กลวิธีในการแต่งฉันท์
กลวิธีในการแต่งฉันท์
ศิลปะในการแต่งฉันท์ขึ้นอยู่กับสัมผัสคล้องจองและการแบ่งวรรคตอนให้รับกับจังหวะสัมผัสเพื่อให้เกิดความไพเราะยิ่งขึ้น ในสมัยแรกมีเพียงสัมผัสรับส่งเท่านั้น ต่อมาเพิ่มสัมผัสและกลวิธีอื่นเข้าไปอีก
๑. สัมผัส ในการแต่งฉันท์หากมีสัมผัสเชื่อมสดับ คือ สัมผัสระหว่างวรรคแรกกับวรรคที่สองของบาทแรกจะทำให้เสียงไพเราะรื่นหูยิ่งขึ้น เช่น
อรุณรุ่งรวีส่อง ระยับท้องนภาลัย
สลับสีมณีใส รุจิเรจรำไพพรรณ
พระพายพัดสะบัดพลิ้ว ละลอกลิ่วกระทบกรรณ
ละอองซ่านกระเซ็นพลัน กระเพื่อมพล่านตระการตา
(นิ่มนวล หาญทนงค์)
๒. การใช้คำ ฉันท์เป็นคำประพันธ์ที่มีลีลาจังหวะสง่างาม จึงต้องคำนึงถึงคำที่ประณีตวิจิตรบรรจง ผู้แต่งจะต้องรู้จักการเลือกใช้คำ มีความรู้ในการสร้างคำ แผลงคำถูกต้องตามหลักภาษา ถูกต้องตามฉันทลักษณ์ การเลือกใช้คำมีหลัก ๓ ประการ ดังนี้
๒.๑ เสียงของคำ เสียงของคำในภาษากวีสามารถสร้างภาพและความมีชีวิตให้แก่ถ้อยคำ
ในการแต่งฉันท์แต่ละชนิด ต้องคำนึงถึงความนิยมในการเลือกเขียนฉันท์แต่ละชนิดด้วย เพราะฉันท์แต่ละชนิดมีลีลาไม่เหมือนกัน หากเลือกใช้ฉันท์ที่มีลีลาไม่สอดคล้องจะทำให้ขาดความประณีต ความไพเราะ และขาดอรรถรสของฉันท์ เช่น การใช้คำในบทที่แสดงอารมณ์โกรธอย่างรุนแรง เสียงของคำต้องกระชากกระชั้น ใช้เสียงของคำเน้นเสียงเป็นจังหวะทุกระยะ ดังตัวอย่าง
เอออุเหม่นะมึงชิช่างกระไร ทุทาสสถุลฉะนี้ไฉน
ก็มาเป็น
ศึกบ่ถึงและมึงก็ยังมิเห็น จะน้อยจะมากจะยากจะเย็น
ประการใด
๒.๒ ความหมายของคำ การเลือกใช้ศัพท์ที่มีความหมายเข้าใจง่ายถือเป็นความงามอย่างหนึ่งของฉันท์ ดังนั้นจึงต้องรู้จักเลือกสรรคำที่มีความหมายถูกต้อง ตรงตามต้องการ และยังต้องให้มีลีลาเข้ากับฉันท์ชนิดนั้น ๆ อีกด้วย ศัพท์ที่นำมาใช้ต้องประกอบด้วย
๒.๒.๑ มากด้วยอักษรที่ไม่กระด้าง (ไม่มีคำหยาบคาย)
๒.๒.๒ พ้นไปจากอักษรที่อ่อนทั้งหมด (ความละเอียดอ่อน)
๒.๒.๓ มีพยัญชนะที่ปราศจากการสวดยาก (อ่านได้ง่าย)
ตัวอย่าง อินทรวิเชียรฉันท์ แม้จะไม่กระด้างหยาบคาย ก็ไม่พ้นไปจากอักษรที่อ่อน จึงไม่นิยมนำมาเขียนเป็นฉันท์
ท่านขึ้นกระไดมา และจะลงกระไดไป
ขั้นมีจะเท่าไร ก็มิเคยจะนับดู
(มาเนาะ ยูเด็น)
๒.๓ จังหวะของคำ
ฉันท์แต่ละชนิดมีจังหวะในการอ่านที่ไม่เหมือนกัน การแบ่งวรรคตอนของฉันท์เพื่อให้รับกับจังหวะสัมผัส การวางคำให้รับจังหวะช่วยให้ฉันท์มีลีลาที่งดงาม
คำสำคัญ (Tags): #การแต่งฉันท์#ฉันท์
หมายเลขบันทึก: 404873เขียนเมื่อ 27 ตุลาคม 2010 12:57 น. ()ความเห็น (7)
- สวัสดีครับอาจารย์
- เข้ามาเรียนรู้ครับ
- รบกวนอาจารย์ช่วยชี้แนะด้วยครับ
- ขอบคุณครับ
มาเรียนรู้ฉันท์ ณ ยามเช้า ค่ะคุณครู
... อรุณรุ่งอันดามัน อยากขยันเหมือนใครเขา
รีบลุกขึ้นแต่หัวเช้า เพื่อเป้าหมายชมทิวทัศน์
... วาดหวังแสงตะวัน ผ่องอำไพได้สัมผัส
พฤหัสบดีมิเร่งรัด เพราะไร้นัดเรื่องใดใด
สุขสันต์วันครูนะคะ ;)
นางสาว สุปร่ณี
ได้ความรู้เพิ่มขึ้นค่ะ แต่ว่าอยากจะเก่งภาษาไทย ต้องทำยังไงค่ะ
สวัสดีค่ะ น้องสุปราณี
อยากเก่งด้านภาษาไทยต้องเป็นนักอ่าน หมั่นสังเกต จดจำการใช้ถ้อยคำที่ได้พบเห็นในชีวิตประจำวันค่ะ
ขอบคุณมากครับคุณครู
ผมได้ความรู้ไปเยอะมากๆเลยครับ
เพราะผมจะต้องเอาไปทำรายงานครับ
ขอบคุณครับ
:)
...ขอบคุณนะคะ สำหรับความรู้ที่นำมาเเลกเปลี่ยนค่ะ ....ชอบมาก ค่ะ ชอบอากลอน แต่เเต่งไม่ค่อยเป็นค่ะ ...