บทที่ 2.การแสดงข้อมูลระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์

การเปิดใช้งานโปรแกรม ArcMap
•หากมี Shortcut Icon ของ ArcMap อยู่แล้ว ให้ดับเบิ้ลคลิกที่ ArcMap บนเดสก์ท็อปเพื่อเปิดโปรแกรม
•หากเปิดโปรแกรมจาก Start menu > All Programs > ArcGIS คลิกที่ ArcMap
•จะปรากฏหน้าต่าง ArcMap โดยสามารถเลือกการเริ่มต้นการใช้งาน ได้ดังนี้
 - A new empty map   สร้างหน้าต่างแผนที่เปล่าเพื่อรองรับการเพิ่มชั้นข้อมูลแผนที่
 - A template    เปิด Template ของ Layout
 - An existing  map   เปิดข้อมูลแผนที่ที่เคยใช้งานอยู่แล้ว
 - Immediately add data   นำเข้าข้อมูลทันที โดยจะเปิดหน้าต่างเพื่อให้นำเข้าข้อมูล
 - Do not show this dialog again เป็นการเลือกให้แสดงหรือไม่แสดงหน้าต่างนี้ เมื่อเปิดโปรแกรม
 - ArcMap     ขึ้นมา (ถ้าต้องการไม่ให้แสดงหน้าต่างนี้อีกให้คลิกด้านหน้า)
 - Load last map on startup  เปิดข้อมูลแผนที่ที่ทำงานก่อนหน้านี้ขึ้นมาให้โดยอัตโนมัติ ซึ่งจะไม่มีหน้าต่างโต้ตอบเพื่อสอบถามถึงข้อมูลที่ต้องการจะเปิดอีกต่อไปอย่างไรก็ตามหากต้องการยกเลิกการเปิดข้อมูลแผนที่อัตโนมัติสามารถทำได้โดยกดปุ่ม ESC ในขณะที่มีการเปิดข้อมูลแผนที่นั้นอยู่
•ให้เลือกเปิดแบบ An existing map และคลิกปุ่ม OK
•จะแสดงหน้าต่างของโปรแกรม ดังภาพ
 - Title bar: แสดงชื่อแผนที่ หรือโครงการที่ทำงาน ตามด้วยชื่อโปรแกรมที่เปิดใช้งาน และชื่อระดับ License ที่ใช้งาน
 - Table Of Contents (TOC) : เป็นสารบัญข้อมูลจะแสดงรายการของชั้นข้อมูลต่างๆ และสัญลักษณ์ ซึ่ง TOC สามารถย้ายไปไว้ตำแหน่งต่างๆ ที่ต้องการได้ และสามารถลดหรือขยายขนาดได้ โดยลากเมาส์ในแนวนอนหรือแนวตั้งระหว่าง TOC และ Display Area
 - Data Frame : กรอบข้อมูลใช้กำหนดขอบเขตทางภูมิศาสตร์ ขอบเขตหน้ากระดาษ ระบบพิกัดภูมิศาสตร์ และคุณสมบัติการแสดงผลสำหรับหนึ่งหรือหลายชั้นข้อมูลใน ArcMap โดยที่ใน Data View สามารถมีได้หลายๆ Data Frame แต่จะสามารถแสดงข้อมูลทุก Data Frame พร้อมกันได้
 - Display Area : เป็นส่วนที่ใช้แสดงผลข้อมูลแผนที่จะมีการแสดงผล 2 รูปแบบคือ Data View ใช้แสดงผลข้อมูลรวมถึงการแก้ไขข้อมูล และ Layout View ใช้แสดงผลแผนที่พร้อมพิมพ์
 - Status bar : ใช้แสดงค่าพิกัดภูมิศาสตร์ รวมถึงแสดงคำอธิบายปุ่มที่เลือกใช้งานหรือเมนูต่างๆ
          การทำงานกับ ArcMap จะทำงานกับเอกสารแผนที่ (Map Document) ซึ่งเอกสารแผนที่แต่ละเอกสารสามารถมีได้หลายกรอบข้อมูล (Data Frame) และเอกสารแผนที่จะมีไฟล์นามสกุลเป็น .mxd
การนำเข้าข้อมูล (Add data) สามารถเปิดข้อมูลได้ 4 วิธี ดังนี้
1.คลิกลากชั้นข้อมูลที่ต้องการจาก ArcCatalog ไปยังกรอบข้อมูล (Data Frame) หรือพื้นที่แสดงผลข้อมูล    (Display Area) ของ ArcMap ได้ทันที ทั้งนี้ควรปรับหน้าต่างให้สามารถมองเห็นได้ทั้ง 2 โปรแกรม เช่น นำเข้าชั้นข้อมูล ขอบเขต สสภ.14 จาก D:\Data_GIS\ขอบเขตสสภ.14\ขอบเขตสสภ. ที่ ArcCatalog โดยคลิก ขอบเขตสสภ. ค้างไว้แล้วลากมาปล่อยใน ArcMap
2.คลิกปุ่ม Add data บนแถบเครื่องมือจะปรากฏหน้าต่าง Add เลือกข้อมูลที่ต้องการ  จากนั้นคลิกปุ่ม Add
3.คลิกขวา Layers (Data Frame) เลือก Add Data ในหน้าต่าง Add Data ให้เลือกข้อมูลที่ต้องการ จากนั้นคลิกปุ่ม Add
4.คลิกที่เมนู File เลือก Add Data ให้เลือกข้อมูลที่ต้องการ จากนั้นคลิกปุ่ม Add
การลบชั้นข้อมูลออกจาก TOC (Table of Content)
         ทำได้โดยคลิกขวาบนชั้นข้อมูลที่ต้องการลบ หรือ Remove หากต้องการลบหลายๆ ชั้นข้อมูลพร้อมกัน ให้เลือกหลายๆข้อมูล โดยกดปุ่ม Ctrl พร้อมการคลิกเลือกชั้นข้อมูลที่ต้องการลบ จากนั้นคลิกขวาบนชั้นข้อมูลที่เลือกไว้ชั้นใดชั้นหนึ่งเพื่อเรียกเมนูลัดขึ้นมา จากนั้นเลือกคำสั่ง Remove ชั้นข้อมูลนี้จะลบออกจาก TOC
•คลิกขวาบนชั้นข้อมูลที่ต้องการลบ เลือก Remove ชั้นข้อมูลนี้จะลบออกจาก TOC
การแสดงหรือไม่แสดงชั้นข้อมูล
        ชั้นข้อมูลใน TOC สามารถกำหนดให้แสดงหรือไม่แสดงได้ โดยคลิกให้เป็น  หน้าชั้นข้อมูลที่ไม่ต้องการแสดง และคลิก  หน้าชั้นข้อมูลที่ต้องการเพื่อให้แสดงใน Display area                            
การแสดงหรือซ่อนสัญลักษณ์ชั้นข้อมูล
         ชั้นข้อมูลใน TOC สามารถกำหนดให้แสดงหรือซ่อนสัญลักษณ์ได้ โดยคลิกเครื่องหมายลบ       หน้าชั้นข้อมูล เพื่อไม่แสดงสัญลักษณ์ และคลิกหน้าชั้นข้อมูลที่ต้องการเพื่อแสดงสัญลักษณ์
•คลิกเครื่องหมายลบ         หน้าชั้นข้อมูลเพื่อไม่แสดงสัญลักษณ์
การจัดลำดับการแสดงผลชั้นข้อมูล
         เมื่อนำเข้าชั้นข้อมูลใน TOC โปรแกรมจะเรียงลำดับชั้นข้อมูลให้อัตโนมัติ ตามลำดับดังนี้คือ ให้ชั้นข้อมูลประเภทจุด (Point) อยู่บนสุด ตามด้วยชั้นข้อมูลประเภทเส้น (Line) และชั้นข้อมูลที่ต้องการไว้แล้วลากไปยังตำแหน่งที่ต้องการ
•คลิกชั้นข้อมูลพิกัดที่ตั้งสสภ.14 ค้างไว้แล้วลากไปด้านล่างชั้นข้อมูลขอบเขตอำเภอ แล้วปล่อย
•คลิกชั้นข้อมูลพิกัดที่ตั้งสสภ.14 ค้างไว้แล้วลากไปไว้ด้านบนแบบเดิม
การควบคุมการแสดงผลแผนที่ (Navigation Map)
           คำสั่งควบคุมการแสดงผลแผนที่ไปตำแหน่งต่างๆ ด้วยเครื่องมือ Navigation ข้อมูลแผนที่สามารถเคลื่อนย้าย ซูมขยายแผนที่ด้วยแถบเครื่องมือ Tools หรือใช้ปุ่มคีย์บนคีย์บอร์ดได้ หรือคลิกขวาบนข้อมูลแผนที่เพื่อเลือกเมนูลัด และเลือกคำสั่งที่ต้องการได้ เพื่อช่วยอำนวยความสะดวกให้ผู้ใช้มากยิ่งขึ้น
•การ Navigation ด้วยแถบเครื่องมือ Tools
1.Zoom in                                    ขยายเข้า
2.Zoom out                                  ขยายออก
3.Fixed zoom in                            ขยายเข้าตามค่าที่แน่นอน
4.Fixed zoom out                          ขยายออกตามค่าที่แน่นอน
5.Pan                                          เลื่อน
6.Full extent                                 ขยายเต็มขอบเขตภาพ
7.Go back to previous extent          กลับไปก่อนหน้านี้
8.Go to next extent                       ไปก่อนหน้านี้
9.Select Feature                           เลือกฟีเจอร์
10.Zoom to selected features         ขยายฟีเจอร์ที่เลือก
11.Clear Selected Features            ยกเลิกการเลือกฟีเจอร์
12.Select elements                       เลือก Elements
13.Identify                                  สอบถามข้อมูลแบบเจาะจง
14.Find                                       ค้นหา
15.Go to XY                                 เลื่อนไปยังค่าพิกัด XY ที่กำหนด
16.Measure                                 วัดระยะทาง
17.Hyperlink                                เชื่อมโยงไปยังไฟล์เอกสารที่ต้องการ

หมายเหตุ : เนื่องจากเอกสารอบรมต่าง ๆ จะมีรูปประกอบด้วย แต่เนื่องจากไม่สามารถนำเข้ารูป หรือ เพิ่มไฟล์ข้อมูลให้ดาวน์โหลดได้ค่ะ (ได้ทำlinkไว้ให้แล้วค่ะ)

Link : http://www.learn.reo14.go.th/data/ssp14-sakda-aon/GIS%20information%20management.pdf