2 x 2 Table, OpenEPI (1)
http://www.openepi.com/OE2.3/Menu/OpenEpiMenu.htm
OpenEPI สามารถคำนวณ Online ได้เลย แต่ต้อง Enable JavaScript ด้วย
หรืออาจ Download OpenEPI จาก http://www.openepi.com
มา Run ที่ เครื่อง Computer ของ User
ให้ Expand OpenEPI.zip และ Double Click ที่ index.htm
Javascript สามารถคำนวณได้ โดยไม่ต้องต่อกับ Internet
(ซึ่งถ้าเป็นภาษา PHP Computer จะต้องต่อกับ Server
หรือจำลองเครือง Computer ของ User เป็น Internet Server)
ตัวอย่าง 2 x 2 Table Calculation
ทั้ง 3 study ใส่ค่าตัวเลข a, b, c, d ใน 2 x 2 table
เพื่อใช้คำนวณเหมือนกัน คือ a=33, b =22, c=11, d=44
Dis (+) Dis (-)
Exp (+) a b
Exp (+) c d
ที่มาของตัวเลขใน แต่ละ Study นั้นแตกต่างกัน
การเลือกใช้ค่าสถิติของแต่ละเรื่องจึงขึ้นอยู่กับว่า
Study Design ของงานวิจัยนั้นเป็นแบบใด
1 Cross-Sectional Study
2 Cohort
3 Case Control
Chi Square for Cross-Sectional Analytic Study
Dis (+) Dis (-)
Exp (+) 33 22
Exp (-) 11 44
สำรวจจำนวนคนเมาในตำบลแห่งหนึ่ง
บ้านที่มีขวดสุรากำหนดป็นกลุ่ม1
บ้านที่ไม่มีขวดสุรากำหนดเป็นกลุ่ม2
กลุ่ม1 Exp (+) มีคนเมา 33 คน (a), ไม่เมา 22 คน (b)
กลุ่ม2 Exp (-) มีคนเมา 11 คน (c), ไม่เมา 44 คน (d)
Chi square = 18 และ p < 0.00001
Risk Ratio for Cohort Study
Dis (+) Dis (-)
Exp (+) 33 22 55
Exp (-) 11 44 55
เริ่มจากประชากร 2 กลุ่ม
กลุ่มแรกสัมผัสสิ่งที่คาดว่าก่อโรคอยู่เองแล้ว (Natural Exposure)
กลุ่มที่ 2 ไม่สัมผัสสิ่งที่คาดว่าก่อโรค
ติดตาม ทั้ง 2 กลุ่มต่อไปว่าแต่ละกลุ่มป่วยกี่คนและไม่ป่วยกี่คน
ซึ่งสามารถหาค่า Incidence หรืออุบัติการของโรคได้
Exp (+) = (a + b) = 55 คน
Exp (-) = (c + d) = 55 คน
กลุ่มที่ 1 Exp (+) มี 55 คน มี Dis (+) 33 คน (a), Dis (-) 22 คน (b)
กลุ่มที่ 2 Exp (-) มี 55 คน และมี Dis (+) 11 คน (c), Dis (-) 44 คน (d)
Risk1 = a / (a + b) = 33 / (33 + 22) = 33 / 55
Risk2 = c / (c + d) = 11 / (11 + 44) = 11 / 55
Risk Ratio = (33 / 55) / (11 / 55) = 3
95% CI ไม่มี 1 รวมอยู่ด้วย
Odds Ratio for Case Control Study
Dis (+) Dis (-)
Exp (+) 33 22
Exp (-) 11 44
44 66
Case คือ Dis (+) = (a+c) = 44 คน
Control คือ Dis (-) = (b+d) = 66 คน
Dis (+) จำนวน 44 คน เคยมี Exp (+) 33 คน (a), Exp (-) 11 คน (c)
Dis (-) จำนวน 66 คน เคยมี Exp (+) 22 คน (c), Exp (-) 44 คน (d)
Odds1 = (a / c) = 33 : 11
Odds2 = (b / d) = 22 : 44
Odds Ratio = Odds1 : Odds2
Odds Ratio = (33 / 11) / (22 / 44) = 6
95% CI ไม่มี 1 รวมอยู่ด้วย
สำรวจบ้านและคนในหมู่บ้าน (Cross-sectional analytical study)
บ้านมีขวดสุรา กลุ่ม1 (คนเมา, ไม่เมา)
บ้านไม่มีขวดสุรา กลุ่ม2 (คนเมา, ไม่เมา)
กลุ่ม1 Exp (+) มีคนเมา 33 คน (a), ไม่เมา 22 คน (b)
กลุ่ม2 Exp (-) มีคนเมา 11 คน (c), ไม่เมา 44 คน (d)
ตัวแปรเป็นเลขจำนวนเต็มได้จากการนับ จึงวิเคราะห์ด้วยวิธี Chi Square
Ho = การมีขวดสุราและการเมาเป็นอิสระต่อกัน (ไม่มี Association กัน)
Ha = การมีขวดสุราและการเมา (มี Association กัน)
Chi Square = 18.33 ซึ่งมากกว่า 3.84 (2x2 table มี df=1)
และ P < 0.05 จึงปฏิเศธ Ho, ยอมรับ Ha
คือจำนวนขวดสุราและการเมาไม่เป็นอิสระต่อกัน
จำนวนขวดสุราและการเมามี Association กัน
เป็นการหาค่า ความชุก (Prevalence)
จาก Cross-sectional analytic study
เนื่องจากวัด Outcome และ Exposure ในเวลาเดียวกัน
จึงไม่สามารถบอกว่า Outcome และ Exposure อะไรเกิดก่อน และ
Association ไม่ได้หมายถึงว่าเป็นสาเหตุ
(Association does not imply causation)
ถ้าหากว่าเป็น
Cohort Study จะสามารถบอกได้ว่า Exposure เกิดก่อน Outcome
เพราะเริ่มจากประชากร 2 กลุ่ม
กลุ่มแรกสัมผัสสิ่งที่คาดว่าก่อโรคอยู่เองแล้ว (Natural Exposure)
กลุ่มที่ 2 ไม่สัมผัสสิ่งที่คาดว่าก่อโรค
ติดตาม ทั้ง 2 กลุ่มต่อไปว่าแต่ละกลุ่มป่วยกี่คนและไม่ป่วยกี่คน
จะสามารถหาค่า อุบัติการ (Incidence) ของโรคได้
Exposure (+) = Exp (+), Exposure (+ )= Exp (-)
Disease (+) = Dis (+), Disease (-) = Dis (-)
a คือ Exp (+) และ Dis (+)
b คือ Exp (+) และ Dis (-)
c คือ Exp (-) และ Dis (+)
d คือ Exp (-) และ Dis (-)
ใช้ Risk Ratio ในการคำนวณ ตัวอย่างเช่น
กลุ่มที่ 1 Exp (+) มี 55 คน และมี Dis (+) 33 คน (a), Dis (-) 22 คน (b)
กลุ่มที่ 2 Exp (-) มี 55 คน และมี Dis (+) 11 คน (c), Dis (+) 44 คน (d)
Risk1 กลุ่ม Exp (+) คือ 33 / (33 + 22)
Risk2 กลุ่ม Exp (-) คือ 11 / (11 + 44)
Risk Ratio = Risk1 / Risk2 = (33 / 55) / (11 / 55) = 3
โดยที่ 95 % Confidence Interval 1.69 ถึง 5.30
(95% CI ไม่มีค่า 1 รวมอยู่ด้วย)
คือกลุ่มที่ 1 มีโอกาสเกิด Outcome ได้มากกว่ากลุ่มที่ 2 ถึง 3 เท่า
ถ้าหากว่าเป็น Case Control Study
จะใช้ Odds Ratio ในการคำนวณ ตัวอย่างเช่น
Case = Dis (+) มี 44 คน ก่อนหน้านี้มี Exp (+) 33 คน, Exp (-) 11 คน
Control = Dis (-) มี 66 คน ก่อนหน้านี้มี Exp (+) 22 คน, Exp (-) 44 คน
Odds=Probability that it happen / Probability that it does not
Odds1 = 33 : 11
Odds2 = 22 : 44
Odds Ratio (OR) = Odds1 : Odds2
= (a / c) / (b / d) = (a x d) / (b x c)
= (33 / 11) / (22 / 44) = (33 x 44) / (11 x 22) = 6
โดยที่ 95 % Confidence Interval = 2.5 ถึง 14
(95% CI ไม่มีค่า 1 รวมอยู่ด้วย)
Odds Ratio =6
Odds Ratio คือ อัตราส่วนของ Odds
ของกลุ่ม Case และ Control มากกว่ากันเป็น 6 เท่า
การเป็นสาเหตุ (Causal association หรือ Causal relation)
สิ่งสำคัญคือเงื่อนไขของเวลา (Temporal) คือเหตุเกิดก่อนผล
Strength of association, Specificity, Dose respond relationship,
มีเหตุผลอธิบายกลไกการเกิดโรค (Plausibility)
การเป็น Necessary Cause, เป็น Sufficient Cause
การเป็น Single Cause หรือ Multiple Cause หรือ Web of causation
Cohort, Case Control และ Cross-Sectional Study
ทั้ง 3 วิธีเป็น Analytical Study มีกลุ่มควบคุมคือ Control Group
และ Exposure เกิดเองตามธรรมชาติ (Natural Exposure)
แต่การศึกษาแบบทดลอง Exposure เกิดขึ้นจาก
การที่ผู้วิจัยเป็นผู้กำหนด (Assigned exposure)
Experimental Study เช่น Randomized Clinical Trial (RCT),
Cohort Study จึงมีน้ำหนักมากกว่า Case Control Study,
Cross sectional study, การศึกษาในสัตว์ทดลอง,
การศึกษาในเนื้อเยื่อมีน้ำหนักน้อยกว่าเรียงตามลำดับ
อุบัติการ (Incidence)
คือจำนวนป่วยรายใหม่หารด้วยประชากรตั้งแต่เริ่มต้นศึกษา
เปรียบเทียบแต่ละ study โดย
มีช่วงเวลาเป็นจำนานปีและจำนวนคน (Person-Year)
เช่น Incidence 50 ต่อแสนประชากร
ความชุก (Prevalence)
คือจำนวนป่วย รวมรายเก่าและรายใหม่หารด้วยจำนวนประชากร
เช่น Prevalence 100 ต่อแสนประชากร
นับจำนวนป่วยที่จุดหนึ่งของเวลาที่กำหนด เช่น ใน 1 เดือน, ใน 1 ปี
ความเห็น (0)
ไม่มีความเห็น