เรื่องเล่าระหว่างวันที่ ๑๒ - ๑๖ สิงหาคม ๒๕๕๖

 ๑๘  สิงหาคม  ๒๕๕๖

เรียน  เพื่อนครู  ผู้บริหาร และผู้อ่านที่เคารพรักทุกท่าน

 วันจันทร์ที่ ๑๒  สิงหาคม  ๒๕๕๖ เช้าไปร่วมพิธีวันเฉลิมพระชนมพรรษา สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ ที่หอประชุมรักษ์ปทุม ศาลากลางจังหวัดปทุมธานี แต่งกายชุดปกติขาว ซึ่งดูเหมือนว่าเสื้อจะเล็กลงอีกแล้ว ผู้ว่าราชการจังหวัดปทุมธานี เป็นประธานในพิธีกล่าวถวายราชสดุดี คณะสงฆ์ ผู้นำศาสนาอิสลาม ผู้นำศาสนาคริสต์ ถวายพระพร พิธีภาคเช้าไม่นาน  ขัดใจแต่พิธีกร ทำการบ้านน้อยไปหน่อย จึงทำงานราชพิธีคล้ายงานบวชงานวัดไป เวลาเขาถ่ายทอดสดพระราชพิธีทางโทรทัศน์น่าจะเป็นตัวแบบได้บ้าง ปกติผู้เป็นประธานจะทราบลำดับพิธีการอย่างดี จึงไม่ต้องเชิญให้ทำโน่นทำนี่อีก แต่เพื่อให้เป็นไปตามขั้นตอนท่านโฆษกหรือพิธีกรเพียงบรรยายตามกำหนดการก็เพียงพอแล้ว เช่น ลำดับต่อไปประธานในพิธีจะจุดธูปเทียนบูชาพระรัตนตรัย ..... ไม่ต้องถึงกับ กราบเรียนเชิญท่านผู้ว่าราชการจังหวัดจุดธูปเทียนบูชาพระรัตนตรัย  อีกขั้นตอนหนึ่งที่ผู้เข้าร่วมพิธีมักทำผิดเพราะไม่ทราบหรือลืม คือ ตอนพระสงฆ์ถวายอดิเรก ผู้เข้าร่วมพิธีไม่ต้องพนมมือ เพราะพระให้พรพระเจ้าอยู่หัว หรือพระราชินี เราไม่บังควรที่แย่งส่วนบุญ   ถ้าจะสังเกตให้ดีมักจะได้ยินคำว่า “ถวายอดิเรก” จากข่าวเกี่ยวกับพระราชกรณียกิจทรงบำเพ็ญพระราชกุศลทางสถานีวิทยุโทรทัศน์ช่องต่างๆ เสมอๆ เช่นว่า

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงจุดธูปเทียนบูชาพระสยามเทวาธิราช แล้วเสด็จพระราชดำเนินออกพระที่นั่ง    อมรินทรวินิจฉัย พระสงฆ์ ๖๐ รูป เจริญพระพุทธมนต์ พระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษาจบแล้ว สมเด็จพระราชาคณะ ถวายอดิเรก ถวายพระพรลา เสด็จพระราชดำเนินไปประทับรถยนต์พระที่นั่งที่พระทวารเทเวศรักษา เสด็จพระราชดำเนินกลับ

การถวายอดิเรก ที่มักจะได้ยินอยู่บ่อยๆ นั้น เข้าใจกันโดยง่ายก็คือการถวายพระพรพระเจ้าแผ่นดิน หรือสมเด็จพระบรมราชินี ที่เสด็จพระราชดำเนินไปทรงบำเพ็ญพระราชกรณียกิจต่างๆ ผู้ถวายก็คือพระสงฆ์รูปที่เป็นประธานกล่าวรูปเดียวและทั้งยังต้องดำรงตำแหน่งสมณศักดิ์ชั้นพระราชาคณะ จึงกล่าวถวายได้ หากต่ำกว่า ถือว่าไม่ต้องด้วยพระราชนิยม คำกล่าวถวายอดิเรกส่วนมากเป็นภาษาบาลี มีภาษาไทยอยู่ตอนท้าย คำกล่าว ถวายมีความแตกต่างกัน กล่าวคือ

๑. ถวายเฉพาะสมเด็จพระบรมบพิธพระราชสมภารเจ้าพระองค์เดียว ในงานพระราชพิธีทั่วไปจะเสด็จประทับหรือแม้มิได้ประทับก็ตาม ตลอดจนทางพระราชกุศลของหลวง เช่น งานพระราชทานผ้าพระกฐินให้กระทรวง ทบวงกรม บริษัท    ห้างร้าน แม้ตลอดถึงเอกชนที่มีจิตศรัทธา ขอรับพระราชทานไปถวายยังพระอารามหลวงต่างๆ ในส่วนกลางและภูมิภาค

อะติเรกะวัสสะสะตัง ชีวะตุ,  อะติเรกะวัสสะสะตัง ชีวะตุ

อะติเรกะวัสสะสะตัง ชีวะตุ, ทีฆายุโก โหตุ อะโรโค โหตุ

ทีฆายุโก โหตุ อะโรโค โหตุ สุขิโต โหตุ ปะระมินทะมหาราชา

สิทธิกิจจัง สิทธิกัมมัง สิทธิลาโภ ชโย นิจจังปะระมินทมะหา

ราชะวะรัสสะ  ภะวะตุ สัพพะทา ขอถวายพระพร

   ๒. ถวายสมเด็จพระบรมบพิธพระราชสมภารเจ้าในเวลาประทับพร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ 

อะติเรกะวัสสะสะตัง ชีวะตุ,  อะติเรกะวัสสะสะตัง ชีวะตุ

อะติเรกะวัสสะสะตัง ชีวะตุ, ทีฆายุโก โหตุ อะโรโค โหตุ

ทีฆายุโก โหตุ อะโรโค โหตุ สุขิโต โหตุ ปะระมินทะมหาราชา

สะราชินี สิทธิ กิจจัง สิทธิกัมมัง สิทธิลาโภ ชโย นิจจัง

ปะระมินทมะหาราชะวะรัสสะ ราชินะยา สะหะ  ภะวะตุ สัพพะทา

ขอถวายพระพร

 ๓. ถวายเฉพาะสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ

อะติเรกะวัสสะสะตัง ชีวะตุ,  อะติเรกะวัสสะสะตัง ชีวะตุ

อะติเรกะวัสสะสะตัง ชีวะตุ, ทีฆายุโก โหตุ อะโรโค โหตุ

ทีฆายุโก โหตุ อะโรโค โหตุ สุขิโต โหตุ ปะระมินทะมหาราชา

สิทธิกิจจัง สิทธิกัมมัง สิทธิลาโภ ยะโส นิจจังสิริกิตติปะระมะ

ราชินิยา  ภะวะตุ สัพพะทา ขอถวายพระพร

เกี่ยวกับความเป็นมาของการถวายอดิเรกนี้สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพได้ทรงกล่าวไว้ใน“สาส์นสมเด็จ”ซึ่งเป็นจดหมายไปหาโต้ตอบกับสมเด็จกรมพระยานริศรานุวัตติวงศ์ใจความว่าการถวายอดิเรกแต่เดิมนั้นเป็นการถวายเฉพาะองค์พระเจ้าแผ่นดินและเฉพาะหน้าพระที่นั่งของพระเจ้าแผ่นดินแม้ยังไม่ได้ราชาภิเษกก็ถวายอดิเรกถึงรัชกาลที่๔ได้ทรงแก้ไปประเพณีการถวายอดิเรกจึงเปลี่ยนแปลงใหม่บ้างโดยให้ถวายได้ต่อเมื่อเจ้านายพระองค์นั้นได้ราชาภิเษกแล้วต่อมาสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรสทรงแก้ไขอีกว่าถ้าเป็นงานหลวงถึงลับหลังพระที่นั่ง (ในหลวงไม่อยู่ณที่นั่น) ก็ให้ถวายได้ซึ่งเราก็ยังคงใช้ปฏิบัติกันมาจนกระทั่งทุกวันนี้ดังนั้น“ถวายอดิเรก”จึงเป็นคำที่หมายถึง“การถวายพระพร”พระเจ้าแผ่นดินหรือสมเด็จพระบรมราชินีนาถนั่นเองครับเสร็จพิธีเช้ากลับที่พักเย็นไปร่วมพิธีถวายพุ่มเงินพุ่มทองอีกรอบการแต่งกายตามกำหนดการแต่งผ้าไทยคงหมายถึงผ้าไหมเพื่อให้เข้ากับสีประจำพระราชสมภพจึงเลือกเสื้อสีฟ้ามีการตั้งขบวนแห่จากศาลากลางจังหวัดปัจจุบันไหยังหน้าศาลากลางหลังเก่าริมแม่น้ำเจ้าพระยา  สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานีเขต๑ไปลงชื่อถวายพานพุ่มได้ลำดับที่๑๕ถือเป็นลำดับแรกๆฝนเริ่มตั้งเค้าคาดว่าจะต้องตกอย่างแน่นอนในเวลาไม่เกิน๓ชั่วโมงจากนี้ไป  เวลา๑๘นาฬิกาเศษก็ขึ้นวางพานพุ่มเป็นอันเสร็จพิธีการในหน้าที่ของเราเหลือท่านผู้ว่าราชการจังหวัดจะมาเป็นประธานในเวลา๑๙.๑๙น. ผมมีภารกิจสำคัญจึงมอบหมายรองฯสมบัติจันทร์มีชัยร่วมพิธีต่อไป

 วันอังคารที่ ๑๓ สิงหาคม  ๒๕๕๖  เช้าเข้าสำนักงานหลังกาแฟชวนเต้ยขับรถไปหาซื้อตู้เก็บของสักหลัง เพราะเกะกะไปด้วยหนังสือและเครื่องเขียน ท้ายสุดไปตกลงปลงใจเอาตู้เหล็ก ๕ ฟุต ร้านรุ่งเจริญเฟอร์นิเจอร์ตรงข้ามปากทางไปวัดไพร่ฟ้า สั่งให้ไปส่งไว้ที่เขต จะได้ขอแรงทีมงานไปส่งที่บ้าน กลับเข้าทำงานแฟ้มเอกสาร เที่ยงสั่งราดหน้ามาทานที่ห้อง บ่ายทำงานแฟ้มเอกสารต่อจนเย็นจึงกลับที่พัก

 

วันพุธที่ ๑๔ สิงหาคม ๒๕๕๖ เช้าไปเปิดอบรมเชิงปฏิบัติการภาษาอังกฤษ ที่โรงแรมบางกอก กอล์ฟ  แอนด์สปา ผู้เข้าอบรมเป็นผู้บริหารโรงเรียนและครูภาษาอังกฤษในโรงเรียนขยายโอกาส วิทยากรเป็นบุุคคลภายนอกที่รับจัดอบรมอย่างมืออาชีพ ใช้เวลาอบรม ๓ วัน   บ่ายเดินทางไปกระทรวงศึกษาธิการ เพื่อปฏิบัติงานที่ได้รับมอบหมายให้เป็นเป็นประธานกรรมการสอบสวนวินัยร้ายแรง ที่ยังไม่แล้วเสร็จ

 

วันพฤหัสบดีที่ ๑๕  สิงหาคม  ๒๕๕๖  เช้าเดินทางไปโรงเรียนวัดบางพูนเพื่อเปิดนิทรรศการทางวิชาการและการอบรมเชิงปฏิบัติการโครงการบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย เป็นโครงการที่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระกรุณาพระราชทานพระราชดำริให้คณะกรรมการนำไปพิจารณาริเริ่มดำเนินการนำร่องในประเทศไทย โดยได้ทอดพระเนตรตัวอย่างโครงการนี้เมื่อคราวเสด็จพระราชดำเนินเยือนประเทศเยอรมณี เมื่อปี พ.ศ.2552 มีแนวคิดในการการจัดการเรียนการสอนโดยมีวัตถุประสงค์หลักคือ เพื่อพัฒนาเด็กให้มีเจตคติที่เป็นบวกต่อวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ด้วยการเรียนรู้อย่างมีความสุข สนุกสนาน อยากรู้อยากเห็น และมีความกระตือรือร้น เป็นการพัฒนาทักษะพื้นฐานและความสามารถของเด็ก โดยโรงเรียนที่เปิดสอนระดับปฐมวัย เข้ารับการอบรมเชิงปฏิบัติการ อย่างน้อย 2 ครั้ง เพื่อเข้ารับการฝึกฝนและคำแนะนำเกี่ยวกับกิจกรรมการทดลอง และดำเนินกิจกรรมทดลอง ๒๐ การทดลอง และจัดทำโครงงาน ๒ โครงงาน โรงเรียนที่ผ่านการประเมินจะได้รับเกียรติบัตรและตรา “บ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย” จากมูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ซึ่งแสดงถึงความสำเร็จในการดำเนินงานของโรงเรียน  ได้อยู่ชมการแสดงของน้กเรียนโรงเรียนวัดนาวง ๒ ชุดและเยี่ยมนิทรรศการผลงานจนทั่วจึงเดินทางกลับเข้าเขตทำงานเอกสาร จนบ่ายเดินทางไปเตรียมซื้อของใช้จำเป็น เพราะเช้ามืดจะเดินทางไปฮานอย ประเทศสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม กับคณะขององค์การบริหารส่วนจังหวัดปทุมธานี ผมเคยเดินทางไปศึกษาดูงานการสอนคณิตศาสตร์ที่ฮานอยเมื่อวันที่ ๑๐ - ๑๖ กันยายน  ๒๕๕๑ ไปครั้งนั้นดูทั้งโรงเรียนประถมศึกษา มัธยมศึกษา และโรงเรียนเอกชน อีกทั้งได้ประชุมร่วมกับกรมวิเทศสัมพันธ์ของเวียดนาม เวลาผ่านไปเกือบ ๕ ปี ยังสงสัยว่าบ้านเมืองเขาจะเปลี่ยนแปลงไปมากไหมหนอ

 วันศุกร์ที่ ๑๖  สิงหาคม  ๒๕๕๖  ตื่นตั้งแต่ตี ๓ เพื่อเตรียมตัวเดินทางให้เรียบร้อย เวลา ๐๔.๓๐ น. ทีมงานหน้าห้องและเค้ยมารับที่บ้านไปส่งสนามบินสุวรรณภูมิ ตามเวลานัดหมาย ๐๕.๓๐ น.

กำจัด  คงหนู

ผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานี เขต ๑

[โอ๋-อโณ]

ความรู้ในเรื่องแรก อาจารย์ได้มีโอกาสบอกฝากไว้กับผู้จัดงานที่อาจารย์ไปก็ดีนะคะ จะได้มีการเปลี่ยนแปลงในทางที่ดีขึ้น เพราะคิดเหมือนกันเวลาได้ยิน แต่ก็ไม่รู้ว่าจะดีขึ้นได้อย่างไร หากผู้ที่สามารถให้ความคิดเห็นได้ไม่ได้เป็นผู้แนะนำน่ะค่ะ