Strategic Planning and Balanced Scorecard

การวางแผนกลยุทธ์ (Strategic Planning and Balanced Scorecard)

การจัดทำแผนกลยุทธ์ (Strategic Planning)

                การจัดทำแผนกลยุทธ์ หมายถึง การกำหนดแนวทางดำเนินงานเพื่อให้บรรลุเป้าหมายตามพันธกิจ (Mission) ขององค์กรที่ตั้งไว้ โดยสร้างความสัมพันธ์ระหว่างองค์กรให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อม โดยเฉพาะผู้ที่ได้ผลประโยชน์จากองค์กรหรือที่เรียกว่า (Stakeholders) ซึ่งนับเป็นปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการตัดสินใจและการกำหนดนโยบายขององค์กร อันประกอบด้วย ผู้รับบริการ (Customer) บุคลากร (Employee) ชุมชน (Community) ผู้ถือหุ้น (Stockholder) องค์กรประชาสังคม (Civil society) เป็นต้นโดยแนวคิดพื้นฐานในการจัดทำแผนกลยุทธ์นั้นจะเป็นการตอบคำถามที่สำคัญ 3 คำถาม คือ

- องค์กรในปัจจุบันอยู่ที่ไหน

- องค์กรต้องการไปที่ไหน

- องค์กรจะไปถึงสิ่งนั้นได้อย่างไร

                ในส่วนของการวางแผนกลยุทธ์นั้นเป็นส่วนแรกของกระบวนการบริหารเชิงกลยุทธ์ โดยการบริหารเชิงกลยุทธ์ เป็นศาสตร์และศิลป์ในการดำเนินการใน 3 ส่วนที่เกี่ยวข้องกัน นั่นก็คือ

(1) การวางแผนกลยุทธ์ (Strategic Planning)

(2) การนำแผนกลยุทธ์ไปปฏิบัติ (Strategic implementation)

(3) การควบคุมและประเมินผลกลยุทธ์ (Strategic control and evaluation)

กระบวนการวางแผนกลยุทธ์จะประกอบไปด้วยองค์ประกอบที่สำคัญได้แก่ การกำหนด วิสัยทัศน์ พันธกิจ เป้าประสงค์ เป้าหมาย ขององค์กรและกำหนดกลยุทธ์ในการดำเนินงาน โดยมีรายละเอียดดังนี้

                1.วิสัยทัศน์ หมายถึง ความคาดหวังในอนาคตขององค์กรที่ต้องการจะเป็น (โดยมิได้กำหนด
วิธีการไว้) เป็นข้อความซึ่งกำหนดทิศทางของพันธกิจ เป็นสถานภาพอย่างใดอย่างหนึ่ง ที่องค์กรมุ่งหมาย
มุ่งหวังหรือประสงค์จะเป็นหรือจะมีในอนาคต ในการกำหนดวิสัยทัศน์ขององค์กร

                2. พันธกิจ (Mission)

                 พันธกิจ หมายถึง การกำหนดขอบเขตของงานหรือบทบาทหน้าที่ที่องค์กรต้องทำในลักษณะอาณัติ (Mandate) หรือตามกฎหมาย เพื่อให้องค์กรบรรลุวิสัยทัศน์ที่กำหนดไว้ หรือเป็นภารกิจตามยุทธศาสตร์ (ตามแผนชาติ ตามนโยบายของรัฐบาล ตามนโยบายของรัฐมนตรี ฯลฯ) เกี่ยวกับพันธกิจ

                3. เป้าประสงค์ (Goal)

                เป้าประสงค์ หมายถึง การกำหนดสิ่งที่ต้องการในอนาคตซึ่งองค์กรจะต้องพยายามให้เกิดขึ้น หรือผลลัพธ์/ผลสำเร็จที่องค์กรต้องการบรรลุถึง โดยทั่วไปจะเป็นข้อความที่กล่าวอย่างกว้างๆ ถึงผลลัพธ์ของบริการอันเนื่องมาจากหน้าที่หลักขององค์กร โดยจะต้องสอดคล้องกับพันธกิจที่กำหนดไว้ และหน่วยงานย่อยภายในองค์กรควรมีเป้าประสงค์ของตนเองที่ชัดเจนและสนับสนุนซึ่งกันและกัน