ในเวที KM ของกรมทางหลวง สิ่งที่เป็นประกายโดดเด่น อยู่ในความคิดคำนึงของผู้เขียน และเชียร์ว่า กรมทางหลวง มีโอกาสประสบความสำเร็จสูง เพราะผู้เขียน ได้ทำสุนทรียสนทนา ร่วมกับ นายช่างใหญ่ และ คุณสนับสนุน ในมื้อเช้าของวันที่สอง
หัวข้อที่แลกเปลี่ยนเรียนรู้กัน เป็นเรื่องกว้างๆ ตั้งแต่ วัฒนธรรม คนไทย เทคโนโลยี ฝรั่งดีๆมองคนไทยอย่างไร ? มองทรัพยากรไทยอย่างไร? เรื่องระดับคน การสื่อสาร ธรรมชาติ ศาสนา
ผู้เขียนพบว่า ท่านรองฯ เป็นคนชอบลำบาก ท่านบอกว่า "ผมไม่ดีๆ มาอยู่ที่สบายๆอย่างนี้ แต่นอนไม่สบาย" ผู้เขียนก็เป็นเหมือนกัน ไม่รู้จะนอนหมอน หนึ่งหรือสองใบ ดี จึงจะพอดี เพราะเขาจัดเตียงแบบฝรั่งไงคะ ไม่เข้ากับสรีระคนไทย
ผู้เขียนนึกถึง วงอาหารเย็นวันวาน นายช่างใหญ่อีกท่านก็บอกว่า อาหารเยอะเหลือเกิน จึงต้องทานเยอะขึ้น ทั้งที่ ร่างกายตอนนี้ จำเป็นต้องลดน้ำหนัก เพราะปวดเข่า ดูท่านมีอายุ 50 ปี ได้แล้ว ความเสียดาย จากความประหยัด ก็เกิดพฤติกรรมที่พวกเรางงกับตัวเอง ว่า "ควรทำอย่างไรกันแน่?"
ตั้งแต่ผู้เขียนมาเป็น KM Intern เกือบ 3 เดือน ยังไม่มีคนถามคำถามนี้กับผู้เขียน แต่ท่านรองฯ สัมผัสผู้เขียน รวมเวลาแล้ว ประมาณ 10 ชั่วโมง ได้ ท่านยิงคำถามว่า "ไปวัดอยากได้อะไร? ขออะไร?" ท่านถามเปรียบเทียบกับ คุณสนับสนุนอีกท่าน ที่เรียกท่านรองฯ ว่า "นาย"
ผู้เขียนตอบว่า "ไม่ขออะไร ไม่อยากได้อะไร เพราะเราดีๆ แล้วไปวัด จะได้ความสบายใจกลับมาทุกครั้ง ไปบ่อยๆจนเคยชิน ดีกว่า ไปห้างสรรพสินค้าเยอะ จึงเลิกไปห้างฯ เราได้สัมผัสศิลปะที่สวยงาม สนใจประวัติศาสตร์ บรรพบุรุษเรา เขาทำได้อย่างไร ? จึงมีสิ่งดีๆให้เราทุกวันนี้ ขัดเกลาจิตใจเราให้สะอาดขึ้น กราบพระพุทธรูป ท่านยิ้มเมตตากับเราทุกครั้งจริงใจ ตั้งเทียนจุดธูป เราก็อ่านสภาวะจิตใจ เราได้ ว่า อ่อน หรือแข็ง ดีไม่ดีอย่างไร ? "
จริงๆ คำถามแบบนี้ ผู้เขียนคุยกันบ่อย ในวงสนทนาธรรม เพื่อพัฒนายกระดับจิตใจ หาได้น้อยคนที่จะเอามาใช้ แต่ประเทศไทย ก็ยังมีซุกซ่อนอยู่ ตอนนี้เรามักฟังจาก สื่อ หรือคนอื่น ว่า ใครดีอะไร? แล้วแห่ไปดูด ไปเอา แต่จริงๆ สิ่งที่ได้ คือความว่างเปล่า ไม่ได้อะไรเลยที่เป็นแก่น มีแต่กะพี้ การฟังความคิด ส่วนใหญ่ก็เป็นลักษณะตะวันตก ขาดจิตวิญญาณ จึงไร้ชีวิตชีวา ไร้ความสุขที่แท้จริง ไม่สามารถลึกซึ้งได้ เพราะ เราเป็นตะวันออก ตัวเล็ก เอาเสื้อผ้าตัวใหญ่ของตะวันตกมาใส่ มิต้องสงสัยว่า ผิดรูปผิดร่าง ถ้าใคร ยังรัก ชื่นชม ความเป็นไทยอย่างแท้จริง ก็จะมีความสุข พบความจริง ยิ่งกว่า KM LO ชื่อสมมุตินี้เสียอีก
คุณสนับสนุน ถามว่า "นั่งสมาธิหรือไม่?"
ผู้เขียนตอบว่า " ก็นั่งสบายๆ อยากนั่งก็นั่ง อยากเลิก ก็เลิก ไม่กำหนดอะไร สมาธิทำให้เรานิ่ง การสวดมนต์ทำให้เราสงบ ผู้บริหารต้องนิ่งสงบ เริ่มต้นสวดมนต์ อาจใช้จิตไปจับที่ปะคำก่อน"
ผู้เขียนชอบมาก ที่ท่านรองฯ เสริมขึ้นทันที ว่า "สมาธิไม่ต้องนั่งอย่างเดียว " ผู้เขียนก็เสริมทันที "ใช่แล้วค่ะ เดินสมาธิ ยืนสมาธิ นอนสมาธิ..." ยังไม่ทันจบ ท่านรองฯ สรุป ทุกคำ แล้วบอกว่าได้ทุกท่า ผู้เขียนถือว่ามิใช่แค่ท่านรู้จริง แต่ยังเข้าใจด้วย
ท่านบอกผู้เขียนว่า ปรัชญาจีน สอนว่า "เป็นผู้ใหญ่ มีอำนาจ ให้ฟัง ลูกน้องพูดก่อน ค่อยสรุป"
คำถามที่ท่านถาม ซ้ำ หลายๆครั้ง หลายช่วงตอน คือ LO คืออะไร? เป็นอย่างไร? KM คือ อะไร ? เป็นอย่างไร? เกี่ยวสัมพันธ์กันอย่างไร?
ผู้เขียนไม่มีคำตอบตรง แต่ ขอสรุปแบบคนไทยว่า
ผู้เขียนจึงสรุปว่า กรมทางหลวง อยู่บนพื้นฐานของความจริง อยู่ในประเทศไทย โดยไม่ถูกครอบงำความนึกคิด ด้วยตรรกะวิชา ตึกราม เทคโนโลยี จึงเชียร์ให้ลุย เพื่อตัวท่านเอง
สอนวิชาภาษาอังกฤษ หรือเปล่าคะ? คณะศิลปศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ คงไม่มีวิชาพละศึกษานะคะ จริงๆ คุณลิขิตสงวนลิขสิทธิ์ การตอบคำถามด้วยการตั้งคำถามนะคะ ชอบนำมาใช้ใน สคส. ค่ะ