การสร้างความรู้สุขภาพ
วันนี้ดิฉันโดนตั้งคำถามว่า...ความรู้...ที่ชาวบ้านสร้างขึ้นในการพัฒนาสุขภาพตนเอง...นั้นเป็นอย่างไร..และทำไมเราต้องไปส่งเสริมอีก เราในที่นี้หมายถึงผู้วิจัยที่ไปศึกษากระบวนการสร้างความรู้..และนำไปสู่การออกแบบสิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้ที่เป็นการส่งเสริมการสร้างความรู้ของคนในชุมชนต่อไป...จากคำถามในเบื้องต้นดังกล่าวนั้น ดิฉันนิ่งคิด และนำเสนอไปว่า จริงๆ แล้วการสร้างความรู้ของคนสร้าง/เกิดขึ้นเองได้ตามธรรมชาติ เพราะคนเรานั้นหากได้รับการกระตุ้นด้วยสิ่งเร้าใดใดก็ตามผ่านประสาทสัมผัสทั้งปวงของเราแล้ว..ก็จะเกิดการเสียสมดุลทางปัญญา...และนำไปสู่การเกิดกระบวนการปรับสมดุลนั้น...ซึ่งจากช่วงทางระหว่างนี้เรายังไม่ได้มีการศึกษากันอย่างจริงจังว่ากระบวนการดังกล่าวนั้นเป็นอย่างไร..ภายใต้แนวคิดที่ว่าด้วยการสร้างความรู้และฐานคิดทางด้าน "การสร้างความรู้/Knowledge Construction" จึงสามารถนำมาใช้ในการอธิบายกระบวนการเกิดขึ้นนั้นได้
ดั่งเช่นภายใต้บริบทโครงการไตรภาคีร่วมพัฒนาสุขภาพชุมชน ที่มีการขับเคลื่อนและผลักดันการเน้นให้คนในชุมชนลุกขึ้นมามีส่วนร่วมในการตัดสินใจในการดูแลสุขภาพตนเอง...โดยเริ่มตั้งแต่กระบวนการคิด...ไปจนลงสู่การปฏิบัติ โดยแตกต่างจากบริบทอื่นที่ยังคงเป็นรูปแบบการดูแลสุขภาพแบบเดิมที่ระบบสาธารณสุขเป็นผู้ยื่น และป้อน "ตัวความรู้"...ใส่เข้าไปโดยที่จุดเริ่มไม่ได้มาที่จากตัวบุคคล..ดังนั้นจึงเห็นได้ว่าจะมีการปฏิรูประบบสุขภาพที่เน้นสร้างนำซ่อม..เน้นการส่งเสริมป้องกันมากกว่าการเน้นรับที่การบำบัดรักษามากกว่านั้นช่วยในการแก้ไขปัญหาต่างๆ ได้มาก ไม่ว่าจะเป็นต้นทุน งบประมาณ ทรัพยากรในทุกๆ ด้าน
และหากเรามุ่งเน้นให้เกิดการสร้างความรู้ที่มุ่งเป้าไปตามที่เรากำหนด..คนในชุมชนก็จะสามารถนำความรู้นั้นไปใช้ในการปฏิบัติอันเป็นการพัฒนาสุขภาพของตนเองได้ ดังนั้นความสำคัญในส่วนที่มองถึงกระบวนการที่ดิฉันทำ"การออกแบบสิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้" นั้นก็คือ..เป็นตัวเร่งปฏิกิริยาอย่างหนึ่งที่ก่อให้เกิดกระบวนการสร้างความรู้ภายใต้ฐานแนวคิดที่เชื่อ
