จิตสำนึกองค์การ
ในเวทีการใช้ชีวิตของมนุษย์ มีเวทีให้แสดงบทบาทที่หลากหลาย และเวทีในการทำงานนี้เองที่มนุษย์มีการแสดงบทบาทอันหลากหลายและบทบาทแต่ละบทบาทก็มีนัยสำคัญต่อทั้งความสำเร็จของตนเองและองค์การที่เป็นสมาชิก ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับบทบาทที่เล่น การแสดงบทบาททั้งด้านการบริหาร หรือด้านระดับปฏิบัติงานก็ตามยอมต้องมีความสำนึกในหน้าที่และความรับผิดชอบที่จะเป็นผู้แสดงบทบาทที่ดี แต่อย่างไรก็ดีองค์การก็ควรมีกรอบแนวทางในการปฏิบัติงานเพื่อให้บุคลากรได้คำนึงถึงองค์การของตนเอง ซึ่งเรียกว่า สำนึกองค์การ “คุณอำนาจ วัดจินดา วิทยากรและที่ปรึกษาด้านการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์และองค์การ” ได้กล่าวถึงจิตสำนึกองค์การไว้ 6 ประการ ดังนี้
1. สำนึกความเป็นเจ้าของ (SENSE OF BELONGING)
สำนึกแรกนี้คือการคำนึงถึงว่าองค์การที่เราทำงานนั้นก็เป็นเสมือนหนึ่งบ้านที่สองของเรา การอยู่ในบ้านนั้นก็ถือว่าเราต้องดูแลเอาใจใส่ รักษาผลประโยชน์ ไม่นิ่งดูดาย และที่สำคัญต้องคิดเสมอว่าองค์การอยู่ได้เราก็อยู่ได้ กล่าวคืออะไรเป็นความสูญเสียก็ต้องหลีกเลี่ยง แต่ถ้าเป็นผลประโยชน์ต้องปกป้อง
2. สำนึกความรับผิดชอบ (SENSE OF RESPONSIBILITY)
ในการทำงานตามหน้าที่และความรับผิดชอบถือเป็นสิ่งที่แต่ละคนควรยึดถือให้ดีที่สุด แต่ที่ สำคัญการทำงานในยุคใหม่นั้นความรับผิดชอบเพียงประการเดียวไม่เพียงพออาจจะต้องมีความรู้ความสามารถ และต้องมีความเชี่ยวชาญโดยคำกล่าวที่น่าสนใจคือไม่ใช่เพียงแต่ทำงานเป็นอาชีพ แต่ต้องทำงานอย่างมืออาชีพ(Professional)
3. สำนึกความสัมพันธ์อันดี ( SENSE OF RELATIONSHIP )
ในธุรกิจย่อมมีการแข่งขัน แต่อย่างไรก็ตามความร่วมมือเป็นสิ่งควรสร้างให้เกิดขึ้น โดยความสำนึกในความร่วมมือกันคงมีใน 3 มิติ คือ มิติด้านบุคคลคือการมีความสัมพันธ์อันดีระหว่างเพื่อนร่วมงาน มิติที่สองคือการประสาน ระหว่างหน่วยงานในองค์การและมิติสุดท้ายการคำนึงถึงการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างองค์การ ซึ่งปัจจุบันเน้นการเป็นหุ้นส่วนทางธุรกิจระหว่างกัน
4. สำนึกความขบขัน (SENSE OF HUMOUR)
การทำงานที่เคร่งเครียด และจริงจังเกินไปอาจทำให้เกิดความเสียหายต่อทั้งสุขภาพตนเอง และ สุขภาพองค์การ ในยุคปัจจุบันมีการแข่งขันในทางธุรกิจอย่างเข็มข้น พนักงานก็เกิดความเครียดด้านเป้าหมายและความต้องการขององค์การ ดังนั้นสิ่งใดที่จะช่วยผ่อนคลายความเครียดให้กลายเป็นความสุข
5. สำนึกเชิงกลยุทธ์ (SENSE OF STRATEGY)
เป้าหมายขององค์การเป็นสิ่งที่ทุกคนในองค์การต้องทราบและยึดถือในการทำงานซึ่งองค์การ ยุคใหม่มักมีแผนกลยุทธ์ หรือแผนยุทธศาสตร์เป็นกรอบในการดำเนินงาน ดังนั้นสิ่งที่เป็นเป้าหมายขององค์การในแผนที่กล่าวนั้นคือ วิสัยทัศน์(VISION) ซึ่งถือเป็นธงไชยที่พนักงานทุกคนต้องคำนึงถึง
6. สำนึกความซื่อสัตย์ (SENSE OF INTEGRETY)
ในบทบาทสุดท้ายนี้ คือความมีคุณธรรม จริยธรรมในการทำงาน ไม่ว่าจะเป็นในระดับปฏิบัติหรือระดับบริหาร ทั้งนี้กรอบในการปฏิบัติงานอย่างซื่อสัตย์ก็คงเป็น กรอบในส่วนเกี่ยวกับกฎ ระเบียบข้อบังคับ กฎหมายในการทำงานซึ่งควรยึดถือและปฏิบัติอย่างเคร่งครัด และกรอบใหญ่ที่แสดงความเป็นคนดีทั้งในองค์การและสังคมคือ ศีลธรรม ซึ่งก็คงเป็นไปตามหลักการของศาสนาของแต่ละบุคคลนั่นเอง
เห็นมั้ย...คะว่า เราเริ่มเข้าสู่เวทีการแสดงกันตั้งแต่เกิดกันเลยทีเดียวก็ว่าได้นะคะ ชีวิตของเราก็จะเปลี่ยนเวทีกันไปเรื่อย ๆ เวทีใหญ่อีกแห่งหนึ่งคือเวทีสถานศึกษาก็คือโรงเรียนที่เราได้ศึกษาเล่าเรียนตั้งแต่ระดับอนุบาล จนถึงอุดมศึกษา อีกเวทีหนึ่งคือเวทีทางสังคม คือการเป็นสมาชิกในชุมชน สังคม หรือประเทศ หรือระดับโลก และเวทีสุดท้ายคือเวทีการทำงานในองค์การที่เราปฏิบัติงานเพื่อดำรงชีพ ซึ่งบางคนอาจมีการเปลี่ยนสถานที่ทำงานหลายแห่งตลอดอายุการทำงาน แต่บางคนก็ทำงานที่แห่งนั้นที่เดียวจนเกษียณอายุการทำงาน เพราะฉะนั้นเราทุกคนจึงจะต้องมีความรู้ความสามารถ ประสบการณ์ เพียงพอในการแสดงบทบาทเพื่อบริหารหน่วยงานที่รับผิดชอบให้ประสบความสำเร็จกันต่อไปคะ
หากทุกคนในองค์มีจิตสำนึกความเป็นเจ้าของร่วมกันทุกประการตามหลังคงมิต้องเอื้อนเอ่ย
สำนึกเกิดขึ้นตอนไหน เกิดขึ้นได้อย่างไร ร่วมกันปลูกจิตสำนึกตั้งแต่วันนี้ดีไหมจ๊ะ
ดีถ้าทุกคนทำได้
เรียนท่านอาจารย์โมเมย์ ส่วนใหญ่ ต้องสร้าง จิตสำนึก "องค์กู" ก่อน "องค์กร"ถึง ตามมาครับ
ขอบคุณท่านอาจารย์ JJ นะคะที่ร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้
งานทุกอย่างจะสำเร็จถ้าคนเรามีจิตสำนึกที่ดี