การประท้วง การชุมนุมโดยสงบ และการเดินขบวนในระบอบประชาธิปไตย ตอนที่ 5
7 กฎหมายที่ใช้โดยอนุโลมที่กับการชุมนุมโดยสงบ
เมื่อมาพิจารณากับกฎหมายของประเทศไทยนั้น ก็มีกฎหมายหลายฉบับ
ที่สามารถนำมาบังคับใช้ กับผู้ชุมนุมได้ อันเป็นการสอดคล้องกับรัฐธรรมนูญ ฯ มาตรา
63 วรรคสอง หากการชุมนุมเข้าหลักเกณฑ์ ดังกล่าวข้างต้น เช่น
1. พระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. 2542 มาตรา 108 “ห้ามมิให้ผู้ใดเดินแถว
เดินเป็นขบวนแห่ หรือเดินเป็นขบวนใด ๆ ในลักษณะที่เป็นการกีดขวางการจราจร เว้นแต่
(1) เป็นแถวทหารหรือตำรวจที่มีผู้ควบคุมตามระเบียบแบบแผน (2) แถวหรือขบวนแห่
หรือขบวนใดๆที่เจ้าพนักงานจราจรได้อนุญาตและปฏิบัติตามเงื่อนไขที่เจ้าพนักงานจราจรกำหนด”
และมาตรา 109 “ห้ามมิให้ผู้ใดกระทำด้วยประการใดๆ
บนทางเท้าหรือทางใดๆ ซึ่งจัดไว้สำหรับคนเดินเท้าในลักษณะที่เป็นการกีดขวางผู้อื่น
โดยไม่มีเหตุอันสมควร”
2. ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 372 “ ผู้ใดทะเลาะกันอย่างอื้ออึงในทางสาธารณะหรือสาธารณสถาน
หรือกระทำโดยประการใดให้เสียความสงบเรียบร้อยในทางสาธารณะหรือสาธารณสถาน
ต้องระวางโทษปรับไม่เกิน 500 บาท”
3. พระราชบัญญัติควบคุมการโฆษณาโดยใช้เครื่องขยายเสียง พ.ศ. 2493โดยได้วางหลักการไว้ว่า
การจะใช้เครื่องขยายเสียงต้องขออนุญาตจากเจ้าพนักงานเสียก่อนจึงจะใช้เครื่องขยายเสียงได้
โดยใบอนุญาตจะกำหนด เวลา และสถานที่ที่จะใช้เครื่องขยายเสียงและหากใช้เสียงดังก่อความเดือดร้อนรำคาญมากเกินไป
ก็อาจสั่งให้ลดความดังของการใช้เครื่องขยายเสียงลงได้
4. พระราชบัญญัติทางหลวง พ.ศ. 2535 มาตรา 39 “ ห้ามมิให้ผู้ใดกระทำการปิดกั้นทางหลวง
หรือวางวัตถุที่แหลมคมหรือมีคม หรือนำสิ่งใดมาขวางหรือวางบนทางหลวง หรือกระทำด้วยประการใดๆ
บนทางหลวงในลักษณะที่อาจเกิดอันตรายหรือเสียหายแก่ยานพาหนะหรือบุคคล”
ซึ่งในต่างประเทศเองก็ได้มีการยอมรับถึงข้อยกเว้นดังกล่าว
ในการที่รัฐจะกำหนดมาตรการนำมาใช้บังคับกับผู้ชุมนุม อาทิ เช่น
- ประเทศไอร์แลนด์ ได้บัญญัติรับรองไว้ในรัฐธรรมนูญ
ในเรื่องเสรีภาพในการชุมนุม ว่าสามารถกระทำได้แต่ต้องไม่เป็นการรบกวนแก่บุคคลอื่น
- ประเทศฝรั่งเศสเอง ก็มีมาตรการบังคับทางอาญา มาลงโทษแก่ผู้ชุมนุมได้
หากการชุมนุมมีลักษณะที่เป็นการขู่เข็ญ หรือ ข่มขู่ ผู้อื่น ตาม The
Nouveau Code Penal มาตรา 431-1
-
หรือในบางคดีของประเทศสหรัฐอเมริกา ได้วางหลักการไว้ว่า
การชุมนุมที่ยึดเอาทางสาธารณะที่ประชาชนสัญจรไปมาเป็นเวลานานโดยอ้างสิทธิว่าเป็นที่สาธารณะนั้น
เป็นเรื่องที่ทุกประเทศไม่อาจยอมรับได้หน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้องมีอำนาจหน้าที่ตามกฎหมายต้องเข้าไปดำเนินการตามความเหมาะสมต่อไป
เช่น คดี Adderley ศาลสูงได้กล่าวว่า “ อาณาบริเวณที่เลือกไว้สำหรับการเดินขบวน เพื่อสิทธิของพลเมือง
โดยสันตินั้น ไม่เพียงแต่จะต้อง มีเหตุผล เท่านั้น แต่ยังจะต้องเหมาะสมอีกด้วย
.....” โดยศาลสูงในคดีนี้ เห็นว่าข้อโต้แย้งที่ตั้งสมมติฐานว่า
ประชาชนสามารถประท้วง หรือแสดงความคิดเห็นตามสิทธิที่มีอยู่ในรัฐธรรมนูญ
ได้ทุกเวลา ทุกวิธี และทุกสถานที่ เป็นสมมติฐานที่ขาดเหตุผล
ที่กล่าวมาทั้งหมด
นี้เป็นเพียงแนวทางตามหลักกฎหมายของประเทศไทยและต่างประเทศว่ามีหลักเกณฑ์เช่นไร
เพื่อเป็นแนวทางหนึ่งของรัฐในการหาวิธีการเหมาะสมในการกำหนดมาตรการสำหรับประเทศไทย
ต่อไป
อย่างไรก็ตามปัญหาที่จะเสนอต่อไปมีดังนี้ถ้าจะมีการประท้วง การชุมนุม เหมือนในเหตุการณ์ปี 2553 สมควรที่ผู้ชุมนุม หรือรัฐบาล หรือผู้อำนวยการให้การชุมนุมเป็นไปได้ และประชาชนกลุ่มที่ 3 ที่ไม่เกี่ยวกับข้อเสนอของผู้ชุมนุม เมื่อมาต้องใช้ที่สาธารณะเหล่านี้ และสื่อมวลชนจะต้องทำอะไร และอย่างไร คือบันทึกที่จะได้นำเสนอต่อไป
หนังสืออ้างอิง
จันทจิรา เอี่ยมมยุรา.เสรีภาพในการชุมนุมในที่สาธารณะ : หลักทั่วไปและข้อจำกัด.http://www.enlightened-jurists.com/directory/94/ เข้าถึงเมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2556
จันทจิรา เอี่ยมมยุรา.หลักทั่วไปของเสรีภาพในการชุมนุมสาธารณะในที่สาธารณะ. http://www.enlightened-jurists.com/page/127 เข้าถึงเมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2556
จันทจิรา เอี่ยมมยุรา.ข้อจำกัดเกี่ยวกับเสรีภาพในการชุมนุมสาธารณะในที่สาธารณะ http://www.enlightened-jurists.com/page/128/%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%88%E0%B8%B3%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B0.html เข้าถึงเมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2556
ภาสพงษ์ เรณุมาศ. เสรีภาพในการชุมนุม (Freedom of Assembly) ตามรัฐธรรมนูญ.http://www.pub-law.net/publaw/view.aspx?id=1230 เข้าถึงเมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2556
วิกิพีเดีย. การชุมนุมของแนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ พ.ศ. 2553.http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%9B%E0%B9%84%E0%B8%95%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%9C%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4_%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2553 เข้าถึงเมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2556
ใน ปรัชญา, มานุษยวิทยา, สังคมวิทยา, สัญญวิทยา, จิตวิทยา และทฤษฎีเกี่ยวกับสังคมต่างๆ
ความเห็น (2)
ในความเป็นจริง พี่กำลังคิดว่า กฎหมายใดๆ ในบ้านเรา ไม่มีการบังคับใช้นะ ไม่รู้ว่าเรายังเป็นนิติรัฐอยู่หรือเปล่า
อีกหน่อยพรรคการเมืองต้องทำ ๒ อย่าง (นอกจากมีเงินเยอะๆ) คือ
- มีกองกำลัง
- มี สส. ที่พร้อมจะถอดเกือก แก้ผ้า ในสภา
เพราะกฎหมายเกี่ยวกับการชุมนุมอ่อนแอ กลไกการควบคุมจริยธรรมนักการเมืองอ่อนแอ
คิดให้ขำๆ ได้ แต่ก็เจ็บปวดอยู่นะในฐานะพลเมือง
