แสงสว่าง

เจ้าชายสิทธัตถ์เจริญวัยมีชีวิตสุขสบายในปราสาทสามฤดูด้วยความใส่ใจอย่างถึงที่สุดของเสด็จพ่อ ผ่านกาลมานานปีความสุขสบายที่เคยว่าใช่ ค่อยๆแปรสภาพเปลี่ยนเป็นอื่นไปเรื่อยๆ สิ่งเหล่านั้นค่อยๆบีบกระชับพื้นที่ในใจของพระองค์ ก่อให้เกิดความรู้สึกว่า “สถานะที่เป็นอยู่ไม่ต่างอะไรจากการถูกจองจำนัก เพราะไร้จากอิสระที่จะไปไหนมาไหนได้อย่างง่ายๆ  เสด็จพ่อให้คนคอยเฝ้าดูเหมือนกลัวเราจะเห็นความลับอะไรบางประการที่ซ่อนอยู่ที่ไหนสักแห่ง”

ความรู้สึกประหนึ่งว่าถูกจองจำนั้นสร้างความอึดอัดให้กับพระองค์กลายสภาพเป็นความเครียด ผ่านกาลวันความรู้สึกนั้นก็ยิ่งกดดันพระองค์ตามลำดับ ทรงดำริว่า “ปล่อยไว้เช่นนี้ไม่ได้เราจะต้องหาวิธีผ่อนคลาย”

วันหนึ่งพระองค์กระซิบนายฉันนะให้จำแลงตนลักลอบพาพระองค์ออกนอกวัง ผ่านไปตามเส้นทางของเมืองและปริมณฑลพระองค์ทอดพระเนตรเทวทูต คือ คนแก่ คนเจ็บ คนตาย แต่ละประการทรงถามนายฉันนะ ประดุจดังว่าพระองค์ไม่เคยประจักษ์แก่จักษุมาก่อน  สิ่งเหล่านั้นเป็นภาพที่หมุนเวียนต่อเนื่องอยู่ในสมองของพระองค์  “ไฉนหนอ เราจะหลีกพ้นไปจากความเกิด ความแก่ และความตายได้ คนเราเป็นเช่นนี้กันทุกคนหรือ แล้วอะไรล่ะจะเป็นสาระแห่งชีวิตได้บ้าง เมื่อเกิดมาแล้วถูกความแก่ ความเจ็บ ความตายไล่ล่า อยู่ตลอด”

ฉับพลันนั้นพระองค์ทรงเห็นบรรพชิตรูปหนึ่งจึงถามนายฉันนะว่า “ฉันนะ นั่นคนประเภทไหนอีกล่ะ”

“นั่นเรียกว่า “บรรพชิต” พระเจ้าค่ะ”

“บรรพชิต ๆ ” พระองค์ทรงรำพึงเบาๆด้วยความสนใจและกึ่งสงสัย เหมือนเด็กเกิดยังไม่นานที่ไม่เคยประสบพบเห็นแล้วถามผู้ใหญ่ “บรรพชิต คืออะไร”

“เป็นผู้ดำเนินชีวิตเพื่อแสวงหาความหลุดพ้นนะพระเจ้าค่ะ”

“แสวงหาความหลุดพ้น แล้วเขาหลุดพ้นจากอะไรล่ะ”

“ก็หลุดพ้นจาก ความแก่ เจ็บ และตายที่ทรงเห็นมาเมื่อครู่นี้งัยพระเจ้าค่ะ”

“อืม” พระองค์ทรงอำเสียงในลำคอ แล้วแสงสว่างหนึ่งก็ว๊าบเขามาในสมองของพระองค์ทำให้สดชื่นขึ้นมาได้ หลังจากทรงสลดพระทัยจากการเห็นคนแก่ คนเจ็บ และคนตาย