Digital medical imaging format

การสร้างภาพทางรังสีวิทยาปัจจุบันเกือบทุกเครื่องมือล้วนแล้วแต่ปรับเข้าสู่ระบบดิจิตอลทั้งสิ้นโดยเฉพาะโรงพยาบาลใหญ่ๆ รพ.ศูนย์ รพ.มหาราช หรือรพ.ของมหาวิทยาลัยที่มีคณะแพทยศาสตร์ล้วนแต่ปรับเปลี่ยนระบบอนาลอกเป็นดิจิตอลทั้งสิ้น นักรังสีการแพทย์ที่ทำงานอยู่ต้องปรับตัวและเรียนรู้ หรือต้องมีการอบรมเฉาพะเครื่องกันเลยทีเดียว สำหรับความรู้ที่จะนำมาแบ่งปันกันเป็นเรื่องของฟอร์แมทของภาพทางรังสีวิทยาที่เกี่ยวข้องกับรายละเอียดของภาพ ซึ่งภาพที่มีความละเอียดสูงจะมีขนาด matrix หรือ image format ในการสร้างภาพมากเช่น 512x512 ก็หมายถึงภาพที่สร้างในแถวและหลักด้วย pixel ต่อๆกันด้านละ 512 pixel เมื่อแสดงเต็มในจอภาพใดๆก็จะให้รายละเอียดที่มากกว่าภาพที่มี image format ขนาด 320x320 เป็นต้น

bit เป็นหน่วยที่เล็กที่สุดของภาพซึ่งแต่ละ pixel จะมีการกำหนดค่า bit per pixel หรือ bit depth ของแต่ละเครื่องมือแตกต่างกัน การบอกค่า bit depth ในแต่ละ pixel จะหมายถึงความสามารถในการให้ความแตกต่างของระดับความสว่างหรือสีในแต่ละ pixel ว่ามากหรือน้อยต่างกันกี่ระดับอาจหมายถึง contrast scale ก็ได้ เช่นถ้าเป็น 2 bit per pixel ก็จะให้เฉดแตกต่างกัน 4 ระดับ แต่ถ้าใช้ 8 bits per pixel จะให้เฉดต่างกันถึง 256 ระดับ ดังนั้นถ้าเป็น n bit per pixel แล้ว ก็จะให้ 2ยกกำลัง n ระดับ

ในการสร้างภาพทางรังสีวิทยาหรือทางการแพทย์นั้นจะให้รายละเอียดแตกต่างกันแต่ละเครื่องมือดังนี้

Bit size	Possible configuration	Number of configuration	Decimal form
1 2 3 8 12 16 n	0,1 00,01,10,11 000, 001, 010, 011, 100, 101, 110, 111 00000000 to 11111111 000000000000 to 111111111111 0000000000000000 to 1111111111111111 0000….0000n to 1111…..1111n	2 4 8 256 4,096 65,536 2n	0,1 0,1,2,3 0,1,2,3,4,5,6,7 0 to 255 0 t0 4095 0 to 65535 0 to 2n-1

 

Modality	Pixel format or matrix	Bits per pixel or contrast scale
SPECT PET DF(Digital Fluoroscopy), DSA, Cath.lab CR&DR(Computed and Digital Radiography DM(Digital Mammography) 18x24cm. or 24x30cm.   CT,  MDCT MRI Ultrasound, Doppler ultrasound	642 or 1282 1282 5122 or 10242 2000x2500 1800x2300 or 4800x6000 5122 642 to 10242 5122	8 or 16 8 or 16 16 8 or 12 12 – 16   12 12 8

 จะเห็นว่าภาพที่ต้องการรายละเอียดสูงๆ ก็ต้องดูที่ค่า matrix size และค่า bit per pixel หรือ bit depth ให้เหมาะสมกับ modality ด้วย ยิ่งมีค่า matrix มากจะเพิ่ม spatial resolution มากขึ้น ส่วนค่า bit per pixel จะแสดงถึงค่า contrast resolution หรือ contrast scale

นอกจากเรื่องนี้แล้วยังมีอีกหลายค่าที่เกี่ยวข้องกับการสร้างภาพระบบดิจิตอลซึ่งคงต้องเอามาลงตอนต่อๆไปครับ