อสม. ฟันดี ที่สมุทรปราการ

 

วันดีที่สมุทรปราการ อันเนื่องมาจาก คุณหมอชลธิชา และคณะ ชาว สสจ.สมุทรปราการ ได้คิดใหม่ทำใหม่ เพื่อที่จะคืนกำไรให้ อสม. โดยที่จะมุ่งในการดูแลทันตสุขภาพให้ อสม. สมุทรปราการให้เป็นล่ำเป็นสันค่ะ

คุณหมอชลธิชา บอกว่า "... เราจะเริ่มในจุดที่ เราจะให้ความรู้ ฝึกทักษะแปรงฟันด้วยตัวเขาเอง เมื่อตรวจคัดกรองเสร็จ เราก็ทำไห้เขาเมื่อเจอโรค แต่จะเน้น อุดฟัน เก็บฟันไว้ก่อน และผู้ที่ใส่ฟันเทียมเพื่อการบดเคี้ยว เราจะให้ priority แรกๆ ส่วนหนึ่ง เจ้าหน้าที่เป็นคนทำ อีกส่วนหนึ่งได้ไป contact clinic เอกชนไว้ ช่วยทำด้วย ..."

พร้อมกันนั้น จากการตรวจสุขภาพ อสม. จำนวน 4,000 คน พบว่า อสม. ฟันดี ประมาณ 230 คน จึงได้ประกวด อสม. ฟันดีในครั้งนี้ขึ้น เพื่อจะได้เรียนรู้ด้วยว่า แล้วที่ผ่านมานั้น อสม. ปฏิบัติตัวกันอย่างไร ถึงได้มีฟันดี

วันนี้ เป็นวันสัมภาษณ์ อสม. ค่ะ เพื่อที่จะได้รู้ว่า

• อสม. ทำตัวอย่างไร ถึงได้มีฟันดี และสุขภาพตนเองดี
• ที่ผ่านมา อสม. ได้ไปดูแลคนอื่นๆ ในชุมชนหรือไม่ ใครบ้าง
• อสม. คิดว่า จะทำอะไรให้กับชุมชน ในเรื่องของ การส่งเสริมให้มีสุขภาพฟันดี

ทีมเรา โดยดิฉัน และน้องๆ ทีมงานผู้สูงอายุ ของสำนักทันตสาธารณสุข ก็ได้มีโอกาสเข้าไปร่วมกิจกรรมในครั้งนี้ ทำการถอดบทเรียน อสม. ฟันดีกัน ได้ข้อสรุปมาเล่าสู่กันฟังค่ะ

อสม. ที่ได้รับการสัมภาษณ์ อายุระหว่าง 36–73 ปี มีฟันในช่องปากตั้งแต่ 27–32 ซี่ ถือว่าเยอะทีเดียว มีพฤติกรรมสุขภาพ และบทบาทการทำงาน ก็คือ

ด้านพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองในภาพรวม

• ทานอาหารประเภทผัก ปลา และผลไม้เป็นประจำ
• ไม่ชอบรับประทานอาหารขนมหวาน หรืออาหารหวาน
• สุขภาพร่างกายส่วนใหญ่มีสุขภาพแข็งแรง ไม่เจ็บป่วย ไม่มีโรคประจำตัว

พฤติกรรมด้านสุขภาพช่องปาก

• ทำความสะอาดช่องปากด้วยการแปรงฟัน เช้า และก่อนนอน และบ้วนปากเวลารับประทานอาหาร บางคนแปรงฟันหลังอาหารกลางวันร่วมด้วย
• มีบางคนใช้เกลือแปรงฟันก่อน โดยเอานิ้วจิ้มเกลือถูตามตัวฟันให้ทั่ว และแปรงฟันด้วยยาสีฟันซ้ำ
• มีบางคนที่มีการใช้อุปกรณ์เสริมทำความสะอาดช่องปาก ได้แก่ ไหมขัดฟัน ไม้จิ้มฟัน และน้ำยาบ้วนปาก

ทัศนคติในการดูแลสุขภาพช่องปาก

• แปรงฟันวันละ 2 ครั้ง เช้า และเย็นก่อนเข้านอน ทานผักผลไม้เป็นประจำ
  แปรงฟันและบ้วนปากทุกครั้ง หลังกินอาหาร
• ดูแลฟันไม่ให้ผุ ไม่กินจุบจิบ ไม่กินลูกอม ขนมหวาน
• ไม่ทานของแข็ง ทานในสิ่งที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพช่องปาก
• ต้องการให้มีฟันไว้ใช้ตลอดไป
• แปรงฟันให้สม่ำเสมอ และทั่วถึง
• พบทันตแพทย์ เพื่อตรวจฟันปีละ 1 ครั้ง
• ทำให้ฟันสะอาด ไม่ให้เศษอาหารหมักหมมในช่องปาก
• ต้องดูแลฟันให้ดีที่สุด เพราะฟันต้องใช้ในการเคี้ยวอาหาร การออกเสียงพูด ถ้าไม่มีฟัน ก็จะทำให้เคี้ยวอาหารได้ไม่ละเอียด และพูดไม่ชัด
• มีส่วนร่วมในการดูแลสุขภาพช่องปากคนรอบข้าง ครอบครัว ลูกหลาน
• ช่วยตรวจฟันเด็กเล็ก แนะนำพ่อแม่ในการดูแลฟันลูก

บทบาท อสม. กับการดูแลสุขภาพช่องปากคนในชุมชน

• ประชาสัมพันธ์ กระจายข่าวทางทันตกรรม
• ช่วยดูแลทางด้านสุขภาพช่องปากให้เด็กเล็ก ลูกหลาน คนใกล้ชิด
• เข้าร่วมกิจกรรมในเรื่อง สุขภาพช่องปาก
• ให้ความรู้เรื่องสุขภาพช่องปากในประชาคมหมู่บ้าน


ความคาดหวัง หรืออนาคต ที่ อสม. สามารถทำกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพช่องปาก

• อยากให้คนในชุมชนมีสุขภาพช่องปากดี และมีฟันใช้
• ให้จังหวัดส่งเสริมกิจกรรมทางด้านสุขภาพช่องปากมากขึ้น
• สำรวจบ้าน แนะนำการแปรงฟัน การกินอาหารที่มีประโยชน์ เพื่อให้สุขภาพ และสุขภาพฟันดี
• ให้คำแนะนำเบื้องต้นกับคนในชุมชน ในเรื่องการดูแลสุขภาพช่องปาก
• เป็นต้นแบบด้านสุขภาพช่องปากให้คนในชุมชน
• อยากให้เด็กแปรงฟันถูกวิธี ด้วยการสอนการแปรงฟันตั้งแต่เด็ก การใช้ยาเม็ดฟลูออไรด์ และการเคลือบฟัน
• อยากให้มีสถานที่ตรวจฟัน ให้ความรู้เรื่อง การทำความสะอาดฟันอย่างถูกวิธี

กลุ่มอายุที่ควรได้รับการดูแลทันตสุขภาพ ก่อน-หลัง

• ควรดูแลสุขภาพช่องปากในกลุ่มเด็กเล็กก่อน เนื่องจากว่า ควรตระหนักในการดูแลสุขภาพช่องปากตั้งแต่เล็ก เมื่อโตขึ้นจะได้มีพฤติกรรมที่ดีในการดูแลสุขภาพช่องปากที่ดี
• กลุ่มต่อมา เป็นผู้สูงอายุ เนื่องจากผู้สูงอายุมีความเสื่อมของสุขภาพ ต้องการการรักษาสุขภาพช่องปาก ควรเน้นให้มีการดูแลฟันแท้ที่ยังเหลือในช่องปาก และฟันเทียม หรือนำพาผู้สูงอายุไปรับการรักษา
• กลุ่มผู้พิการ ควรช่วยให้การดูแลเพื่อการส่งเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค และรักษา
• กลุ่มวัยเรียน ดูแลผ่านครู/อาจารย์ และให้คำแนะนำเรื่องการส่งเสริมสุขภาพช่องปากเพิ่มเติม แนะนำการดูแลสุขภาพช่องปากกับพ่อแม่
• วัยรุ่น หนุ่มสาว วัยทำงาน ควรกระตุ้นให้เกิดความตระหนักเรื่องสุขภาพช่องปาก ไม่ให้ละเลยการดูแล
• กลุ่มคนทำงานในโรงงาน ควรจัดกิจกรรมให้มีผู้นำทำกิจกรรม

และความเห็นต่อการจัดกิจกรรมในครั้งนี้ อสม. ทุกคนมีความเห็นว่า ดีมาก และอยากให้ เพราะทำให้ อสม. รู้จักการรักษาสุขภาพช่องปากมากขึ้น ส่งเสริมให้มีพฤติกรรมการทำความสะอาดช่องปากทันทีเมื่อมีเศษอาหารติด สามารถนำความรู้ไปเผยแพร่ให้กับ อสม. คนอื่นๆ ต่อไปได้ และอยากให้จัดโครงการต่อไปเรื่อยๆ

งานนี้ สมุทรปราการ คิดดี ทำดี ก็ต้องเชียร์กันสักหน่อยนะคะ