การผลิตพืชผักเชิงระบบ เพื่อพัฒนามาตรฐานสินค้า
การผลิตพืชผักเชิงระบบ เพื่อพัฒนามาตรฐานสินค้า
บางคนยังสงสัยว่า ทำไมต้อง ผลิตพืชผักเชิงระบบ ?
"เกษตรต้องได้รับการผลักดันสู่วิธีคิดและจักการเชิงธุรกิจมากขึ้น เพราะจริงๆแล้วการเพาะปลูกต่างๆที่เกษตรกรทำอยู่ก็เพื่อขายแลกเปลี่ยนเป็นเงินเพื่อหมุนเวียนเศรษฐกิจในครอบครัวกันทั้งนั้นการเพาะปลูกแบบยังชีพนั้นมันไม่พอยังชีพมานานแล้วก่อนที่จะถึงยุคเศรษฐกิจไร้พรมแดน ส่วนจะแบ่งไว้กินเองเท่าไหร่นั้นเป็นเรื่องการจักการของแต่ละครอบครัว" เป็นคำกล่าวของเจ้าสัวธนินท์ เจียรวนนท์ (พิทักษ์ สภนันทการ.2553)
ซึ่งข้อความข้างต้นผู้เขียนเห็นด้วยเป็นอย่างยิ่ง ทุกวันนี้การผลิตพืชเกษตรกรต้องการขายกันทั้งนั้น แต่ที่ถูกกดราคาถูกกีดกันก็เพราะข้ออ้างเรื่องของคุณภาพ และมาตรฐานความปลอดภัย การผลิตพืชผักเชิงระบบจำเป็นต้องพัฒนามาตรฐานสินค้า โดยอาศัย ระบบ GAP เป็นส่วนสำคัญ
มีคำถามต่อมา ทำไมต้อง ผลิตในระบบ GAP ?
GAP(Good Agriculture Practices) คือ แนวทางในการทำการเกษตร เพื่อให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพดีตรงตามมาตรฐานที่กำหนด ได้ผลผลิตสูงคุ้มค่าการลงทุนและขบวนการผลิตจะต้องปลอดภัยต่อเกษตรกรและผู้บริโภค มีการใช้ทรัพยากรที่เกิดประโยชน์สูงสุด เกิดความยั่งยืนทางการเกษตรและไม่ทำให้เกิดมลพิษต่อสิ่งแวดล้อม โดยหลักการนี้ได้รับการกำหนดโดยองค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) พูดสั้นๆก็คือ "การผลิตทางการเกษตรที่ดีและเหมาะสม" นั่นเอง
GAP เป็นระบบการผลิตเบื้องต้น มีข้อกำหนด 8 ข้อ คือ
1. แหล่งน้ำ
- น้ำที่ใช้ต้องได้จากแหล่งที่ไม่มีสภาพแวดล้อมซึ่งก่อให้เกิดการปนเปื้อนวัตถุอันตรายและจุลินทรีย์
2. พื้นที่เพาะปลูก
- ต้องเป็นพื้นที่ที่ไม่มีวัตถุอันตรายและจุลินทรีย์ที่จะทำให้เกิดการตกค้างหรือปนเปื้อนในผลิตผล
- จัดทำประวัติแปลงและการใช้ประโยชน์ที่ดินในแปลง
- ประเมินความเสี่ยงของพื้นที่/ทำแผนผังแปลง
3. การใช้วัตถุอันตรายทางการเกษตร
- หากมีการใช้สารเคมีในกระบวนการผลิตให้ใช้ตามคำแนะนำ หรืออ้างอิงคำแนะนำของกรมวิชาการเกษตรหรือตามฉลากที่ขึ้นทะเบียนกับกรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
- ต้องใช้สารเคมีให้สอดคล้องกับรายการ
- ห้ามใช้วัตถุอันตรายที่ระบุในทะเบียนวัตถุอันตรายทางการเกษตรที่ห้ามใช้
4. การจัดการคุณภาพในกระบวนการผลิตก่อนการเก็บเกี่ยว
- การจัดการอุปกรณ์ เครื่องมือเครื่องใช้ต่างๆ
- การจัดการของเสีย บรรจุภัณฑ์และวัสดุเหลือใช้
- การจัดการขั้นตอนการผลิต
- การจัดการปัจจัยการผลิต
5. การเก็บเกี่ยวและการปฏิบัติหลังเก็บเกี่ยว
- สถานที่เก็บรักษาต้องสะอาด อากาศถ่ายเทได้ดีและสามารถป้องกันการปนเปื้อนของวัตถุแปลกปลอม วัตถุอันตรายและสัตว์พาหะนำโรค
- อุปกรณ์และพาหะในการขนย้ายต้องสะอาดปราศจากการปนเปื้อนสิ่งอันตรายที่มีผลต่อความปลอดภัยในการบริโภค
- ต้องขนย้ายผลิตผลอย่างระมัดระวัง
- การปฏิบัติและการจัดการตามแผนควบคุมการผลิต
- คัดแยกผลิตผลด้อยคุณภาพไว้ต่างหาก
6. การพักผลผลิต การขนย้ายในบริเวณแปลงปลูกและเก็บรักษา
- สถานที่เก็บสะอาด อากาศถ่ายเท
- ป้องกันการปนเปื้อนจากวัตถุแปลกปลอม วัตถุอันตราย สัตว์พาหะนำโรค
- อุปกรณ์และพาหนะขนย้ายสะอาด ปราศจากการปนเปื้อน
- ขนย้ายอย่างระมัดระวัง
7. สุขลักษณะส่วนบุคคล
- ความปลอดภัยอาหาร
- สิ่งแวดล้อม
- สุขภาพ ความปลอดภัยและสวัสดิภาพของผู้ปฏิบัติงาน
- คุณภาพของผลิตผล
8. การบันทึกข้อมูลและการควบคุมเอกสาร
- ต้องมีการบันทึกข้อมูลที่เกี่ยวกับการใช้วัตถุอันตรายทางการเกษตร
- ต้องมีการบันทึกข้อมูลการสำรวจและการป้องกันจำกัดศัตรูพืช
- ต้องมีการบันทึกข้อมูลการจัดการเพื่อให้ได้ผลิตผลคุณภาพ
ซึ่งปัจจุบันระบบการผลิตพืช GAP กำลังเป็นที่แพร่หลายด้วยการส่งเสริมทั้งภาครัฐแลเอกชน ได้มีการพัฒนาระบบ GAP ให้เทียบเคียงและทัดเทียมกับมาตรฐาน Global GAP ที่เป็นที่ยอมรับในตลาดยุโรป ซึ่งเป็นมาตรฐานรับรองการผลิต เพื่อยกระดับมาตรฐานสินค้าเกษตรไทย
การส่งเสริมให้เกษตรผลิตพืชผักเชิงระบบก็เพื่อต้องการให้เกษตรกรได้เรียนรู้สิ่งใหม่ๆนำเทคโนโลยีมาใช้เพื่อเพิ่มผลผลิต พัฒนาประสิทธิภาพการผลิต ปรับแนวคิดการใช้ประโยชน์ในที่ดินให้ก่อประโยชน์สูงสุดจนเกษตรกรสามารถพึ่งพาตนเองได้ จุดประสงค์ที่สำคัญอีกประการหนึ่ง คือ เกษตรกรที่ผ่านกระบวนการเรียนรู้ไปแล้ว สามารถนำเอาองค์ความรู้ที่ได้ไปพัฒนาและถ่ายทอดเทคโนโลยีสู่ชุมชนและเกษตรกรที่สนใจต่อไป
หมายเลขบันทึก: 408836เขียนเมื่อ 17 พฤศจิกายน 2010 16:20 น. ()แก้ไขเมื่อ 19 มิถุนายน 2012 22:34 น. () สัญญาอนุญาต: สงวนสิทธิ์ทุกประการจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:
ความเห็น (3)
เป็นความรู้ที่ดีคับ....จะติดตามต่อไป
เป็นข้อมูลที่ดีมาก...
การนำเสนอข้อมูลที่ดีต้องมาจากความเข้าใจในวิชาการ การเขียนองค์ความรู้ต้องให้เกียรติผู้เป็นอาจารย์ด้วย