เว้นวรรคการบันทึกไปนานในประเด็นที่เกี่ยวเนื่องกับการ Capture ไตรภาคีฯ สืบเนื่องจากเรื่องหลายเรื่องต่อๆ มาจนถึงวันนี้ที่นิ่งและหันกลับมาทบทวน"ตน" ในสิ่งที่ได้จากการเรียนรู้ กระบวนการที่เป็น "ครู" สอนให้เราได้รับเพิ่ม และสั่งสม "ทุนทางปัญญา" พอกพูนเพิ่มขึ้นมาอีก มีหลายประเด็นหลายมุมมองที่สะท้อนให้เห็นสิ่งที่เป็นความ "มหัศจรรย์"ทางปัญญาของมนุษย์ ที่แม้บางครั้งอาจไม่มีใบปริญญาใดใดมารับรองความมีปัญญาของเขาเหล่านั้น
ดั่งเช่น...กระบวนการปัญญาที่มีของ "คุณสุมณฑา" อสม.ดีเด่นแห่งชาติ ที่จบการศึกษาภาคบังคับและไม่ได้เรียนต่อ สืบเนื่องจากปัจจัยหลายอย่างทางครอบครัว แต่สิ่งนี้ก็ไม่ใช่ตัวชี้วัดหรือตัดสินของความเป็น "ผู้รักการเรียนรู้" ของคุณสุมณฑาได้ เธออาศัยการเรียนรู้ที่มีอยู่รอบตัว ผ่านประสาทสัมผัสทั้ง 5 ที่เธอมีอยู่อย่างไม่บกพร่อง การรับรู้ที่เกิดขึ้นนำเข้าไปประมวลผลเป็นตัวความรู้ตามความเข้าใจของเธอ และสะท้อนออกมาเพื่อตรวจสอบกับบริบทรอบด้านอีกครั้งว่าสิ่งที่รับรู้และเกิดการเรียนรู้นั้นเป็นอย่างไรบ้าง ซึ่งเป็นกลไกที่เกิดขึ้นและดำเนินไปอย่างเป็นธรรมชาติ สั่งสมเรื่อยมานับตั้งแต่เธอออกจากโรงเรียนภาคบังคับและเข้าสู่ระบบโรงเรียนแห่งชีวิตตามความเป็นจริง
สิ่งหนึ่งที่สะท้อนให้เห็นว่าความรู้ที่เป็นเนื้อหาผ่านการมอง ได้ยินได้เห็น สัมผัส และรับฟังนี้สามารถเป็นส่วนที่เข้าไปเติมเต็มความสงสัยใคร่รู้ของคุณสุมณฑาได้ จากการที่เธอได้ติดตามแม่ผู้เป็น "อสม."ที่เป็นแบบอย่างที่ยึดถือเป็นแม่แบบมานั้น ทำให้เกิดการประมวลผลตัวความรู้สะสมมา พอมาถึงจุดที่เธอได้กระโดดเข้ามาทำงานในบทบาท อสม. ความรู้ต่างๆที่สั่งสมมานั้นถูกนำออกมาใช้อย่างไม่รู้ตัวแต่ดำเนินไปตามกลไกทางปัญญา เธอคิด สงสัย และหาคำตอบ..ตลอดการทำงานผนวกกับเนื้อความรู้ทั้งที่เป็นความรู้ใหม่และความรู้เดิมประมวลผลออก สู่กระบวนการทำงาน ร่วมกับการมี"ใจ"ทุ่มเทอย่างเต็มที่ ผลลัพธ์ที่สะท้อนให้เห็นผลจากกระบวนการดังกล่าวก็คือ คำพูด พฤติกรรม และผลงานอันเป็นที่ประจักษ์ทางด้านการพัฒนาสุขภาพต่อสาธารณชน..จนได้รับการรับรองและการันตีจากเกณฑ์ของสังคม..มอบให้เธอเป็น "อสม.ดีเด่นแห่งชาติ"....
คำถามและความสงสัย...มาสู่คำตอบตามทัศนะตน..ต่อประเด็น"การเรียนรู้" นี้สะท้อนอะไรบางอย่างต่อระบบการศึกษาไทย เราสนใจและทุ่มลงไปต่อเกณฑ์ชี้วัดและการเคี่ยวเข็ญความเข้มทางการศึกษาในระบบมากจนลืมไปว่ากระบวนการเรียนรู้ของมนุษย์นั้นเกิดขึ้นและดำเนินไปได้อย่างเป็น "ธรรมชาติ"...
คุณ"ใบบุญ"
ธรรมชาติมักก่อเกิดความมหัศจรรย์แก่ชีวิตเสมอ
คุณ"ขจิต"
การใฝ่รู้...และใคร่รู้...
คือสิ่งที่พึง...มีอย่างเป็น"ธรรมชาติ"
การเรียนรู้ของคุณสุมณฑา เป็นกระบวนการที่สนับสนุนแนวคิด ทุนทางปัญญา ที่สะสมในสมองของมนุษย์เพื่อการดำรงอยู่ในสังคมและธรรมชาติ ปัจจุบันการศึกษาของเรา มักเป็นแบบหมาหางด้วน ละเลยการปฏิบัติ ความรู้ที่มีไม่ได้ทดสอบด้วยการทำให้เป็นผล
ด้วยความมุ่งมั่นของคุณสุมณฑา ในการประกอบคุณงามความดีต่อชุมชน หมู่บ้านของเธอ คณะกรรมการหมู่บ้านจะแสดงมุทิตาจิตเลี้ยงฉลองประกาศเกียรติคุณให้เธอในวันที่ 26 มิถุนายน 2549 ผมจะไปร่วมงานและจะเก็บบรรยากาศมาฝากทีมงาน อสม.ติดดาวและทีมงานไตรภาคีฯ
ขอบคุณพี่หรอยนะคะที่เข้ามาเติมเต็ม...ให้เสมอ
"ทุนทางปัญญา"...คือความสั่งสมอย่างชาญฉลาด
ที่ธรรมชาติ..ให้มาแก่มวล"มนุษย์"