เยือนเมืองเหนือปี ๕๓ (๓) : ที่เก่า...เวลาใหม่

อากาศดี แดดสว่าง ความเงียบ ความสงบที่สัมผัสตอนตื่นเช้าให้ความรู้สึกคุ้นๆเหมือนอยู่บ้าน ตื่นขึ้นจัดการกับเสื้อผ้าที่ยับยู่ยี่เสร็จเจ้าของห้องตื่นพอดี  จัดการกับตัวเองกันแล้ว อุ๊ยก็ชวนไปเติมท้องให้ตึงใต้หอพยาบาลที่อยู่ใกล้ๆ

ทำสัญญาใจกันตอนกินข้าวว่าวันนี้ลองทัวร์เชียงใหม่แบบคนเมืองกันดีกว่า วางเป้าหมายปลายทางของเส้นทางทัวร์ไว้ที่ดอยสุเทพ แวะคารวะครูบาศรีวิชัยในวันคล้ายวันเกิดของท่านก่อนแล้วไล่เรื่อยขึ้นไปจน ถึงยอดดอย  ยานพาหนะสำหรับการทัวร์ใช้รถสองแถวธรรมดาๆที่คนเมืองใช้กันทั่วไปเดินทาง

เดินด้วยกันมาตามถนนจึงรู้ว่าอุ๊ยเป็นขาใหญ่เรื่องรถสองแถวในมช. ก็เมื่อโบกรถพาฉันขึ้นนั่งแล้ว โชเฟอร์สองแถวให้นั่งฟรีตลอดสายไปถึงตีนดอยได้เลยนะเออ

มุมหนึ่งในรั้วมช. ที่มีลานเกษตรไว้ให้ชมและเรียนรู้  ภาพขวาคือริมถนนหน้าตลาดเกษตรที่เล่าให้ฟัง

รถวิ่งผ่านไปตามถนนผ่านรั้วมช.จนไปใกล้สถานที่แห่งหนึ่ง  ฟังอุ๊ยเล่าแล้วน่าสนใจ  พอรถเลี้ยวซ้ายขวับตรงแยก  อุ๊ยเล่าต่อว่าถนนนี้ผ่านตลาดเกษตรที่มช.ให้แม่ค้านำสินค้ามาขาย  ได้ความว่าตลาดแห่งนี้เปิดขายเพียงวันเสาร์วันเดียว  ความสนใจต่อสถานที่ตรงหน้าทำให้เราเปลี่ยนเส้นทางทัวร์ในพลัน

เมื่อรถจอดเทียบตรงฟุตบาทหน้าตลาดให้ ลงจากรถแล้วเราก็เดินตรงเข้าไปเดินชมสินค้าที่วางอยู่หน้าร้าน เดินๆไปตาก็สะดุดกับไม้ผลสีเขียวมรกตผิวขรุขระหน้าตาละม้ายมะระ แต่ก็ไม่ใช่มะระอย่างที่เคยเห็น พอหยิบมาดูแม่ค้าก็เชียร์ มะระหยกค่ะ ผัดกินอร่อย ไม่ขม ใจก็แล่นนึกไปถึงพ่อครู  หันมาคุยกันเรื่องวิธีส่ง วิเคราะห์วิจารณ์กันไปว่าส่งทางปณ.น่าถึงมือพ่อครูแล้วเละเหมือนมะเขือเทศ แน่

แม่ค้าหูไวได้ยินเราปรึกษากัน เธอพูดแทรกมาว่า จะส่งไปไหน กรุงเทพฯเหรอ พอได้ยินคำตอบว่าอีสาน เธอก็เพิ่มความรู้ให้เราทันทีว่า สบายมาก หนูเคยส่งบ่อยๆผ่านนครชัยแอร์ วันเดียวถึง  เราก็เลยหันไปปรึกษาแม่ค้าขอรายละเอียด เพื่อเพิ่มความมั่นใจ

ตลาดเกษตรเล็กๆ ที่มีสินค้าจำพวกพืชปลอดสารเคมีฆ่าแมลงและพืชพื้นบ้านให้เลือกซื้อหลายชนิด ในรั้วก็มี นอกรั้วก็ใช่

ระหว่างคุยปรึกษากัน เราเดินชมสินค้าหน้าร้านไปด้วย เหลือบไปเห็นเห็ดเผาะห่อวางด้วยใบไม้อยู่หลายห่อเวลาเดียวกับที่ความตกลงใจ ลงเอยที่ตกลงใจซื้อฝากไปให้พ่อครู  ไม่ได้คิดอะไรกันมากไปกว่าลองส่งดู  พอลงมือซื้อของก็ลืมไปเลยว่ามีรายการทัวร์ที่จะไปต่อ

แม่ค้าดีใจมาก กุลีกุจอหาลัง มาใส่เห็ด ใส่มะระ ช่วยบรรจุ หาเชือก ช่วยมัด หาปากกาเส้นใหญ่ๆให้เขียนระบุสถานที่ปลายทางที่จะส่ง  จำที่อยู่สวนป่าไม่ได้ เราจึงตัดสินใจง่ายๆระบุส่งมหาชีวาลัยอีสาน มีชื่อพ่อครูเป็นผู้รับ เขียนเบอร์โทรศัพท์ไว้ด้วย เผื่อไว้ให้บริษัทโทรบอกเมื่อของส่งถึงปลายทาง

บรรยากาศหน้าบริษัทนครชัยแอร์ ในบริเวณสถานีขนส่งจังหวัดเชียงใหม่ ยามสาย

หน้าตาของพืชผักที่เข้ามาแทรกกลาง ในรายการทัวร์เชียงใหม่แบบคนเมืองแบบเนียนๆ

อุ๊ยใช้วิชาขาใหญ่พาลังใส่ของขึ้นรถสองแถวนั่งฟรีอีกครั้ง เมื่อรถนำเรามาถึงหน้ามช. อุ๊ยก็ชวนลงจากรถ หารถคันใหม่ไปต่อ  คราวนี้รถคันใหม่ใช้วิชาขาใหญ่นั่งฟรีไม่ได้ ต่อรองราคาเหมาไปสถานีขนส่งเชียงใหม่ ได้ยินอุ๊ยเรียกสถานีขนส่งว่า “อาเขต”

รถวิ่งพาเราเข้าทางถนนด้านหลังอาเขต ปล่อยเราลงด้านหน้าสถานี หลงทิศอยู่เหมือนกัน หันเหลี่ยวจนเห็นที่ตั้งของบริษัทนครชัยแอร์อยู่ตรงมุมใกล้ๆกับที่ลงรถไม่ ไกล ถึงบริษัทแล้วอุ๊ยไปติดต่อที่เคาร์เตอร์ที่ติดป้ายไว้ว่ารับส่งของ มีหลายคนมาเข้าคิวรอส่งอยู่เช่นกัน

ไหนๆก็มานครชัยแอร์แล้ว ฉันถือโอกาสซื้อตั๋วขากลับซะเลย ตั้งใจว่าจะกลับสามทุ่มเพื่อให้ถึงกรุงเทพฯไม่สายและไม่เช้าเกินไป ปรากฏว่าตั๋วเต็ม ได้ตั๋วสามทุ่มครึ่งมาแทน ได้ตั๋วแล้วก็มาที่อุ๊ย อุ๊ยส่งของเสร็จพอดี แล้วอุ๊ยก็ให้โทรบอกพ่อครูว่าส่งของแล้ว บอกเรื่องส่งเห็ดไปให้สดๆโดยไม่ได้ต้ม บอกเรื่องเวลาที่คาดว่าจะถึงบุรีรัมย์เพื่อให้แม่หวีมารับได้ทันก่อนเห็ดจะ เน่า

เสร็จเรื่องราวกันแล้ว รายการตะลอนทัวร์ก็เริ่มขึ้นใหม่  เดินทางกันใหม่เริ่มต้นจากหน้าอาเขตเชียงใหม่ดิ่งตรงไปตีนดอย ถึงบริเวณรูปปั้นครูบาศรีวิชัยก็พาตัวลงจากรถ

ช่วงเวลาที่ไปถึงตีนดอย แดดแรงแล้ว  มีคนมาคารวะท่านอยู่ก่อนจำนวนไม่มากเท่าไร ชวนกันคารวะครูบาศรีวิชัยด้วยมือเปล่า  ที่ฉันใช้มือเปล่าด้วยไม่อยากเพิ่มภาระให้โลกจากควันธูปที่เผาไหม้  ไม่ใช้ดอกไม้เพราะไม่ต้องการเพิ่มขยะ แม้ว่าจะเป็นขยะย่อยสลายได้

ลานครูบาศรีวิชัยที่เคยมาคารวะกับ น้องอึ่งก็มาทำงานกับพยาบาล มาคราวนี้กับอุ๊ยก็มาทำงานกับพยาบาล

คารวะครูบาศรีวิชัยแล้วก็นั่งทอดหุ่ยกันอยู่เป็นครู่ แทะข้าวโพด ดูดไอติมอร่อยจริงๆ  ติดต่อรถคิวแถวนั้นไว้ บอกเขาว่าได้แขกขึ้นดอยแล้วให้บอกด้วย เราจะไปด้วย

นั่งๆกันไป ดูดไอติมหมดไปคนละแท่งแล้ว ลุ้นทองจากไอติมไปด้วย ตอนเอาไม้ไอติมไปทิ้ง อุ๊ยนึกได้ว่าตรงนี้เป็นทางเข้าน้ำตกห้วยแก้ว จึงชวนกันเดินไปดู

ระหว่างเดินช้าๆขึ้นไปน้ำตก เข้าไปไม่ทันลึกเท่าไร โทรศัพท์ของอุ๊ยดังขึ้น อุ๊ยเดาว่าเป็นพี่ตึ๋ง แล้วก็ใช่จริงๆ พี่ตึ๋งโทรมารายงานตัวว่ามาแล้ว กำลังอยู่ตรงแยกสารภี โทรมาเพื่อบอกว่า กินข้าวที่ไหนบอกกันด้วย

ตอนนั้นยังอิ่มไอติมกันอยู่จึงไม่ได้คิดเรื่องเติมท้องมื้อเที่ยง  พอพี่ตึ๋งโทรมาจึงช่วยกันคิดกินเที่ยงที่ไหนดี  เมื่อนึกได้ว่ามีที่กินข้าวอยู่ใกล้ๆตีนดอยจึงนัดหมายพี่ตึ๋งไปพบกันที่ นั่น  มื้อนี้เราเลยชวดไม่ได้ชิมไก่ย่างเสียบไม้ข้างถนนขึ้นน้ำตกเพราะพี่ตึ๋งเลย เชียว

ความสุขเล็กๆริมถนน ริมทางเดินที่หาได้ไม่ยาก  ลมแรง แดดร้อน เมื่อมีความสุข ทุกอย่างก็เป็นเรื่องธรรมดา สบายๆ  ภาพขวาล่างสุด ธรรมชาติส่งสัญญาณเตือนเรื่องแล้งน้ำอยู่เห็นๆ

ช่วงเวลาที่เดินลงมาร้านอาหาร ตรงตีนดอยแดดเปรี้ยงอย่างที่เห็น เราเดินมาด้วยกันสบายๆไม่รู้สึกว่าร้อนเลย ที่รู้สึกอย่างนี้เป็นเพราะไม่ร้อนใจ มีความรู้สึกดีๆอยู่กับตัว ไม่มีความเร่งร้อน อะไรๆรอบตัวจึงไม่ส่งผลให้รู้สึกด้านลบ

ริมทางที่เดินผ่านมีภาพสวยงามของชีวิตครอบครัวที่มีสุขให้สัมผัส  พ่อนั่งเล่นกับลูกข้างถนนระหว่างรอทำงาน สาวสวยๆจัดวางพวงมาลัยดอกไม้สวยๆสีสันสดใสอยู่ในซุ้มร้านขายดอกไม้  ดอกไม้สวยๆสีจัดจ้านที่หน้าร้านเครื่องดื่มริมทางบอกความตั้งใจมอบสุขให้คน ที่มาซื้อของผู้เป็นเจ้าของ  นักเรียนสาววัยรุ่นกลุ่มใหญ่แวะมานั่งรับความเย็น คุยกันเล่นอยู่ใต้ต้นไม้ในสวนสุขภาพข้างทาง  ครอบครัวใหญ่พร้อมสมาชิกหลายวัยในบ้านนั่งรถมาเที่ยวและกินข้าวด้วยกันอยู่ ในสวนสุขภาพ  วัยรุ่นชายกลุ่มหนึ่งนั่งคุยรอเพื่อนกันอยู่ใต้ร่มไม้ริมทางเดิน

วัฒนธรรมพื้นบ้านเหล่านี้เคยเห็นชินตาในวัยเด็ก ดีใจที่ได้เห็นมันอีกครั้งวันนี้ เป็นเรื่องธรรมดาๆที่วิเศษสำหรับฉันค่ะ

 

บริเวณโดยรอบร้านอาหารตีนดอยที่เดินเข้าไปร่มรื่น  อาคารหลังคาสีอิฐยืนตระหง่านสวยงาม ดูสะอาดและหรู เมื่อพากันเดินขึ้นบันไดไปจนถึงหน้าร้าน ฉันจึงจำได้ว่าฉันเคยมาที่นี่แล้ว ร้านแห่งนี้เองที่น้องครูอึ่งและน้องอารามพาตัวมานั่งกินไปคุยไปกับฉันเมื่อ ครั้งที่มาพบกลุ่มเฮฯที่เชียงใหม่ครั้งแรก แล้ววันนั้นคุยกันเพลินเวลาจนฉันเกือบตกเครื่องบิน ถ้าวันนั้นน้าไม่โทรมาเตือนเวลา ฉันตกเครื่องบินแน่นอน

ระหว่างที่รอให้พี่ตึ๋งมาสมทบ เราเดินชมสถานที่กันไปพลาง ได้ซึมซับสิ่งที่เห็นไว้ในใจ ได้เห็นความงามแห่งจิตใจของผู้คนผ่านสินค้าที่วางขาย สินค้าที่วางไว้ทั้งหมดเป็นสินค้าในโครงการศิลปาชีพของสมเด็จแม่  รายละเอียดของสินค้าที่เห็นบ่งถึงความละเอียด ความใจเย็น และความเชี่ยวชาญของผู้ผลิต  ฉันเคยได้ยินมาว่าครูฝึกงานประเภทนี้เป็นผู้มากความสามารถอย่างยิ่ง เอาวัตถุดิบอะไรมาให้ เธอสามารถแปลงร่างมันเป็นดอกไม้งามๆได้ทั้งสิ้น  ซึ่งแปลว่าเธอเป็นคนคุ้นชินและใกล้ชิดกับธรรมชาติอย่างยิ่งด้วยนา

เดินกันอยู่สักครู่ พี่ตึ๋งก็มาถึง วันนี้พี่ตึ๋งแต่งตัวหล่อ ไม่ได้ใส่เสื้อยืดสีดำ กางเกงยีนส์อย่างเคย ไปนั่งกินอาหารเบาๆด้วยกัน ช่วยกันเลือกอาหารกะว่าจะแบ่งกันชิม ไปๆมาๆเมนูกลายเป็นสลัดผักกันทุกคน

วันนี้มีข้อสังเกตอย่างหนึ่งว่าพี่ตึ๋งเลือกกินผัก ไม่เลือกเนื้อสัตว์  ลองนึกภาพสลัดผักใส่ชามใหญ่มาให้ดู พี่ตึ๋งกินผักในชามใหญ่นี้หมดคนเดียวด้วย อย่างนี้ซิถึงจะเป็นต้นแบบผู้นำลดน้ำหนักตัวจริง

กินกันไปคุยกันไป ไม่ได้วางแผนเรื่องงานของวันรุ่งขึ้น คุยเรื่องสัพเพเหระ และถอดบทเรียนของการทำงานร่วมกันที่เคยผ่านมาบ้าง อิ่มกันพอดีที่เวลาใกล้บ่ายสามโมง  จัดการเอาน้ำออกจากตัวกันแล้ว ก็ชวนกันไปเดินเล่นที่ร้านสินค้าเกษตรที่อยู่ในอาคารถัดไป

พี่ตึ๋งเดินรอบร้านได้สักครู่ ก็คว้าตะแกรงปลูกผัก เลือกพันธุ์ดอกไม้สีสวยๆไปฝากคุณณุ ได้ของครบ จ่ายเงินแล้วก็เดินลิ่วๆไปที่รถ ปล่อยให้เราสองคนเดินดูสินค้ากันอีกเป็นครู่

มีสินค้าที่ฉันสนใจอยู่ ๒-๓ อย่าง เป็นวัตถุดิบสำหรับปรุงอาหารพื้นบ้านที่แพ็คกิ้งยังไม่เก๋เท่าไร ชอบใจกับไอเดียที่นำมันมาจำหน่ายที่นี่เป็นแบบอย่าง  ฉันถ่ายภาพสินค้านั้นมาให้ดูด้วยค่ะ

ซื้อของกันแล้ว ก็ยกขบวนกันไปต่อที่บ้านน้า คราวนี้ไม่ต้องใช้ความเป็นขาใหญ่ ได้รถพี่ตึ๋งนั่งสบายๆกันไป

ที่บ้านน้าวันนี้มีสมาชิกคับคั่ง มากหน้าหลายตาจนจำไม่ได้  เดินหาตัวพี่เมียสิบล้อก็พบว่าแฝงตัวอยู่ที่ก้นครัวเช่นเคย

รอพระมาแสดงธรรมในช่วงเย็น นั่งคุยกันไปเรื่องของวันรุ่งขึ้น ไม่ได้วางแผนอะไรมากด้วยไม่มีรายละเอียดมากพอให้ใช้  คราวนี้ตกลงกันว่าพรุ่งนี้ค่อยว่ากัน  คราวนี้ทำงานกันแบบกระทิง ยังไม่รู้อะไรก็รอ รู้แล้วลุย

ผู้เฒ่าหลายคนและญาติโยมชาวเหนือมาสมทบเมื่อรู้ว่าบ้านน้านิมนต์พระหลวง พี่มาแสดงธรรมบำเพ็ญกุศลให้กับแม่น้าผู้ล่วงลับ

ได้อยู่ร่วม ได้สัมผัสพิธีกรรมที่ต่างจากแถวบ้านฉันอยู่หลายเรื่อง การแสดงธรรมที่บ้านในโอกาสอย่างนี้ไม่เคยเห็นใครแถวบ้านฉันทำมาก่อน  ภาษาที่ใช้แสดงธรรม ใช้ทำนองเสนาะที่แปลกหู  คำพูดที่แสดงธรรมฟังเหมือนคำพื้นถิ่นแต่ฟังไม่ออก  สงสัยฟังไม่รู้เรื่อง จึงมีทีเผลอแอบหลับไปในบางช่วง

พระแสดงธรรมจบลงเวลาพลบ รดน้ำมนตร์ให้ผู้คน โปรยน้ำมนตร์ไปทั่วบ้าน แล้วนั่งสนทนาธรรมอยู่เป็นครู่ จึงจากไป

ระหว่างการแสดงธรรมมีหลายคนทำหน้าเลิ่กลัก เพราะคิดว่าแม่น้ามาทักทายด้วยความรัก เฉลยที่ออกพาความขำมาให้ผู้ใหญ่  สะดุ้งใจกันไปได้ที่แท้เป็นสัญญาณจากเด็กน้อยแสนซน

พิธีกรรมจบ พิธีกินก็เริ่มขึ้น แม้ได้กินมันฝรั่งทอดฝีมือป้านายไปหลายจาน ก็ไม่ได้ทำให้อุ๊ยและฉันสละสิทธิพิธีกิน

หลังจากนัดหมายการเจอกันตอนเช้าวันรุ่งขึ้นเรียบร้อยโรงเรียนพี่ตึ๋ง พี่ตึ๋งก็แยกตัวกลับ ไม่อยู่ในพิธีกินด้วย  แล้วฉันกับอุ๊ยก็ทำตัวเป็นคนว่าง่ายให้น้องๆสายญาติของน้าและน้องๆในสายงาน ดูแล

อาหารมื้อนี้ฝีมือป้านายคนเดียว รสชาดอร่อยมากกกกกกกกกกก ขอบอก  ปู ปลา กุ้ง ไก่ ผักสาระพัดเมนู  อิ่มอร่อยกันทุกคน

อิ่มแล้วคุยกันต่อ  น้าแนะนำให้ไปเที่ยวถนนคนเดินเหนื่อยแล้วจะไปรับ  ฉันและอุ๊ยไม่อยากไป จึงไม่ไป

ไม่ไปถนนคนเดิน ก็กลับที่พักกันซิ แล้วอุ๊ยก็ชวนกลับ  ว่าไงก็ว่าตามอยู่แล้ว  ขาออกมาตอนเช้าได้ขาใหญ่พานั่งรถฟรี ขากลับก็มีขาใหญ่กว่าขับรถมาส่งถึงที่พัก ร่ำลากันแล้วอุ๊ยกับฉันก็เข้าที่พัก จัดการตัวเองแล้วเข้านอนกันเลย

๑๒ มิถุนายน ๒๕๕๓