Clinical Tracer Highlight LBW

Clinical Tracer Highlight

การดูแลผู้ป่วย…Low  Birth  Weight…โรงพยาบาลหนองจิก  จังหวัดปัตตานี

ประเด็นคุณภาพ/ความเสี่ยงที่สำคัญ:
ข้อมูล/ตัวชี้วัด	เป้าหมาย	2550	2551	2552	2553	2554
อัตราทารกแรกคลอดน้ำหนัก < 2,500  กรัม	<  7 %	7.61	5.26	11.51	9.4
Early Breast Feeding	> 95 %	-	64.09	82.11	98.52
อัตราการเกิดภาวะแทรกซ้อน	< 5 %
- BA		ไม่ได้เก็บข้อมูล
- Hypoglycemia		ไม่ได้เก็บข้อมูล
- Hypothermia		ไม่ได้เก็บข้อมูล
- พัฒนาการสมวัย		ไม่ได้เก็บข้อมูล
บริบท:      ทารกแรกคลอดที่มีน้ำหนักตัว น้อยกว่า 2,500  กรัม   เป็นกลุ่มโรคที่โรงพยาบาลหนองจิกให้ความสำคัญในปี 2554  เนื่องจากแนวโน้มผู้ป่วยมีจำนวนคงที่ลดลงน้อย และอาจจะมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น โดยปี2551พบทารกแรกคลอดน้ำหนักตัวน้อยร้อยละ 5.26แต่ในปี  2552มีจำนวนเพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 11.51 ในปี 2553 มีจำนวนลดลงเล็กน้อย เป็นร้อยละ 9.4 (เกณฑ์ < 7% )  ทารกแรกคลอดเหล่านี้มีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อน หลังคลอดที่รุนแรง  ครอบครัวมีความวิตกกังวล สูญเสียค่าใช้จ่ายจำนวนมากในการดูแลทารก จากการเก็บข้อมูลในปี 2553พบว่าสาเหตุน่าจะเกิดจากหญิงตั้งครรภ์ขาดความรู้ ในการบริโภคอาหารที่เหมาะสมตามความต้องการร่างกายในขณะตั้งครรภ์ มีความเชื่อที่ไม่ถูกต้องในการบริโภคอาหาร  และเจ้าหน้าที่ให้บริการฝากครรภ์ ขาดความตระหนักในการติดตามน้ำหนักในระหว่างการตั้งครรภ์อย่างใกล้ชิด              ดังนั้นการบริการหญิงตั้งครรภ์ควรให้ความสำคัญในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภค ให้เหมาะสมและสอดคล้องกับวิถีชุมชนในระหว่างการตั้งครรภ์  โดยดึงสามีและญาติมีส่วนร่วม เพื่อทารกแรกคลอดน้ำหนักตัวปกติ เป็นความหวังของครบครัว และเป็นอนาคตทีมีคุณภาพของชาติต่อไป ประเด็นสำคัญ : ทารกแรกคลอดน้ำหนักตัวน้อยกว่า 2,500 กรัม มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น หญิงตั้งครรภ์มีพฤติกรรมการบริโภคในระหว่างตั้งครรภ์ไม่เหมาะสม  เจ้าหน้าไม่เห็นความสำคัญในการติดตามน้ำหนัก การแปลผลในระหว่างตั้งครรภ์ การบริการไม่มุ่งเน้นการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคตามวิถีชุมชนอย่างแท้จริง   กระบวนการ: + ค้นหาหญิงตั้งครรภ์รายใหม่ในชุมชนโดยอสม. - หญิงตั้งครรภ์รายใหม่ทำงานต่างพื้นที่เข้าสู่ระบบการฝากครรภ์ล้าช้า + มีคลินิก ANC High Risk  - รพ.สต.ส่งผู้ป่วยมาคลินิกล้าช้า +มีการคัดกรองความเสี่ยงต้องแต่เข้ารับบริการ                                                                                                                                      + ชั่งน้ำหนัก,ตรวจครรภ์, U/S  เปรียบเทียบกราฟทุกราย - เจ้าหน้าที่คัดกรองไม่ครอบคลุมไม่เหมาะสมอายุครรภ์                                                                                                                                                             - รพ.สต.บางที่ไม่ได้ประเมินน้ำหนักทารกในครรภ์ + ดูแลตามวิถีชุมชน(อาหาร)                                                                                                           - จนท.ขาดความรู้อาหารพื้นบ้าน                                                                                                                                                    + ส่งกลับรพ.สต.เมื่อปรับเปลี่ยนได้และการเจริเติบโตทารกในครรภ์ปกติ  + ติดตามการเจริญเติบโตทารกในสมุดฝากครรภ์                                                                                                                                                                                                                                     + มีการประสานงานในเครือข่าย                                                     - ฝากครรภ์ไม่สม่ำเสมอ                                                                                                                   - ผู้ป่วยย้ายไปทำงานนอกพื้นที่ติดตาม  case ไม่ได้ + มีระบบการคืนข้อมูลกลับพื้นที่เพื่อติดตามเยี่ยม case, ผู้ป่วยที่มีความเสี่ยง + ดูแลประเมินอาการทารกทันทีหลังคลอด + ป้องกันภาวะ Hypoglycemia,ควบคุม BT + Early BF และรับ BF ทุก 2-3 ชม. + ประเมิน BW ทุกวัน + สอนสุขศึกษาแก่มารดาและผู้ดูแลทารก - ความเชื่อ ความไม่มั่นใจในการดูแลทารก + มีการประสานงานในเครือข่าย                                                                      + แนะนำการมา NCCD ตามนัด          + ส่งคืนข้อมูลทารกให้รพ.สต.                                                                                                                                                                                                                                   - ขาดนัดมารับการติดตามไม่สม่ำเสมอ                                                                             .                                                                                      + ติดตามในชุมชนโดย อสม.                                                                                     ผลการพัฒนาที่สำคัญ:      จากการวิเคราะห์ประเด็นปัญหา พบว่าการบริการฝากครรภ์ควรให้หญิงตั้งครรภ์เห็นความสำคัญในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคให้เหมาะสม และสอดคล้องกับวิถีชุมชน ในระหว่างการตั้งครรภ์  โดยดึงสามีและญาติมีส่วนร่วม ในทุกระยะของการตั้งครรภ์ การคลอด และหลังคลอด   วัตถุประสงค์      - เพื่อให้หญิงตั้งครรภ์มีความรู้และทักษะในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบริโภคเหมาะสมในทุกระยะของการตั้งครรภ์       - จำนวนทารกแรกคลอดน้ำหนักน้อยกว่า 2,500  กรัมเพิ่มขึ้น      - จำนวนทารกแรกคลอดน้ำหนักน้อยกว่า 2,500  กรัมไม่เกิดภาวะแทรกซ้อนที่ป้องกันได้หลังคลอด      - ทารกแรกคลอดน้ำหนักน้อยกว่า 2,500  กรัม ได้รับการติดตามเฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อน ส่งเสริมพัฒนาการหลังคลอดทุกราย กิจกรรม      - พัฒนาสมรรถนะเจ้าหน้าที่งานฝากครรภ์      - คัดกรองความเสี่ยงและติดตามดูแลหญิงตั้งครรภ์ที่ความเสี่ยงอย่างใกล้ชิด            - ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคแก่หญิงตั้งครรภ์ โดยวางแผนร่วมกันระหว่างหญิงตั้งครรภ์กับเจาหน้าที่ฝากครรภ์      - ส่งเสริมการเลี้ยงลุกด้วยนมแม่หลังคลอด     -  เฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อนทารกหลังคลอดอย่างใกล้ชิด     -  ส่งต่อข้อมูลในการติดตามทารกแก่ รพ.สต. ที่รับผิดชอบ และติดตามทารกต่อไป ผลลัพธ์      - อัตราทารกแรกคลอดน้ำหนักน้อยกว่า 2,500  กรัมลดลง      - หญิงตั้งครรภ์ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคเหมาะสมตามสัดส่วนในทุกระยะการตั้งครรภ์      - อัตราการให้นมแม่แก่ทารกน้ำหนักตัวน้อยเพิ่มขึ้น      - เจ้าหน้าที่มรสมรรถนะในการดูแลหญิงตั้งครรภ์อย่างเหมาะสม