การดัดแปลงทำนองเพลงทยอยญวนเป็นเพลงไทยสากล

เพลงทยอยญวนเป็นเพลงที่แต่งขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๕ มีการนำเอาทำนองเพลงทยอยญวน ๒ ชั้นไปดัดแปลงเท่าที่รวบรวมได้ในขณะนี้ ๘ เพลงด้วยกัน

เพลงทยอยเป็นเพลงหน้าพาทย์ อัตราจังหวะสองชั้น ทำนองเก่าสมัยอยุธยา ใช้ประกอบการแสดงโขน ละคร ในบทที่ตัวละครประสบความเศร้าโศกเสียใจ ประสบอารมณ์สุดแสนรันทดใจ มีการแต่งเพลงทยอยแตกแขนงไปเป็นเพลงหลายเพลงในตระกูลทยอย เช่น ทยอยเขมร ทยอยจีน ทยอยดง ทยอยนอก ทยอยใน ทยอยมอญ ทยอยลาว และทยอยญวน

 

เพลงทยอยญวนเป็นเพลงที่แต่งขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๕ โดยนักดนตรีไม่ทราบนามได้ดัดแปลงมาจากเพลงพื้นเมืองภาคกลางชื่อกระเหรี่ยงไกวเปล ที่ได้ชื่อว่าทยอยญวน คงเป็นเจตนาของผู้แต่งที่จะเรียกว่าทยอยญวน โดยเพลงนี้มิได้ดัดแปลงทำนองมาจากเพลงของญวน (เช่นเดียวกับเพลงเชิดจีนที่พระประดิษฐ์ไพเราะ (มี ดุริยางกูร) แต่งขึ้นโดยเอาเพลงเชิดสองชั้นตัวที่ ๖ มาแต่งขยายเป็นเพลงเชิดจีนท่อนที่ ๑ ส่วนท่อนที่ ๒-๔ นั้นแต่งขึ้นเองตามความคิดสร้างสรรค์ แต่ตั้งชื่อว่าเชิดจีน)

 

ทำนองเพลงทยอยญวน ๒ ชั้น มีท่อนเดียว มีโน้ตดังนี้

-ด-ด	---ร	---ม	รม-ช	---ช	มรด-	-รดล	-ด-ร
-ดรม	-ช-ล	-มํรํดํ	-ลดํช	--ลช	ลช--	ลชลด	-ม-ช
--ลช	ลช--	ลชลด	-ม-ช	-มชล	ชม-ช	ลชมช	-ลดล
--ดช	ดล--	ชลดล	ชม-ช	-มชล	ดลชม	---ร	ดมรด
--รด	รด--	ชดรม	ชมรด	--รด	รด--	ซดรม	-ร-ด

ฟังเพลงทยอยญวน

http://www.4shared.com/audio/19LoqQyI/08_-_.htm  

บรรเลงด้วยไวโอลิน http://www.orrawee.com/forum/index.php?topic=300.0

 

สำหรับการขับร้องแบบไทยเดิมนั้นนิยมใช้บทกลอนจากวรรณคดีไทยเรื่องอิเหนา พระราชนิพนธ์รัชกาลที่ ๒ ตอนที่มีข้อความว่า

“ไก่ขันกระชั้นเสียงดุเหว่าแว่ว     รุ่งรางสว่างแล้วนะแก้วพี่

จำใจจำพรากจากจรลี               โฉมตรูอยู่จงดีพี่ขอลา

นึกคะนึงถึงฝันยิ่งพรั่นใจ            เหมือนจะไม่ได้คืนมาเห็นหน้า

พระแข็งขืนฝืนใจไคลคลา         เสด็จมาจากแท่นบรรทมใน”

 

มีการนำเอาทำนองเพลงทยอยญวน ๒ ชั้นไปดัดแปลงทำนองเป็นเพลงลูกกรุงลูกทุ่งเท่าที่รวบรวมได้ในขณะนี้ ๘ เพลงด้วยกัน คือ

 

(๑) เพลงกิเลสคน คำร้อง โดย สุรัฐ พุกกะเวส  ทำนอง โดย ธนิต ผลประเสริฐ ขับร้องโดย สุปาณี พุกสมบุญ ศรีสุดา รัชตะวรรณ

• http://www.youtube.com/watch?v=qQSRNaS_X90
• http://www.facebook.com/posted.php?id=331091831951&share_id=357453521114&comments=1
• http://www.4shared.com/audio/yLC7F2TF/_-__.htm

กิเลสคน หมองหม่นอุราหลงรูปกลิ่นรสสัมผัสศรัทธา

ก่อกิเลส เจตนา ชักพาทุกข์ใจ ฤทัยระทมคนเกิดมาแล้วต้องตาย  

ร่างกายสิ้นแล้ว เน่าจม ซากถมแผ่นดิน

สุดสิ้นพรหมจรรย์ตัณหาอย่าเบาปัญญา โลภหลงคงพาร้อนใจ

ให้ภาวนา วัฏสังขารานิจจานิจจัง อย่ามัวหวังพึ่งใคร

กิเลสคน ร้อนรนไฉน เหมือนกงจักรเหลือจะหักหนักใจ

ดิ้นอยู่ในบ่วงมาร ร้าวรานร้อนทรวง เพราะดวงชะตา คนเราอายุไม่ยืน  

ถึงตายไม่พื้นกลับมาให้เขาได้บูชาด้วยความดีทำมาเกิดผล

อย่ามัวลืมตน ชีวิตของคนไม่แน่ แล้วแต่จังหวะ

หักโทโสโมหะสละกิเลส เหตุลุ่มหลงทั้งปวง

 

(๒) เพลงรักพี่นะ คำร้อง สุนทรียา ณ เวียงกาญจน์ ทำนอง สมาน กาญจนะผลิน ชาญ เย็นแข สุเทพ วงศ์กำแหง หยาด นภาลัย พิงค์แพนเตอร์ ขับร้อง

• ชาญ เย็นแข http://www.youtube.com/watch?v=HXtBiwZ1cp8 หรือที่http://www.4shared.com/audio/v9f5Uf8w/03_.htm
• สุเทพ วงศ์กำแหง http://www.youtube.com/watch?v=heqfmpcs7eY
• หยาด นภาลัย http://www.youtube.com/watch?v=-utohvF7sDw หรือที่http://www.4shared.com/audio/9wywRQaM/Track_04.htm
• พิงค์แพนเตอร์ http://www.4shared.com/audio/eGZoWirk/pink_panther_.htm

อกพี่คอยใฝ่ฝัน เพ้อครวญรำพัน หัวใจมั่นตราตรึง ให้คิดถึงคะนึงฝันไป ฝันได้ฝันดี ฝันว่าโฉมศรีตอบคำ

อกพี่คอยแต่เพ้อ หลงครวญละเมอ หลงใจเหม่อดื่มด่ำ เจ้าตอบคำรักพี่ดังหวัง เพ้อจังเพ้อจริง เพ้อว่ายอดหญิงให้เชย

แต่ไยหนอเจ้านิ่งนาน หรือเจ้าตื้นตันไฉนเลย มิเอื้อนมิเอ่ย พี่คอยชิดเชยชื่นใจ ตอบว่ารักนิดเดียวเป็นไร ใจพี่หวังปรนเปรอ รักพี่นะเออ พี่คอยพร่ำเพ้อ ถึงทุกนาที   

อกพี่คอยแต่รัก เหมือนเทพชวนชัก รักสลักทรวงพี่ ให้พี่นี้หลงรักแต่เจ้า รักเอารักเอา เหลือที่แบ่งเบาเจ้าเอ๋ย

 

(๓) เพลงหลอกอาให้รัก นนท์ปิญา แต่ง อาณัติ พุทธมาศ ขับร้อง

ฟังเพลงหลอกอาให้รัก อาณัติ พุทธมาศ ขับร้อง http://www.4shared.com/audio/Hb8GeJVV/_-__.htm หรือที่ http://board.palungjit.com/f188/%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81-**%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4-%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A8**-212397.html    

หลอกอาให้รัก ครั้นอารู้จัก หนูก็หักอกอา โกรธใครมาถึงฆ่าลง ก็คงสมใจ ทิ้งให้อาหลงเหม่อคอย

เปลี่ยนใจเรรวน เดี๋ยวชังเดี๋ยวชวน หวนยิ่งกว่าลมลอย ให้อาคอยรับรองอารมณ์ สมใจหรือยัง ถึงได้หันหลังไม่รอ

อย่าคิดไปหลอกใคร ขอเพียงสุดท้ายแค่นี้พอ รักหลอกรักล่อ อย่าไปพะนอล่อหลอกใคร หากหลอกอา แล้วหายแค้นใจ อาก็ขอยินดี ขอพลีรักแทน อย่าไปโกรธแค้นเดี๋ยวรักเดี๋ยวลา

บอกอาให้รู้ ว่าหนูมีคู่ชิดเชยอยู่ก่อนอา จะไม่มารบกวนอารมณ์ ขอตรมฤทัย ขอไปแต่เพียงลำพัง

 

(๔) เพลงเรียกพี่ได้ไหม ชลธี ธารทอง แต่ง

เสรี รุ่งสว่าง ขับร้อง http://board.palungjit.com/f85/a-36459.html

เอกราช สุวรรณภูมิ ขับร้อง http://www.4shared.com/audio/Ix4GZIHO/12-_.htm

เรียกพี่ได้ไหม แล้วพี่จะให้กินขนมหมื่นห้า ถ้าเรียกอาลดลงห้าพัน เรียกลุงเลิกกัน ไม่ให้สักพันแน่นอน ผมที่ขาวเหมือนดังดอกอ้อ โดนต่อมันต่อย ขอบตามันย้อยไม่ค่อยพักผ่อน เรี่ยวแรงดีไม่มีย่อหย่อน แน่นอนขวัญตา กินกล้วยน้ำว้าครึ่งหวีทุกวัน

เกิดนานไปนิด หัวใจยังหนุ่ม กระชวยกระชุ่มฉกรรจ์ อยู่ได้เพียงแค่สามหมื่นวัน ท่านยมบาล จะให้ไปไหนก็ไป อยากขอร้องให้น้องเรียกพี่ ฝืนใจเอาหน่อย คนหนุ่มเหลือน้อยขอกำลังใจ ถ้าเรียกลุงเรียกตาทีไร หัวใจจะวาย แทบหมดความหมายของชายชาตรี

 

(๕) เพลงเรียกพี่ยังไหว (ร้องแก้เพลงเรียกพี่ได้ไหม) ชลธี ธารทอง แต่ง ยุ้ย ญาติเยอะ ขับร้อง http://www.4shared.com/audio/2zPx8M9T/__-_.htm

เรียกพี่ยังไหว ด้วยความเต็มใจ ไม่ต้องมาให้หมื่นห้า ก็หน้าตาไม่มีริ้วรอย ถึงวัยทยอยจะเลยครึ่งร้อยสิบปี ต้องระวังให้ดีตัวต่อ อย่าให้มันต่อย เส้นผมเหลือน้อยแล้วนะคุณพี่ ปล่อยให้ขาวเหมือนดังเส้นหมี่ ก็ดีเหมือนกัน อีกสองหมื่นวันก็ชินไปเอง

พ่อเคยบอกไว้ กินดองเมื่อไร รับรองงานใหญ่กึกก้อง ต้องสั่งจองโต๊ะจีนสามพัน สามคืนสามวัน จัดงานกินเลี้ยงให้ฟรี ปลูกเรือนหอทรงไทยหลังใหญ่ ให้เราสองคน ได้ร่วมกุศล รักกันเนิ่นนาน ค่าไหว้ผีก็ไม่ต้องการ ท่านให้เก็บออม ขอค่าผ้าอ้อมร้อยล้านก็พอ

 

(๖) เพลงสาวงอนหนุ่มง้อ ยอดรัก สลักใจ ร้องคู่ อีฟ พันธุ์ทิพ

http://6rbtata.com/view/23qy6K_hoIs/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%87%E0%B9%89%E0%B8%AD_%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81_%E0%B8%AD%E0%B8%B5%E0%B8%9F.html

หรือที่ http://www.4shared.com/audio/RvyTli1_/-____.htm

(ญ) โอ้เอยความรัก เหมือนน้ำท่วมปากยากจะเอ่ยออกไป

(ช) หวั่นอันใดหรือนวลเจ้าเอย

(ญ) น้องยังไม่เคย ไม่เคยมีรักหนักใจ

(ช) รักดีเหลือใด ใช่ความเลวร้ายหรอกนา

(ช) ท่องมาจนครบ ไม่เคยประสบพบคนที่ถูกใจ ทั่วแดนไทยหญิงในโลกา

(ญ) น้อยนักวาจา ช่างมาฉอเลาะจำนรรจ์ น้องกลัวน้ำตาลไม่นานจะขมเหมือนยา

(ช) อย่างอนนักพี่หนักใจ ไม่มีเลศนัยในเงื่อนงำ

(ญ) พี่เอ่ยทุกคำ พี่พร่ำให้ฟัง น้องยังวกวน น้ำมนต์น้ำตา

(ช) ไม่เคยคิดร้ายหัวใจซื่อตรง รักเดียวมั่นคง

(ญ) มั่นคงเพียงน้อง รักต้องสิ้นใจ

(ญ) พี่เอยพี่จ๋า ต้องขอเวลาให้พิสูจน์นานนาน

(ช) จะทรมานง้อไปถึงไหน

(ญ) น้ำคำน้ำใจ รักจริงต้องได้วิวาห์

(พร้อม) สองเราสัญญา รักครองชั่วฟ้าดินสลาย

 

(๗) เพลงลูกที่ถูกลืม คำร้อง-ทำนอง สมศักดิ์ สมบูรณ์ ไชยา มิตรชัย ขับร้อง เป็นเพลงไตเติ้ลละครเรื่องชื่อเดียวกันทางช่องเจ็ดสีออกอากาศปี ๒๕๔๑

http://www.4shared.com/audio/_xFImeZb/__-_.htm

หรือที่ http://www.youtube.com/watch?v=DzCoFNKobCA

ลูกถูกลืมสับสน จะมีกี่คนที่เป็นลูกถูกลืม เช่นดังเรา เงียบเหงาเศร้าซึม สังคมเขาลืม พ่อยังลืมลูกชาย สายเปลสายใจ ส่งให้คนใช้ไกวลูกนอน  

ในโลกแห่งความโหดร้าย สังคมคนใบ้ มาถูกตัดแบ่งตอน สิ้นแม่มาตาย หัวใจอาวรณ์ ที่กินที่นอน แล้วแต่คนใช้จะหา ข้าวคลุกน้ำปลา ได้มาพร้อมพร้อมด่าตี

ลูกถูกลืมฉ่ำหวาน รักหญิงหมายมั่น ก็ได้แต่ดูที จะดูเงาหัวรู้ตัวได้ดี สังคมเขามี มีชาติมีสีเดียวกัน ใบ้คนสาธารณ์ คงได้แต่ฝันร่ำไป

 

(๘) เพลงทหารห่วงแฟน สมมาส ราชสีมา ขับร้อง

http://www.4shared.com/file/94450021/acba223f/__-_.html

โอ้พลทหาร แสนทรมาน ต้องจากบ้านเมืองมา อยู่ในกรมแสนตรมอุรา สู้ทนเรื่อยมาเหน็ดเหนื่อยหนักหนาทนเอา ชาติชายเช่นเรา อย่าทำให้เขาดูแคลน

ฝึกเสร็จแล้วหนอ หัวใจจดจ่อคิดแล้วก็ห่วงแฟน อยู่ไกลกันเหมือนคนละแดน โอ้แฟนจ๋าแฟน ที่เคยหวงแหนดวงใจ ถึงไกลแสนไกล แต่ใจคิดถึงแก้วตา

เจ้าอยู่หลังจงตั้งใจ ระวังระไวไว้ให้ดี อย่าไปหลงวจีชายแปลกหน้า หลุดจากทหารไม่นานแก้วตาสัญญาสัญญา จะกลับมาหายาใจ

โอ้พลทหาร จะขอสาบานด้วยเลือดทหารไทย โปรดจงรอขอจงมั่นใจ ไม่นานเท่าไร จะให้น้องใช้นามสกุล แม่เอยแม่คุณ จะให้น้องหนุนตักนอน

 

ในบรรดาเพลงที่ดัดแปลงทำนองมาจากเพลงทยอยญวนนั้น นับได้ว่าเพลง “เรียกพี่ได้ไหม” เป็นเพลงที่โด่งดังที่สุด ทำให้เสรี รุ่งสว่าง ผู้ขับร้องดังขึ้นมาอีกครั้งหนึ่ง หลังจากที่เคยดังมาจากเพลง “จดหมายจากแม่” (ที่ดัดแปลงทำนองมาจากเพลงห่วงอาลัย) และเพลง “หนุ่มทุ่งกระโจมทอง” (ซึ่งดัดแปลงทำนองมาจากเพลงพม่าแปลง) มาแล้ว เนื้อร้องของเพลงเรียกพี่ได้ไหมทำให้คนฟังอมยิ้มไปตามๆกัน ตัวชี้วัดความดังของเพลงลูกทุ่งอีกมิติหนึ่งวัดได้จากการมีเพลงร้องแก้ ซึ่งเพลงที่ร้องแก้เพลงเรียกพี่ได้ไหม ได้แก่เพลง “เรียกพี่ยังไหว” ขับร้องโดยยุ้ย ญาติเยอะ แต่ไม่ค่อยดังเท่ากับเพลงเรียกพี่ได้ไหม  

วิพล นาคพันธ์

๒๕ กันยายน ๒๕๕๓

อ่านข่าวสารทั้งหมดของวิพล นาคพันธ์ ได้ที่ http://gotoknow.org/blog/wiphon/toc