พัฒนาระบบงานป้องกันภาวะชักในครรภ์เป็นพิษ

ชื่อผลงาน : การป้องกันการชักในมารดาที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษ

 คำสำคัญ  : ภาวะครรภ์เป็นพิษ ( PIH-pregnancy induced hypertension ) คือ ภาวะความดันโลหิตสูงที่เกิดจากการตั้งครรภ์ซึ่งมักร่วมกับการมีโปรตีนในปัสสาวะ หรืออการบวมร่วมด้วย

 สรุปผลงานโดยย่อ: พัฒนาระบบการคัดกรองหญิงตั้งครรภ์ ระบบการส่งต่อและการดูแลการคลอดเพื่อป้องกัน และเฝ้าระวังการชักในมารดาที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษ

  ชื่อที่อยู่องค์กร:  งานห้องคลอด  โรงพยาบาลศรีสงคราม  จังหวัดนครพนม

 สมาชิกทีม: นางกรมรี แพงดี, นางสาวศศิธร พรหมประกาย, นางสาวสุกัญญา  อนุญาหงษ์,

นางสาวกวินชิดา ศรีมี,นางศรีสุดา งาธรณกิจ,นางสาวนันจิรา ทากิระ,นางสาวทัชชกร กลางประพันธ์,

นางสาวนิภาวรรณ ศรีสุวอ,นางสาวรัชฎา ยะภักดี

 เป้าหมาย : 1. ใช้ Care map ในการดูแลมารดาที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษ =100 %

                    2. มารดาที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษ ไม่เกิดการชัก

ปัญหาและสาเหตุโดยย่อ

โรงพยาบาลศรีสงครามเป็นโรงพยาบาลชุมชนขนาด 60 เตียง  มีผู้คลอดเฉลี่ย 70 ราย/เดือน จาการเก็บข้อมูลปี  2552 – ธ.ค.2555 มารดาที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษ เป็นผู้ป่วยใน จำนวน 108 คน เป็นผู้ป่วยนอก จำนวน 98 คน ในจำนวนทั้งหมดส่งต่อ รพท.นครพนม จำนวน 51 คน มีมารดาที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษและเกิดการชัก จำนวน 4 คน  จากการทบทวนอุบัติการณ์และวิเคราะห์โดยทีมสหวิชาชีพ  พบสาเหตุการชักของมารดาที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษในโรงพยาบาลเกิดจากการประเมินสภาพไม่ครบถ้วน ทำให้การวินิจฉัยและการรักษาล่าช้า จนมารดาเกิดภาวะชัก ปัญหาประการหนึ่งคือ บุคลากรขาดศักยภาพในการประเมินสภาพ  นอกจากนี้การวางแผนการดูแลรักษาที่ไม่เป็นไปในแนวทางเดียวกัน เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้มารดาที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษ ได้รับการดูแลรักษาล่าช้าจนเกิดการชัก หน่วยงานและทีม PCT จึงได้มีการจัดทำ CPG ,Care map และDischarge planning ในการดูแลมารดาที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษ มีการปรับปรุง CPG และจัดทำ flow chart แนวทางปฏิบัติที่สำคัญของแต่ละหน่วยงานเชื่อมโยงระหว่างคลินิคฝากครรภ์ ห้องคลอด หลังคลอดและระบบการส่งต่อ เช่น ประเมินความเสี่ยงแรกรับโดยการตรวจโปรตีนในปัสสาวะ การบริหารยา  MgSO₄  และการเฝ้าระวังอาการข้างเคียงจากการบริหารยา เป็นต้น  งานห้องคลอดจึงได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของการป้องกันการชักในมารดาที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษ โดยเน้นที่การประเมินความเสี่ยงและการปฏิบัติตามCPG,Care map 

กิจกรรมการพัฒนาคุณภาพ

1.ทบทวนอุบัติการณ์  Eclampsia  วิเคราะห์สาเหตุปี 52 ,53

สาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากการประเมินสภาพไม่ครบถ้วน และบุคลากรขาดศักยภาพในการประเมิน  จำนวน 3 ราย   

  2. ปรับปรุงแนวทางการดูแลการคลอด โดยการปรับปรุงการใช้ CPG และ Care map  ตามระดับความเสี่ยงที่ประเมินได้  ตั้งแต่แรกรับจนสิ้นสุดการคลอด ระบบการรายงานแพทย์ และระบบส่งต่อ

  3. พัฒนาบุคลากร โดยการจัดประชุมวิชาการในเรื่องที่เกี่ยวข้อง เช่น การดูแลมารดาที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษ ( PIH  ) พัฒนาศักยภาพบุคลากรในการประเมินมารดาคลอดที่มีภาวะเสี่ยงต่อการเกิด Eclampsia  และการดูแลมารดาระหว่างส่งต่อตาม CPG และ Care map  อย่างเคร่งครัด

  4.ปรับปรุงระบบงาน

·ปรับปรุงแนวทางปฏิบัติการเฝ้าระวัง ดูแลในระยะคลอดเพิ่มมาตรการในการปฏิบัติเมื่อพบความเสี่ยง กำหนดแนวทางการรายงานแพทย์

·จัดหายาและเวชภัณฑ์ที่จำเป็นให้พร้อมใช้

·ฝึกทักษะการดูแลและการทำคลอดให้เจ้าหน้าที่ในหน่วยงานอื่นเพื่อเพิ่มเป็นอัตรากำลังเสริม

·ทบทวนระบบการส่งต่อและการดูแลระหว่างส่งต่อ

·พัฒนาคลินิก  ANC ทุติยภูมิเพื่อคัดกรองครรภ์เสี่ยงและวางแผนการคลอดที่เหมาะสม

การวัดผลและผลของการเปลี่ยนแปลง

-ระยะเวลาในการวินิจฉัยภาวะ PIH  ( pregnancy - induced hypertension )  เร็วขึ้น สามารถให้การดูแลหรือส่งต่อในระยะเวลาที่เหมาะสม

-มีอัตราการ Refer มารดาที่มีความเสี่ยงต่อภาวะ Eclampsia  สูงขึ้น  ปี 2554-2555 ไม่พบภาวะ

Eclampsia

  -มีการใช้ Care map ในการดูแลมารดาที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษ =100 %

 บทเรียนที่ได้รับ

·  จากการปรับปรุงระบบงานทำให้เกิดการมีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาได้ในเชิงระบบ

·  การทบทวนด้วยทีมสหวิชาชีพทำให้เกิดผลต่อการเปลี่ยนแปลงนโยบายทางด้านบริหาร การบริการ และด้านวิชาการ ส่งผลให้ระบบการดูแลหญิงตั้งครรภ์และการคลอดมีประสิทธิภาพมากขึ้น

แผนที่จะพัฒนาต่อเนื่อง คือ ลดอัตราการ Refer โดยพัฒนาศักยภาพบุคลากรในการประเมินและรายงานแพทย์ได้ในระยะเวลาที่เหมาะสม ดูแลการคลอดในรายที่มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดอุบัติการณ์เพื่อให้การคลอดที่โรงพยาบาลอย่างปลอดภัย

 การติดต่อกับทีมงาน :  นางกรมรี  แพงดี  หัวหน้างานห้องคลอด  โรงพยาบาลศรีสงคราม 

อำเภอศรีสงคราม  จังหวัดนครพนม  โทรศัพท์  042 – 599230 ต่อ 101  ,  081- 6628211 

email. [email protected]

[Dr. Ple]

....ขอบคุณ ...ความรู้ดีดีนี้นะคะ ....