยนี้จะทานลูกจันทน์เทศต้องเข้าสวนสมุนไพรแล้วค่ะ คนยุดใหม่ไม่รู้จัก
พูดถึงแล้วอยากกินเลย อิอิ ชอบจันทน์ดิบค่ะ
ส่วนลูกจันหอมๆนั้นยังมีค่ะแถวสนามหลวง 2 มีคนเอามาวางขายค่ะ
บางครั้งทางเดินไปตลาดบ้านเรา(มหาชัย)ก็ยังมีนะคะ คุณยายแก่ๆมานั่งขาย
บอกว่าเก็บจากป่าเมืองกาญจนบุรีค่ะ
อิน-จัน น่าจะเป็นฝาแฝดไทยคู่แรกที่เกิดในประเทศสยามของเราไหมคะ
พี่คุณนุ้ยคงหมายถึง ลูกอิน-ลูกจันนี้ใช่ไหมค่ะ
คัดลอกข้อมูลจากวิกิพีเดีย มาฝากค่ะ
อิน-จัน หรือ จัน-อิน หรือ ลูกอินลูกจัน (ชื่อวิทยาศาสตร์: Diospyros decandra;อังกฤษ: Gold apple) เป็นพืชวงศ์เดียวกับมะพลับและมะเกลือ เป็นพืชท้องถิ่นของประเทศไทยเปลือกต้นสีน้ำตาลอมดำ ใบเดี่ยว ดอกขนาดเล็ก สีขาวหรือเหลือง ผลกลมเมื่อสุก สีเหลืองรสหวาน ผลมีสองแบบคือ ผลที่มีรอยบุ๋มตรงกลาง เมล็ดลีบหรือไม่มีเมล็ด เรียกลูกจัน ส่วนผลที่ไม่มีรอยบุ๋ม มีเมล็ด 2-3 เมล็ดเรียกลูกอิน ผลมีกลิ่นหอม และมีรสฝาด ต้องคลึงผลให้ช้ำ รสฝาดจึงจะหายไปนิยมกินเป็นผลไม้สด และนิยมปลูกในวัด
ผลสุกรับประทานได้ หรือนำไปแปรรูปเป็นของหวาน ผลช่วยแก้อาการนอนไม่หลับ กระสับกระส่าย เนื้อไม้มีรสขมปนหวาน เป็นยาบำรุงประสาท แก้ร้อนใน แก้ไข้ ขับพยาธิ แก่นใช้ต้มรวมกับสมุนไพรอื่น ใช้เป็นยาแก้ไข้
ขอบคุณค่ะที่ร่วมลปรร.ช่วยให้บันทึกมีสาระมากขึ้นนะคะ
ขอบคุณดอกไม้กำลังใจที่มอบให้นะคะ
|
|
