ถอดบทเรียนด้วย AAR & AI จากหนังเรื่อง “Unstoppable : ด่วนวินาศ หยุดไม่อยู่”

 

ผมได้เคยเขียนบันทึกเกี่ยวกับหนังเรื่องนี้ไว้ก่อนหน้านี้ไว้ที่ http://www.gotoknow.org/blogs/posts/429519 และก็เคยได้ให้ลูกศิษย์พนักงานควบคุมขบวนรถไฟฟ้าลองถอดบทเรียนจากหนังเรื่องนี้ดูบ้างแล้ว จาก Link นี้ http://www.gotoknow.org/blogs/posts/430684 ถึงวันนี้ยังไม่ได้นำผลการถอดบทเรียนมาเล่าสู่กันฟังเลย นับจากวันนั้นถึงวันนี้ก็เกือบปีแล้ว ยิ่งช่วงนี้ผมห่างหายไปจากวงการนานนับเดือนข้ามปีมาสู่ปี55 แล้ว พอดีเมื่อสัปดาห์ก่อนมีพนักงานควบคุมรถไฟฟ้ารุ่นล่าสุดที่กำลังจะอบรมจบออกไปทำงาน ผมก็เลยมีโอกาสได้จัดการเรียนรู้ให้แก่พนักงานในกลุ่มนี้ ซึ่งกว่าครึ่งก็เป็นผู้หญิง (ผมเคยเขียนถึงการอบรมปฐมนิเทศของรุ่นนี้ไว้ที่ http://www.gotoknow.org/blogs/posts/462299) การอบรมในครั้งนี้อาจถือได้ว่าเป็นการปัจฉิมนิเทศก็ว่าได้ เพราะก่อนที่จะขึ้นปฏิบัติหน้าที่จริงเราจะต้องมั่นใจได้ว่าพนักงานมีการเรียนรู้ครอบคลุม KUSA สอดคล้องตามนโยบายบริษัทแล้ว ในที่นี้เราได้ปลูกฝังไว้ใน Concept “HAS” แล้ว (รายละเอียดดูที่ http://www.gotoknow.org/blogs/posts/462299)

 

ภาพจาก http://movie.mthai.com/movie-profile/new-movie/59936.html

การจัดกิจกรรมในครั้งนี้ผมใช้หนังเรื่อง“Unstoppable : ด่วนวินาศ หยุดไม่อยู่” เป็นแกนเดินเรื่องเพื่อถอดบทเรียนออกมา (AAR : After Action Review) โดยให้ดูหนังร่วมกันจนจบเรื่องแล้วสรุปบทเรียนออกมาตามConcept “HAS” แต่ครั้งนี้ผมลองใช้แนวคิด AI ที่แอบเรียนรู้มาจากอ. ภิญโญ (http://www.gotoknow.org/blogs/books/90124/toc) โดยให้พนักงานแต่ละคนเลือกฉากที่ชอบหรือประทับใจแล้วเล่าถึงความประทับใจนั้น พร้อมทั้งเชื่อมโยงเนื้อหาออกไปว่าจะนำไปใช้กับการทำงานของเราได้อย่างไร ซึ่งไม่ได้จำกัดว่าแต่ละคนอาจจะชอบฉากเดียวกันก็ได้ แต่มุมมองอาจจะไม่เหมือนกัน โดยผมให้แต่ละคนได้เล่าถึงความประทับใจนั้นๆ ทุกคน  จากนั้นผมก็ให้สรุปประเด็นสำคัญและจัดกลุ่มเนื้อหาให้สอดคล้องกันสรุปเป็นรายงานออกมาส่งและแจกให้กับพนักงานที่ทำกิจกรรมนี้ทุกคน ลองมาดูกันครับว่าพนักงานได้เรียนรู้อะไรบ้าง

           ฉากที่ พนักงานขับรถไฟกะเช้า ไม่ปฏิบัติตามระเบียบ โดยการไม่ต่อสายเบรค ไม่จอดรถก่อนลงไปปรับจุดสับราง ปล่อยให้รถไหลจนเพิ่มความเร็วด้วยตัวมันเอง จนเป็นที่มาของเรื่องทั้งหมด        
         - แสดงถึงการขาดจิตสำนึกด้านระเบียบวินัยและความปลอดภัย ไม่ปฏิบัติตามกฎ ระเบียบ ข้อบังคับ ด้านความปลอดภัยของบริษัท เปรียบได้กับพนักงานขับรถไฟฟ้า ที่ไม่ปฏิบัติตามกฎระเบียบของบริษัท ทำให้เกิดเหตุการณ์ไม่ปกติเกิดขึ้นในการให้บริการของขบวนรถไฟฟ้า
          ฉากที่ พนักงานขับรถไฟฟ้า แจ้งข้อมูลเท็จกับ หัวหน้าศูนย์การควบคุมการเดินรถไฟ ว่าขบวนรถไฟฟ้าหมายเลข 777 ไหลเข้าสู่เส้นทางการเดินรถ ซึ่งข้อเท็จจริง ขบวนรถไฟฟ้าเคลื่อนที่ด้วยความเร็วสูงสุด ทำให้ไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้ถูกต้อง
          - แสดงถึงการขาดจิตสำนึกที่ดีของพนักงาน เห็นแก่ประโยชน์ส่วนตนเพราะกลัวความผิดที่กำลังจะเกิดขึ้น เปรียบได้กับพนักงานขับรถไฟฟ้า เมื่อเกิดเหตุการณ์ไม่ปกติเกิดขึ้น ไม่แจ้งข้อมูลที่เป็นจริง ทำให้ไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้ถูกจุด จึงต้องมีการเช็คเทปบันทึกการสนทนา และกล้องวงจรปิด ประกอบการสอบสวนหาข้อเท็จจริง
          ฉากที่ รถไฟขบวน 1206 หลบเข้าทางหลีก เพื่อหลบรถไฟขบวน 777 ที่แล่นมาพุ่งชนด้วยความเร็วสูง พอรถไฟหลบ พนักงานขับรถไฟฟ้าสังเกตเห็น หัวต่อพ่วงท้ายขบวนรถไฟฟ้าเปิดออก จึงถอยหลังไล่ตาม เพื่อที่จะไปช่วยหยุดรถไฟขบวน 777
           - แสดงถึงการเป็นคนช่างสังเกต วิเคราะห์ถึงเหตุการณ์ และปัญหาได้ตรงจุด สามารถใช้ไหวพริบ และประสบการณ์ในการทำงาน ช่วยในการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นได้ เปรียบได้กับ พนักงานขับรถไฟฟ้า ที่พอเกิดเหตุการณ์ไม่ปกติ เหตุการณ์ขัดข้องในขบวนรถไฟฟ้า สามารถ บอกสาเหตุความไม่ปกติ วิธีการแก้ไขอย่างถูกวิธี
และสามารถแก้ไขให้สถานการณ์กลับมาเป็นปกติได้อย่างถูกต้องและรวดเร็ว ไม่กระทบต่อการเดินขบวนรถให้บริการ 
           ฉากที่ คนขับรถขบวน 1206 รับฟังความคิดเห็นของผู้ตรวจสอบความปลอดภัยจากโทรศัพท์ที่ติดต่อจากศูนย์ควบคุมการเดินรถเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น
         - แสดงถึงการรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น เพื่อนำมาปรับใช้ แม้จะมีประสบการณ์การทำงานสูง แต่เมื่อเกิดเหตุการณ์ขึ้น ก็นำมาปรับใช้ให้เหมาะสมต่อสถานการณ์ เปรียบได้กับพนักงานขับรถไฟฟ้าที่ต้องมีทัศนคติที่ดีต่อเพื่อนร่วมงาน รับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น รับฟัง ชี้แนะ จากพนักงานขับรถไฟฟ้าที่มีประสบการณ์มากกว่าเพื่อสร้างองค์ความรู้เพื่อประโยชน์ในการทำงานในชีวิตประจำวันต่อไป
          ฉากที่ พนักงานขับรถไฟฟ้าขบวน 1206 พนักงานดูแลรถไฟฟ้าขบวน 1206 ร่วมมือกันต่อหัวต่อพ่วงกับรถไฟฟ้าขบวน 777 เพื่อลดความเร็วของขบวนรถไฟฟ้าเพื่อขบวนรถไฟฟ้าหยุดก่อนที่จะสร้างความเสียหายเมื่อเข้าสู่ในเมืองที่มีประชากรอาศัยอยู่หนาแน่น
          - แสดงถึงการร่วมมือร่วมใจกันในการทำงาน ความสามัคคี ความรับผิดชอบ ความไว้เนื้อเชื่อใจกัน เพื่อให้งานสำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี เปรียบได้กับพนักงานขับรถไฟฟ้าที่ ร่วมมือ ร่วมใจกันทำงานเพื่อให้องค์กรประสบความสำเร็จสูงสุด