ชีวิตที่พอเพียง : 29. น้ำเคย

• ในตอนที่แล้วเล่าเรื่องขายกะปิ ทำให้นึกถึงน้ำเคย
• คนปักษ์ใต้เรียกกะปิว่า “เคย”   ทำจาก “กุ้งเคย”    ตอนผมลงไปอยู่สงขลา ได้เรียนรู้ว่า คำว่า “เคย” ที่นั่นมีความหมายอีกอย่างหนึ่ง
• พนักงานวิทยาศาสตร์ผู้ชายคนหนึ่งหลอกถามพนักงานสาวคนหนึ่งว่า “สูเคยดำนาหม้าย” (สู มีความหมายอยู่ระหว่างเธอกับแก    หม้าย คือไม่)     สาวตอบว่า “เคยดำ”     พนักงานชายก็จะย้ำว่า “สูเคยดำใช่ไหม” แล้วก็จะหัวเราะเฮฮากัน ที่สาวตกหลุมพราง     เพราะคำว่า “เคยดำ” นั้นมีความหมายอีกอย่างหนึ่ง    คำว่า “เคย” หมายถึงอวัยวะเพศหญิงได้ด้วย
• คนบ้านนอกกินน้ำปลาจุ    บางคนเวลากินข้าวต้องเอาน้ำปลาพรมคลุกข้าวก้อนตักกับข้าว    น้ำปลาคุณภาพดีจะมีกลิ่นหอม มีรสออกหวานด้วยไม่ใช่แค่มีรสเค็ม    น้ำปลาที่หอมอร่อยที่สุดคือ “น้ำเคย” 
• แม่จะซื้อเคยจากชาวบ้านที่อยู่ “ชายเล” ซึ่งอยู่ห่างบ้านไปประมาณ 2 กิโลเมตร    ซื้อมาทีละมากๆ ถ้าชั่งเป็นกิโลกรัม ก็คงจะเป็นสิบยี่สิบกิโล    เมื่อซื้อแล้วแม่ก็จะเอาลงไห ที่เป็นไหปากแคบ    แล้วเอาทางสับปะรดขัดที่ปากไห    แล้วเอาผ้าบางหุ้มปากไห ปิดทับด้วยฝาไม้ หรือจาน   
• อยู่สักระยะหนึ่งแม่ก็จะใช้ไห้ผมไปตักน้ำเคยมาจิ้มปลาทอด    ปลาทูหรือปลาทับหนุน (ปลาใบขนุน) ทอดร้อนๆ จิ้มน้ำเคยอร่อยอย่าบอกใคร    วิธีตักน้ำเคยก็เอ้ช้อนสังกะสีไปตัก    ซึ่งก็มักจะมีนิดเดียว ตักได้ไหละสัก 10 ซีซี    แต่ต่อมานำเคยก็จะออกมาอีก 
• บางครั้งไปตักน้ำเคย เราก็ผงะ เพราะมีหนอนอยู่ยั้วเยี้ย   แม่บอกว่าไม่เป็นไร   ให้ตักมาแต่น้ำเคย    หรือจะตักหนอนทิ้งด้วยก็ยิ่งดี    หนอนนั้นคือตัวหนอนแมลงวันนั่นเอง ที่ตอนนั้นเราขยะแขยงมาก   เพราะเอาไปปนกับหนอนในเว็จขี้ ที่เกลือกกลั้วอยู่กับอาจม    แต่จริงๆ แล้ว หนอนในไหเคยเป็นหนอนสะอาด
• ผมไม่ได้กินน้ำเคยมาเป็นสิบปีแล้ว    แต่ตอนนี้ถึงมีกินก็กินไม่ได้    เพราะคนเป็นโรคความดันโลหิตสูงห้ามกินเค็ม

วิจารณ์ พานิช
๒๓ พค. ๔๙