ความดันโลหิตเกิดขึ้นได้อย่างไร?
หัวใจของเราทำหน้าที่สูบฉีดเลือดไปทั่วร่างกาย ทำให้เกิดความดันโลหิตขึ้นในหลอด
เลือดแดง ความดันโลหิตแบ่งเป็น 2 ชนิด ได้แก่:
ความดันโลหิตตัวบน (systolic blood pressure:SBP) ซึ่งเป็นความดันโลหิตที่เกิด
ขึ้นในขณะที่หัวใจบีบตัวเพื่อนำเลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกาย
ความดันโลหิตตัวล่าง (diastolic blood pressure:DBP) ซึ่งเป็นความดันโลหิตที่เกิด
ขึ้นในขณะหัวใจคลายตัวเลือด จะไหลกลับเข้าไปในหัวใจอีกครั้ง
ค่าความดันโลหิตที่วัดได้คือ แรงดันของเลือดที่ปะทะกับผนังหลอดเลือด ดังนั้นจึงมี
อีกปัจจัยหนึ่งเข้ามาเกี่ยวข้องนั่นคือความแข็งแรงของหลอดเลือด หากผนังของหลอดเลือดมี
ความแข็งมาก ค่าแรงดันของการปะทะก็จะสูง แต่หากผนังหลอดเลือดยืดหยุ่นรองรับแรงปะทะ
ได้มาก ค่าแรงดันก็จะต่ำ
ค่าความดันโลหิตที่เหมาะสมควรจะเป็นอย่างไร...
เมื่อได้ค่าความดันโลหิตทั้งสองตัวมาแล้ว เราจะทราบได้อย่างไรว่าค่าที่ได้นั้นสูงหรือ
ต่ำกว่ามาตรฐาน ตารางด้านล่างนี้จะทำให้เราสามารถเปรียบเทียบได้ทันที
|
โรคความดันโลหิตสูงควรรักษาแต่เนิ่นๆ...
ที่ผ่านมาการรักษาความดันโลหิตสูงจะเริ่มรักษากันจริงจังเมื่อพบว่าความดันโลหิตสูง
อยู่ในระดับปานกลางขึ้นไป ถ้าความดันโลหิตสูงเล็กน้อย หลายๆ ท่านทั้งผู้ป่วยและคุณหมอ
ผู้รักษาจะดันทุรังไม่รักษา จะรอจนกว่าสูงถึงระดับมีความเสี่ยงหรือมีโอกาสเสียชีวิตแน่ถึงเริ่ม
รักษากัน โดยเฉพาะผู้ที่มีความดันโลหิตระหว่าง 120~139/ 85~89 มม.ปรอท มักจะได้รับ
คำตอบจากคุณหมอว่าความดันโลหิตยังอยู่ในเกณฑ์ปกติ แต่จากรายงานล่าสุดของ The
seven report of the joint national committee on prevention, detection, evaluation
and treatment of high blood pressure (JNC7) ที่ตีพิมพ์เมื่อเดือนพฤษภาคม 2546 พบว่า
ผู้ป่วยกลุ่มนี้จะถูกเรียกว่ากลุ่มเสี่ยงต่อความดันโลหิตสูง ซึ่งมีโอกาสเป็นความดันโลหิตสูงใน
อนาคตมากถึง 2 เท่าเมื่อเทียบกับคนที่มีความดันโลหิตที่เหมาะสม ดังนั้น การรักษานั้นควร
เริ่มตั้งแต่รู้ว่าความดันโลหิตมีทีท่าจะสูงขึ้น
ปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคความดันโลหิตสูงมีอะไรบ้าง...
เชื้อชาติ เชื้อชาติมีส่วนสัมพันธ์กับโรคความดันโลหิตสูง ส่วนประเทศไทยพบ
ประชากรเป็นความดันโลหิตสูงประมาณ 15-30%
พันธุกรรม ถึงแม้ว่าความดันโลหิตสูงไม่ใช่เป็นโรคที่สืบทอดทางพันธุกรรม แต่
พันธุกรรมมีผลต่อปัจจัยที่ทำให้เกิดความดันโลหิตสูง เช่น พันธุกรรมมีผลต่อน้ำหนักตัวและน้ำ
หนักตัวที่เพิ่มมากขึ้นทำให้เกิดความดันโลหิตสูง เป็นต้น
เพศ ในวัยรุ่นจะพบภาวะความดันโลหิตสูงในผู้ชายมากกว่าผู้หญิง แต่เมื่ออายุเกิน
50 ปีขึ้นไปจะพบภาวะความดันโลหิตสูงในผู้หญิงมากกว่า เนื่องจากวัยทองทำให้ฮอร์โมนใน
ผู้หญิงเปลี่ยนแปลงไป รวมไปถึงการกินยาคุมกำเนิดด้วย
อายุ พบภาวะความดันโลหิตสูงเพิ่มขึ้นเมื่ออายุมากขึ้น
ความเครียด ส่งผลต่อระดับของความดันโลหิต
อาหาร มีผลต่อระดับความดันโลหิตโดยเฉพาะอาหารที่มีส่วนประกอบของโซเดียม
หรือเกลือในปริมาณมาก
น้ำหนัก น้ำหนักที่เกินส่งผลต่อความดันโลหิต ทุก 5 กิโลกรัมที่เพิ่มขึ้นบนตาชั่งหมาย
ถึงความดันโลหิตที่เพิ่มสูงขึ้น 5 มม.ปรอท
ขาดการออกกำลังกาย การออกกำลังกายจะช่วยควบคุมน้ำหนักตัว จึงส่งผลต่อระดับ
ความดันโลหิต
การสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์ บุหรี่ เหล้า เบียร์ ไวน์ ต่างมีผลต่อความดันโลหิต
ทั้งสิ้น
|
ความดันโลหิตสูงส่วนใหญ่ไม่แสดงอาการ...
คนทั่วไปมักจะเข้าใจผิดว่า คนที่เป็นความดันโลหิตสูงจะต้องเป็นผู้สูงอายุหรือมีอาการ
ปวดศีรษะ มึนศีรษะ แต่จริงๆ แล้วความดันโลหิตสูงส่วนใหญ่จะเริ่มเป็นในอายุประมาณ 35 ปี
และไม่มีอาการใดๆ แต่มักจะตรวจพบโดยบังเอิญขณะไปพบแพทย์เพื่อตรวจรักษาโรคอื่น
ซึ่งจะมีส่วนน้อยที่อาจมีอาการปวดมึนท้ายทอย ตึงที่ต้นคอหรือวิงเวียนศีรษะตอนตื่นนอน
พอสายๆ็ ก็จะทุเลาไปเองหรือปวดศีรษะตุบๆ แบบไมเกรน ในรายที่เป็นนานๆ หรือความดัน
โลหิตสูงมากๆ อาจมีอาการอ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย ใจสั่น นอนไม่หลับ ตามัว มือเท้าชาหรือ
เลือดกำเดาไหล
ภาวะแทรกซ้อนของความดันโลหิตสูงมีอะไรบ้าง...
หลายๆ คนอาจคิดว่าในเมื่อความดันโลหิตสูงส่วนใหญ่ไม่มีอาการและผู้ป่วยส่วนใหญ่
ก็รู้สึกสบายดีเฉกเช่นคนปกติทั่วไปไม่เห็นจะต้องวิตกกังวลอะไรเลย แต่จริงๆ แล้วความดัน
โลหิตสูงจะคอยทำลายชีวิตผู้คนอย่างเงียบๆ ทำให้หลอดเลือดทั่วร่างกายเสื่อมลงและเกิด
ความผิดปกติต่ออวัยวะสำคัญด้วยภาวะแทรกซ้อนร้ายแรง ดังนี้:
หัวใจ ทำให้หัวใจโต หลอดเลือดหัวใจตีบ โรคกล้ามเนื้อหัวใจตายและภาวะหัวใจวาย
สมอง ความจำเสื่อม สมาธิสั้น หลอดเลือดสมองตีบหรือแตกจนกลายเป็นอัมพฤกษ์
อัมพาต ซึ่งเป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยความดันโลหิตสูง
ไต อาจเกิดภาวะไตวายเรื้อรัง ซึ่งยิ่งจะทำให้ความดันโลหิตเพิ่มสูงขึ้นอีกกลายเป็น
วงจรเลวร้ายที่ส่งผลกระทบซึ่งกันและกัน
ตา ทำให้ประสาทตาเสื่อมลง ตาจะมัวลงเรื่อยๆ จนตาบอดได้
หลอดเลือด เกิดภาวะหลอดเลือดแดงแข็งหรืออุดตัน
นอกจากนี้ ผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่มีโรคอื่นร่วมด้วย เช่น เบาหวาน ภาวะไขมันใน เลือดสูงหรือการสูบบุหรี่ดื่มแอลกอฮอล์จัดก็อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนได้เร็วขึ้น
สวัสดีค่ะ
ขอบคุณมากค่ะ
ขอบคุณมากค่ะกับบันทึกที่มีประโยชน์...
จะได้ระวังตัวและหมั่นสังเกตทั้งตัวเองและคนรอบข้างด้วยค่ะ