บทร้องประกอบในพิธีทำขวัญนาค ตอนที่ 9 แหล่บุญคุณของบิดา-มารดา
บทร้องประกอบ (ร้องแยก)
ในพิธีทำขวัญนาค
ตอนที่ 9 แหล่บุญคุณบิดา มารดา
โดย ชำเลือง มณีวงษ์
ผู้มีผลงานดีเด่นเพลงพื้นบ้านรางวัลราชมงคลสรรเสริญ ปี 2547
ในตอนที่ 9 ของบทร้องประกอบในพิธีทำขวัญนาค ผมขอนำเอาบทร้องทำนองแหล่อีกบทหนึ่งที่ใช้ร้องตอนกำเนิดบุตร เป็นการร้องเตือนใจให้กับพ่อนาคกล่าวถึงการชุบเลี้ยงดูบุตรตั้งแต่แรกเกิดจนเติบโตมาได้บวช ” ดังความในบทร้องแหล่ มีดังต่อไปนี้
แหล่บุญคุณบิดา มารดา (จากต้นฉบับเดิม)
พี่น้องทั้งหลายจงฟังเพลงแหล่ เรื่องจริงแท้บิดามารดา
จะว่าด้วยบุตรสุดปรารถนา พ่อแม่เลี้ยงมาไม่ได้คิดกำไร
ทะนุถนอมยอมลำบาก จะทุกข์ยากสักเพียงไหน
ยอมตนเป็นค่าลูกยาหญิงชาย ให้ลูกสบายพ่อแม่หายกังวล
เมื่อครั้งยังเด็ก...แรกเกิด เมื่อลูกกำเนิดเป็นนุสนธิ
แม่ทำกระโจมกางกั้นทางแยบยล มิให้ลูกโดนฝนลมแรง
ยุงไม่ให้ไต่ไรไม่ให้ตอม แม่ถนอมพ่อปรุงแต่ง
อุ้มไพล่ไว้หน้าเข้าเอวจนขาแกว่ง ถึงจะหมดเรี่ยวแรงพ่อแม่ก็ทน
เมื่อตอนยังเล็กลูกเดินไม่ได้ พ่อหัดให้ตั้งไข่ทำไม้ควงวน
เมื่อเดินคล่องแคล่วแล้วกมล ลูกซุกซนพ่อแม่อาวอน
หัดให้ลูกพูดจาภาษาไทย ก.เอ๊ย ก.ไก่ไปตามอักษร
เมื่อลูกเติบใหญ่พ่อแม่ไม่อาวอน ท่านส่งลูกให้ครูสอนเรียนตำรา
เราเป็นบุตรอยู่ในวงตระกูล ควรตอบแทนคุณกตัญญุตา
ให้สมกับท่านที่ได้เลี้ยงดูมา บิดามารดา ควรห่วงใย
ถ้าเป็นลูกสาว....ให้อยู่กับแม่ เฝ้าดูแลเมื่อยามพ่อแม่ยากไร้
ถ้าถือกำเนิดได้เกิดเป็นชาย ต้องอยู่ชดใช้ บวชให้..แทนคุณ...
ที่มา.. ขุนแผน ลูกปราจีน แหล่พิธีทำขวัญนาค. 2520.
ความเห็น (8)
จะกี่ตอนก็ขอยกนิ้วคารวะครับ ยอดเยี่ยมจริงๆครับพี่ชำเลื่อง
สวัสดี คุณครูราชิต สุพร
- ขอบคุณ ครับที่แวะเข้ามาเยี่ยมเยือนงานภูมิปัญญาท้องถิ่น หมอทำขวัญนาค
- ผมนำเอาบทร้องเก่า ๆ มาลงเอาไว้เพื่อให้คนรุ่นหลังได้ศึกษากันต่อ ๆ ไป
อาจารย์เอ้
ผมเป็นหลานตาแผนเองครับแต่เสียดายมากผมโตไม่ทันแกเลยไม่ได้วิชาจากแกเลย. จำได้เจอแกครั้งสุดท้ายแกเป็นเบาหวานต้องตัดขา2ข้างก่อนแกจะตายด้วยสงสารแกจัง ตอนบั้นปลายแกต้องไปอาศัยกระต๊อบหลังวัดคลอง18 ไม่เหลืออะไรเลย แต่แกเป็นเพื่อนกับสีเทาเพราะงานศพแกสีเทาก็มา
- ขอบคุณ อาจารย์เอ๋มากครับ ที่เข้ามาแนะนำทำให้ได้รู้จักทายาทของครูขุนแผน ลูกปราจีน ผมเก็บตำราของท่านเอาไว้ได้บางส่วน มีแผ่นเสียง เทปคาสเสท และหนังสือทำขวัญนาค
- ท่านเป็นนักแสดงลิเกระดับบรมครูในยุคสมัยก่อน
ผมอยากทราบความเป็นมาของแก ตอนที่แกดังอ่ะครับ แล้วผลงานของแกมีอะไรบ้าง แล้วผมอยากได้รูปเก่าๆของแกน่ะครับ เพราะพี่สาวของแกชื่อยายเหรียญ ซึ่งเป็นยายของผมเองตาแผนรักพี่สาวคนนี้มากๆครับ ผมจำได้ว่าตอนช่วงบั้นปลายชีวิตของตาแผนก่อนที่แกจะเสีย แกคุยกับยายผมว่า"พี่เหรีญ อย่าทิ้งผมนะ เราโตมาด้วยกันนะ"เป็นคำสั่งเสียก่อนที่แกจะเสียชีวิต ผมจึงอยากได้รูปถ่ายหรือภาพปกเทป และที่อยากได้ที่สุดคือผลงานเพลงเพราะที่ผมไม่มีเลยและหาฟังไม่ได้เลย ถ้าครูมีช่วยกรุณาเป็นธุระนำไปลงแผ่นซีดีรอมแล้วส่งมาให้ผมทางไปรษณีย์หน่อยครับ ผมจะได้นำไปเปิดให้ยายผมฟังครับ เรื่องค่าใช้จ่ายทั้งหมดผมจะโอนไปให้ครับ แล้วเรื่องค่าใช้จ่าย หมายเลขบัญชีและรูปภาพตาแผนให้ครู ส่งมาทางอีเมล์ที่ [email protected] จักขอบพระคุณเป็นอย่างยิ่ง
อาจารย์ เอ๋
- สิ่งที่เป็นข้อมูลของท่าน ผมไม่มีเลย เพราะช่วงที่ผมติดต่อกับท่านผมใช้เส้นทางจดหมายในการสั่งซื้อตำราทำขวัญนาค (ตอนนั้นท่านอยู่แถวถนนจรัญสนิทวงค์ ซอยสมบุญพัฒนา) ราคาเล่มละ 50 บาท (ปี 2520 มีเล่มเดียว)
- ส่วนเทปได้มาจากตลาดหนังสือเก่า และแผ่นเสียง 1 แผ่น ซื้อมาจากร้านแผ่นเสียงแถวสะพานเหล็ก ห้างแผ่นเสียงคาร์เธ่ ราว ๆ ปี 2509-2510
- ส่วนภาพของท่าน มีปรากฏอยู่ในภาพยนต์เรื่องเสน่ห์บางกอก ช่วงที่พระเอกจะบวช ครูขุนแผน ลูกปราจีน ทำหน้าที่ทำขวัญนาคในภาพยนตร์ (ความยาวหลายนาที เห็นภาพชัดมาก) ลองหาแผ่นหนังเรื่องนี้ แถวคลองถมน่าจะเป็น DVD ครับ
ผมนี้หลานแท้ๆ ตอนปู่ตายผมอายุประมาน 10 ขวบ ปู่มีพี่น้อง เยอะ เรียงตามลำดับเลยน๊ะ ปู่ดี ย่าเหรียน ปู่แผน ปู่ฉัตร ย่าวาล ย่าเวียน ปู่พรม ย่าแช่ม ย่าช้อย ปู่พริ้ง คับ. ผมคือหลานแท้ๆ ปู่แผนมีลูก 5 คน คนแรกคือ ลุงน้อย แต่คนละแม่กับพ่อผม ต่อมาคือ พ่อผมขุนไกร อาทุย อาตุ๊ก อาตุ้ม