แนวทางการปรับ "ความรู้ฝังลึก" ให้เป็น "ความรู้ชัดแจ้ง" เพื่อสน้บสนุนการจัดการความรู้
ก่อนหน้านี้ ผมเคยเชื่อตามตำรา และผู้รู้ในวงการ "จัดการความรู้" ว่า
ความรู้ฝังลึกอยู่ในตัวคน ไม่สามารถบอกให้รู้ได้
เพียงอาจทำให้ดูได้ บอก เล่าให้ฟัง หรือให้ผู้เรียนหัดทำเองจนเกิดความรู้ฝังลึกในตัวเองขึ้นมา จนใช้งานได้จริง
พอต่อๆมา ผมเริ่มสังเกตว่า มีความรู้ที่เรียกกันว่า "ความรู้ฝังลึก" หลายๆเรื่อง ถูกถอดออกมาเป็นความรู้ชัดแจ้งได้
เช่น
การทำอาหารให้อร่อย จนกลายเป็นชื่อยี่ห้อขายกันทั่วไป ทั้งในระดับท้องถิ่นและทั่วโลก
การผลิตของใช้ ของฝีมือที่มีคุณภาพ ที่เป็นที่ยอมรับกันตามสูตร ตามเทคนิค และตามยี่ห้อ เช่นเดียวกัน
การวินิจฉัยโรค โดยหมอแผนปัจจุบัน ก็เป็นตัวอย่างที่ดี ที่มีตำราและหลักการชัดแจ้ง แทนการใช้ "ความสามารถและประสบการณ์" ของหมอชำนาญการณ์เพียงอย่างเดียว
แม้กระทั่ง การดูพระแท้ พระเก๊ ก็สามารถพัฒนาหลักการขึ้นมาได้ เช่นเดียวกัน โดยไม่ต้องรอการตัดสินของ "เซียนใหญ่" ที่มีโอกาสจะเจอกับ "เซียนวิชามาร" แทนได้โดยง่าย
จากข้อสังเกต ทำให้ผมคิดว่า
ความรู้ฝังลึกในหลายๆประเด็น ที่สามารถถ่ายทอดออกมาเป็นความรู้ชัดแจ้งได้ โดยผู้รู้ในเรื่องนั้น พยายามหาวิธีที่จะถ่ายทอด และบอกคนอื่นให้รู้
แต่ถ้า...
คนที่รู้ในเรื่องนั้นๆ ไม่อยากบอก ไม่ต้องการถ่ายทอดเสียเอง ก็เป็นเรื่องยากที่จะทำได้ ดังเช่น ความรู้ในเชิงลิขสิทธิ์ เชิงการค้า เชิงผลประโยชน์ และเชิงการกุมอำนาจทั้งทางเศรษฐกิจ และสังคม
ดังเช่น ความรู้ในวงการพระเครื่อง เป็นต้น
ดังนั้น ณ ปัจจุบัน ผมได้ลองถอดความรู้หลายๆเรื่อง
พบว่า
ทุกเรื่องจะมีหลักการที่ถอดออกมาได้ (แม้จะยากง่ายต่างกันบ้าง)
และ
แทบทุกเรื่องสามารถถ่ายทอดให้คนที่มีความสามารถพื้นฐานที่เหมาะสมได้
ที่จะทำให้เกิดการ "จัดการความรู้" ที่ โปร่งใส เป็นจริง และเป็นประโยชน์ต่อทุกคนได้จริง
ดังนั้น วันนี้ ผมเชื่อว่า
ความรู้ฝังลึกในหลายๆเรื่องสามารถถอดออกมาเป็นความรู้ชัดแจ้งได้ ที่สามารถถอดมาเป็นหลักการ นำไปปฏิบัติ และพัฒนาเป็นความรู้ที่ใช้งานได้ทั่วไป หรือนำไปพัฒนาต่อยอดเป็นความรู้ใหม่ได้
จึงคิดว่า
ควรมีความพยายามในการปรับ "ความรู้ฝังลึก" ให้เป็น "ความรู้ชัดแจ้ง" เพื่อสน้บสนุนการจัดการความรู้ ของชุมชนและสังคม อย่างเป็นประโยชน์ทั่วถีงกัน
ผมคิดและกำลังทำอย่างนี้ครับ
สวัสดีครับ
ความเห็น (3)
<<...ความพยายามในการปรับ "ความรู้ฝังลึก" ให้เป็น "ความรู้ชัดแจ้ง" เพื่อสน้บสนุนการจัดการความรู้ ของชุมชนและสังคม อย่างเป็นประโยชน์ทั่วถีงกัน...>>
Three cheers for "public knowledge".
Public knowledge is a foundation stone for "knowledge-society".
Public knowledge can be tested, improved and used to enhance way of life.
The more people know, the better people they become.
(Privatizing knowledge is a mean to profit from knowledge in exploitation-society.)
ขอบคุณนะครับ
อาจารย์สบายดีนะครับ
สวัสดีค่ะท่าน ดร.
คนที่รู้มาก..รู้ลึก..เวลานำไปใช้..หรือแสดงออกให้ได้เห็น.มักจะชัดเจนนะคะ