บทความ นวัตกรรมการศึกษาที่พอเพียง

นวัตกรรมการศึกษาที่พอเพียง

Sufficient Educational Innovation

By Kannika Dulpheree 

 

            สังคมโลกาภิวัตน์ (Globalization) ได้เชื่อมโยงส่วนต่างๆ ของโลกเข้าเป็นหนึ่งเดียวด้วยระบบข้อมูลข่าวสารที่ส่งถึงกันภายในเสี้ยววินาที  แม้อยู่คนละซีกโลก  นวัตกรรมการสื่อสารที่ทันสมัยจึงถูกสร้างขึ้นเพื่อสนองความต้องการของมนุษย์อย่างไม่หยุดยั่ง

            นวัตกรรม (Innovation)  ที่แพร่หลายและเป็นที่ยอมรับจึงกลายเป็นเทคโนโลยี  (Technology)  เทคโนโลยีที่ทันสมัยในยุคหนึ่งอาจกลายเป็นเศษวัสดุ
ที่ไร้ค่าในยุคต่อไป...นี่คือสัจธรรมของความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในสังคม
ไร้พรมแดน  สังคมที่ต่างแข่งขันกันสร้างสรรค์สิ่งประดิษฐ์ที่แปลกใหม่  อำนวยความสะดวกให้มนุษย์ในทุกย่างก้าวของชีวิต  จนบางครั้งลืมคำนึงถึงคำว่า  “พอเพียง”   ต่างรังสรรค์ความศิวิไลท์จนเกินความพอดี  กลายเป็นความฟุ้งเฟ้อ  เพียงเพื่อให้ตนเองไม่ตกยุค หรือตกเทรน (Train)  ตามสมัยนิยม  ซึ่งเห็นได้จากทุกแวดวง  แม้แต่วงการศึกษา  ซึ่งได้ชื่อว่า  เป็นวงการที่มีระบบการบริหารจัดการทรัพยากรทางการศึกษา (Resources Management) ให้เกิดความคุ้มค่ามากที่สุดก็ตาม  เพราะคำว่านวัตกรรมกับคำว่าฟุ่มเฟือยมีเพียงเส้นบางๆ ที่ขีดคั่น  ถ้าการนำนวัตกรรมที่เป็นวัสดุ อุปกรณ์ หรือวิธีการใหม่ ๆ มาใช้ไม่คุ้มค่ากับงบประมาณและเวลาที่เสียไป  เช่น การนำเครื่องคอมพิวเตอร์พร้อมวัสดุอุปกรณ์  ราคาหลายหมื่นบาทมาใช้แทนเครื่องพิมพ์ดีด ราคาไม่ถึงห้าพันบาท  หรือใช้แทนเครื่องเสียงสำหรับความบันเทิง    หรือเพื่อตอบสนองความต้องการ        เฉพาะเรื่อง  เหล่านี้เป็นต้น  ย่อมเกิดการสูญเปล่าทางทรัพยากรอย่างยิ่ง  แต่ที่กล่าวมาทั้งหมดยังไม่สิ้นเปลืองเท่าการจัดซื้อคอมพิวเตอร์มาไว้เพียงเพื่อต้องการใช้งบประมาณให้หมดก่อนที่จะถูกตัดเมื่อสิ้นปีงบประมาณ  และคอมพิวเตอร์ก็ไม่ได้ใช้ประโยชน์
เนื่องจากมีจำนวนมากเกินความจำเป็น  ซึ่งมีให้เห็นในโรงเรียนขนาดใหญ่ที่มีงบประมาณมาก  จะเห็นได้ว่ามีห้องคอมพิวเตอร์หลายห้องแต่จำนวนบุคลากรในการสอนมีจำนวนจำกัด  และห้องคอมพิวเตอร์ที่มากเกินความจำเป็นก็ไม่ได้ใช้งานให้เกิดประโยชน์ 
เป็นต้น 
            แม้ว่าการนำเทคโนโลยีทางการศึกษามาใช้ในการจัดการศึกษาในยุคปัจจุบันเป็นสิ่งจำเป็น  เพราะนอกจากเกิดประโยชน์ในแง่ของความสะดวก  รวดเร็วแล้ว  ยังเกิดคุณค่าด้านการพัฒนาศักยภาพผู้เรียนให้ก้าวทันโลกแห่งการเปลี่ยนแปลง  เป็นการส่งเสริมการเรียนรู้ด้วยตนเองอย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต (Life Long Learning)  แต่ต้องคำนึงถึงความคุ้มค่า และความพอเพียง  ในการจัดการนวัตกรรม และเทคโนโลยี 

            หลักสำคัญในการใช้นวัตกรรมให้คุ้มค่า และพอเพียงอยู่ที่ทรัพยากรมนุษย์
ซึ่งเป็นผู้ผลิตและผู้ใช้  ดังนั้นการใช้นวัตกรรมการศึกษาที่พอเพียง อันดับแรกควรเริ่มที่การพัฒนาบุคลากรให้เป็นผู้ใฝ่รู้และมีความรับผิดชอบต่อตนเองและสังคม  การใช้นวัตกรรมที่คุ้มค่า ไม่เพียงแต่ส่งผลดีทางด้านงบประมาณหรือเวลาที่ใช้ไปเท่านั้น ยังหมายถึงประโยชน์ที่ได้รับจากการปลูกฝังค่านิยมที่ถูกต้อง การใช้เครื่องมือให้ถูกวิธี รู้จักการบำรุงรักษา การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้ใหม่ ๆ เปิดใจรับสิ่งที่เปลี่ยนแปลง  ไม่ลืมท้องถิ่น ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมที่ดีของไทยที่สืบทอดกันมาหลายอายุคน  มาใช้เป็นหลักในการดำเนินชีวิต 

            เทคโนโลยีทางการศึกษาแม้เพียงเล็กน้อย  หากรู้จักใช้สอยให้เกิดประโยชน์อย่างคุ้มค่า  ก็มีคุณค่ามากกว่าเทคโนโลยีที่มีจำนวนมากมายมหาสาร  แต่ไม่ได้ใช้ให้เกิดประโยชน์เต็มตามศักยภาพ  ถึงเวลาแล้วที่ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องจะให้ความสำคัญ  และตระหนักถึงความพอเพียงในการจัดซื้อ  จัดหา  สื่อ นวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษา  ลองหันมาสำรวจเทคโนโลยีที่มีอยู่ใกล้ตัวเราว่าได้ใช้อย่างคุ้มค่าหรือยัง  ก่อนที่จะสั่งซื้อชิ้นใหม่  หากทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องได้ตระหนักในเรื่องนี้  สังคมไทยคงไม่เกิดช่องว่างทางการศึกษาระหว่างผู้ที่เรียกตนเองว่ามีความพร้อมในการจัดการศึกษา กับผู้ด้อยโอกาสทางการศึกษา  จนเกิดเป็นปัญหาความเหลื่อมล้ำทางสังคม  และส่งผลต่อปัญหาสังคมด้านอื่นๆ ตามมา 

            ผู้เขียนอยากเห็นสังคมไทยเกิดนวัตกรรมทางความคิดที่แปลกใหม่  ที่สอดรับกับยุคปัจจุบัน  นั่นคือ  “การใช้นวัตกรรมบนพื้นฐานความพอดี และพอเพียง”  

 

 

 

[รร.บ้านาคำ ยโสธร]

เห็นด้วยครับ ว่าต้องพอเพียง หลายอย่างไม่ต้องซื้อครับ อย่างเช่น gotoknow สามารถนำไปปรับใช้ได้นะครับ