460. ภาษาสร้างนวัตกรรม (Balanced Scorecard แนว AI ตอน 3)
1. สมัยก่อนที่ผมจะรู้จัก Appreciative Inquiry ศาสตร์ของการเปลี่ยนแปลงเชิงบวก..ผมสอนวิชาความคิดสร้างสรรค์ (Creativity) หนึ่งในนักคิดด้านวิชาความคิดสร้างสรรค์ที่ผมตามเก็บงาน แทบจะทุกเล่มที่ท่านเขียนก็คือ Edward De Bono
หนึ่งในงานเขียนของท่านที่ผมชอบมากคือ Simplicity (ซิมปลิซิตี้)
มีเรื่องหนึ่งที่เป็นเนื้อหาสำคัญที่ปรากฏในหนังสือเล่มนี้..ที่มีการส่งต่อกันทาง email ไปมา แล้วมีการเอามาเล่าในชั้นเรียน หรือในการฝึกอบรม..แต่ก็เพี๊ยนไปจากต้นฉบับ วันนี้จะเอาเนื้อหาจริงๆ ตามหนังสือมาเล่าให้ฟังครับดังนี้ครับ
ครั้งหนึ่งนักบินอวกาศสหรัฐ หลังจากขึ้นไปอวกาศ ก็เจอปัญหาปากกามันขาดตอนครับ..คืออยู่ดีๆก็เขียนไม่ได้..เพราะในอวกาศไม่มีแรงโน้มถ่วง ทำให้หมึกที่บรรจุในปากกา..ไม่เกาะตัวครับ..นักบินอวกาศก็เลยวิทยุกลับมาที่นาซ่า...โดยบอกว่า.."นาซ่า ช่วยส่งปากกาที่สามารถเขียนได้ในสภาพไร้นำ้หนักมาหน่อยสิครับ..." นาซ่าเลยตั้งทีม เพื่อค้นคว้าหาวิธีการสร้างปากกา ที่จะสามารถนำไปเขียนในสภาพไร้น้ำหนัก หลังจากเสียเงินไปหลายล้านก็พบวิธีการทำให้หมึกไม่ไหลย้อนครับ..ด้วยการอัดก๊าซไนโตเจน ที่เป็นก๊าซเฉื่อยเข้าไปในปากกา ที่สุดนักบินอวกาศก็ได้ปากกาไปเขียนในสภาพไร้น้ำหนัก...
แต่โดยมิได้นัดหมาย ปรากฏว่า..นักบินอวกาศรัสเซีย กำลังอยู่นสถานีอวกาศเมียร์..เจอปัญหาเดียวกัน..เกิดรำคาญเช่นกัน..ก็เลยวิทยุกลับมายังฐานอวกาศ โดยใช้คำพูดว่า "ปากกา หมึกขาดอีกแล้ว..นี่ช่วยหาอะไรก็ได้ ที่สามารถเขียนในอวกาศได้ไหม.."
ที่สุด..สถานีข้างล่างเลยส่ง "ดินสอ" ไปให้ครับ...จบข่าว...
...
2. เห็นความต่างไหมครับ. ความต่างของเรื่องอยู่ที่ "การใช้ภาษา"ครับ นักบินอวกาศสหรัฐใช้ประโยคว่า.."ช่วยหาปากกาที่เขียนในอวกาศได้มาให้หน่อยได้ไหมครับ" ประโยคนี้นำไปสู่การวิจัยเรื่องปากกาอวกาศที่สิ้นเปลือง (เสียงบอก 10 ล้านดอลล่าร์)..ส่วนนักบินอวกาศรัสเซีย ถามโดยใช้ประโยคว่า "ขอดอะไรก็ได้ ที่สามารถนำมาเขียนในอวกาศได้ คำถามนี้นำไปสู่คำตอบที่เรียบง่ายคือ "ดินสอ"...
3. Edward de Bono สรุปว่าการใข้ภาษามีผลต่อการเปลี่ยนแปลงครับ..ซึ่งในด้าน Appreciative Inquiry ก็เชื่อ และทำแบบเดียวกัน..ขอให้ลองใช้ภาษาที่เปลี่ยนไปเท่านั้น คุณก็จะสามารถสร้างการเปลี่ยนแปลงได้แล้ว..บางทีเราเรียกว่า Generative Conversation หรือการสนทนาทีี่เกิดการสร้างสรรค์..
4. ลองสิครับ วันนี้ถ้าลูกน้องขายของได้้มาก ลองถามว่า ไปทำอะไร พูดอะไรถึงขายได้ครับ คุณก็จะได้เทคนิคการขาย หรือสถานการณ์ที่อธิบายปรากฏการณ์ดีๆ นี้ได้..ลูกศิษย์ผมอีกคน ไปทำโรงงานแกะกุ้ง ที่คนงานลาออกบ่อยๆ..เลยถามดีๆ ว่า..คนที่ยังอยู่ อยู่นานๆ นี่ต่างจากพวกที่ลาออกบ่อยตรงไหน..ก็ได้คำตอบว่า ที่อยู่นาน เพราะทักษะการแกะกุ้งดี เลยมีรายได้ดี..เอ๊าถามต่อ..แล้วเวลาแกะกุ้งเก่งขึ้นนี่..มีทีมาอย่างไร..อะไรทำให้เก่ง..อ๊อ..มีหม่อง (คนงานพม่า) กลุ่มโน้นสอนให้..พอไปดู ไปสังเกตเห็นว่าเทคนิคแปลกดี. ไปเจอว่า..คนที่แกะกุ้งเก่งใช้ช้อนกินข้าวแกะกุ้ง แทนที่จะใช้ปลอกนิ้งแกะ...เขายืนยันว่าดีกว่าของโรงงาน..เลยลองเอาไปขยายผล..ในระยะสั้นผลผลิตการแกะกุ้งโรงงานเพิ่มจาก 7 ตันต่อวันเป็น 8 ตันต่อวัน..
เพียงคุณถาม คุณพูดด้วยประโยค ดีๆ..คุณจะได้อะไรดีๆครับ..ลองปรับวิธีการคุยของคุณสิครับ..คุณจะทำงานได้ง่ายๆขึ้น..องค์กรคุณก็จะสามารถลุดต้นทุนได้..เพิ่มยอดขายได้..เวลาทำ Balanced Scorecard จะทำ KPI อะไรก็ตามอย่าลืมเอาการตั้งคำถามดีๆ ไปผูกด้วยนะครับ..คุณจะสามารถสร้างการเปลี่ยนแปลงได้เอง..ไม่งั้นจะเป็นอะไรที่สูญเปล่า กดดัน ต่อให้ทำตามแผนได้ ก็อาจได้อะไรที่แพงจนเกินความจำเป็นครับ...
ความเห็น (2)
I think you have given another example of how the "change of frame of reference" can help.
When F1-11 jet fighters were decommissioned in Germany, they stripped useful parts off for use in other still-in-use jets, sold off the scrap metals and electronic components. At the same time, in USA, F1-11s were to be used for target practice (in a new weapon program). They fitted the target F1-11s with remote control pilot systems (costing over $10M each), The targets got shot down in the Gulf of Mexico. Some must be savaged to studied effectiveness of the new weapon systems. Germany made some money from their F1-11s. USA spent more money for their F1-11s. Some are still parked in a desert, getting covered by sand. Archelogists could be digging them out and put them in museums -- a thousabd years from now ;-)
สวสดีครับ คุณ SR ขอบคุณมากสำหรับเรื่องราวที่นำมาแชร์ครับ คล้ายๆกันดี เป็นเรื่อง Frame of Reference จริงๆครับ