การนำละครบำบัดมาใช้ในกลุ่มIDU/AIDS
ตอนนี้ฉันได้รับมอบหมายให้ทำหน้าที่ดูแลผู้ป่วยIDU/AIDSแทนคุณนิตยาที่ครบวาระเกษียณไปเมื่อกันยายนที่ผ่านมาผู้รับบริการลดจำนวนลงไปกว่าสิบคน(เสียชีวิต๖ราย,ไปเที่ยวฮ่องกง๒ราย,ป่วยหนักมาไม่ไหว๑ราย,ย้ายที่อยู่๓ราย,ไม่รู้เหตุผล๒ราย,ใช้น้อยมากจนเกือบจะเลิกเมทาโดนได้๓ราย)เหลือขาประจำที่พบกันทุกสัปดาห์จำนวน๑๙ราย..ปีนี้ทางนักสังคมสงเคราะห์เข้ามาร่วมทำกิจกรรมทักษะชีวิตเป็นประจำในทุกสัปดาห์ที่สองของเดือนส่วนฉันสานต่อกิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพกายและจิตซึ่งจะมีการออกกำลังกายและการทำกิจกรรมในลักษณะต่างๆโดยมีจุดม่งหมายเพื่อสร้างความตระหนัก(awareness )และเข้าใจอย่างกระจ่าง( Acknowledge)ในการมองเห็นศักยภาพในการดูแลสุขภาพทั้งทางร่างกาย-จิตใจและสังคมของตัวผู้รับบริการเอง..บางครั้งเป็นกิจกรรมอาจเป็นการพูดคุยบางทีเป็นการทำกิจกรรมหรือฝึกหัดทักษะบางอย่าง..เนื่องจากเป็นกลุ่มปิดผู้รับบริการมีการรู้จักคุ้นเคยกันมาพอสมควรการพูดคุยแลกเปลี่ยนในวงสนทนาจึงไม่มีปัญหาเคอะเขิน...ในสัปดาห์นี้เราทดลองเอาละครบำบัดมาใช้ในกระบวนการฉันแบ่งสมาชิกเป็นสองกลุ่มและให้โจทย์ให้สมาชิกแลกเปลี่ยนประสบการณ์กันเกี่ยวกับเรื่องการเอาชนะความกลัวที่ตนเองมีอยู่และอีกกลุ่มเป็นเรื่องการเอาชนะปัญหาเกี่ยวกับสุขภาพแล้วให้เลือกกันในแต่ละวงว่าเรื่องเล่าของใครที่จะมานำเสนอหรือเล่าในวงใหญ่ในรูปแบบของการแสดงเป็นละคร..กลุ่มแรกเลือกเล่าเรื่องเอาชนะความกลัวที่ผู้เสพย์มีนั่นก็คือความกลัวที่จะแพ้ใจตนเองหวลกลับไปเสพซ้ำแต่ตอนนี้ผู้เล่าเชื่อมั่นในตัวเองว่าเขายังไม่แพ้ยังเอาชนะใจตนเองได้อยู่จากแต่เดิมเวลาจะไปไหนมาไหนถ้ายังมีเผลอ..เวลาเจอหรือเห็นตำรวจที่ป้ายรถเมล์พวกผู้เสพย์ก็จะใจสั่นหรือต้องแอบหลบโดยอัตโนมัติ..คล้ายๆกับกำลังจะเจอผีซึ่งโดยทั่วไปจะมีกติกาที่ผู้เสพย์เข้าใจกันดีเวลาเจอตำรวจเป็นคำสี่คำว่า"วิ่ง-ครอบ,มอบ-เสพย์"หมายถึงถ้าหลบหนีหรือวิ่งหากคุณตำรวจเห็นและเข้าถึงตัวได้เมื่อไหร่ไม่ว่าจะเสพย์หรือไม่ในตอนนั้นจะมียาเสพติดหรือไม่ในตอนนั้นข้อหาขั้นพื้นฐานที่จะโดนก็คือมียาเสพติดอยู่ในครอบครองและถ้ามีความจำเก่าๆกับตำรวจบางครั้งบางคราวอาจมีแถมเพิ่มเป็นครอบและขาย(หมายถึงครอบครองและจำหน่าย)..แต่ถ้าไม่วิ่งหนี/หลบยอมเผชิญหน้า(แต่ในความรู้สึกของผู้เสพย์คือการยอมมอบตัว)ให้ตำรวจตรวจค้นดีๆบางครั้งบางช่วงข้อหาพื้นฐานที่จะได้รับคือการเป็นผู้เสพย์..ผู้เล่าเลือกแสดงฉากเจอกับตำรวจซึ่งเขาเลือกแสดงเหตุการณ์เหตุการณ์ล่าสุดที่เจอกับตำรวจสายตรวจคู่เดิมที่รู้จักกันดีแต่งวดนี้ความที่เขามั่นใจในตนเองมากขึ้นเนื่องจากหยุดเสพย์มานานแล้วแต่เดิมมักจะหนีหรือหลบต้องเปลี่ยนแผนการเดินทางแต่ครั้งนี้เขายืนรอแม้ว่าในที่สุดคุณตำรวจจะมาขอตรวจค้นเขาก็ตามไม่สามารถมีข้อหาอะไรมาจ่ายให้เขาได้แถมงวดนี้คุณตำรวจคนหนึ่งที่เขาเจอกันมานานกล่าวชื่นชมความตั้งใจที่จะหนีห่างจากการใช้ยาเสพติดของเขาและบอกว่าตำรวจจะได้ไปจับผู้เสพย์ตัวจริงคนอื่นแทนที่จะเป็นตัวเขาเป็นสิ่งที่ช่วยให้เขามั่นใจมากขึ้นว่าตอนนี้ความกลัวในใจของเขากำลังจะค่อยๆหายไป...วิธีการเล่าและลีลาการแสดงมีความสนุกสนานดีมาก..ผู้เล่าเล่นเป็นตัวเองแล้วเขาก็เลือกเพื่อนอีกสองสามคนนตำรวจกะคนยืนรอที่ป้ายรถเมล์ซึ่งผู้แสดงเป็นตำรวจก็มีลีลาในการแสดงและการพูดถูกใจผู้ชมมาก...เรียกเสียงปรบมือและเสียงหัวเราะได้เป็นระยะๆในเวลาที่แสดง..หลังเล่าจบได้ให้สมาชิกแสดงความรู้สึกหรือความคิดเห็นจากเรื่องเล่า/ละครที่ได้ชมไป..สมาชิกหลายคนบอกว่าเป็นความกลัวที่มีในทุกคนที่เป็นผู้เสพย์และเป็นปัญหาจริงที่เจอมีอยู่หนึ่งคนบอกกับผู้เล่าในวงว่าเขาจะเอาชนะความกลัวนี้ให้ได้..ส่วนใหญ่จะให้คำชมเชยหรือแสดงความรู้สึกดีๆกับผู้เล่าและเรื่องราวของเขา
ส่วนตัวฉันเองวันนี้ได้ศัพท์เทคนิคและมุมมองชีวิตของผู้รับบริการเพิ่มขึ้น..แม้ตอนนี้เขาจะเล่าออกมาเป็นเรื่องสนุกสนานได้แต่ฉันรู้สึกในใจวูบหนึ่งถึงความเห็นใจผู้ที่ยังแพ้ใจและเสพย์ติดอยู่ว่าเหมือนคนที่ติดคุกในใจไม่เป็นอิสระเลยและแอบๆหวังให้เก๋าๆ(ผู้รับบริการที่คลินิคบำราศฯ)ทั้งหลายจงเป็นผู้ชนะใจไปจนตลอดรอดฝั่งด้วยเถอะ
ส่วนเรื่องเล่าอีกกลุ่มขอเก็บเอาไว้ในบันทึกหน้า
ความเห็น (5)
ดูหนัง ดูละคร แล้วย้อนมาดูตัว มาให้กำลังใจครับ
มาให้กำลังใจทั้งเจ้าหน้าที่ผู้ดูแล และผู้รับบริการที่คลินิคบำราศฯ ด้วยค่ะ สู้ๆนะคะ ^^
เรียนท่านอาจารย์JJ.
ขอบพระคุณมากค่ะ..หนูจะนำข้อคิดดีที่อาจารย์กรุณามาปฏิบัติค่ะ
คุณHana
ขอบคุณ..ส่งกำลังใจให้เช่นกันค่ะ
เล่าได้น่าสนุกมากเลยครับ 2561 ผมเพิ่งได้มาอ่านครับ^^