4วิธีบำบัดใจให้มีความสุข

จิตใจที่สมบูรณ์ คือจุดเริ่มต้นของร่างกายที่แข็งแรง สดใส ปรารถนาแรงกล้าอย่างหนึ่งของสาว Plus ยุคใหม่ คือการได้ใช้ชีวิตในวัยหนุ่มสาวได้อย่างเต็มที่ครั้งหนึ่ง สปา คือหนทางในการเพิ่มพลังทางใจให้กับใครหลายคนในเวลาที่อ่อนล้าจากการงานและการดำเนินชีวิต
     วันนี้ศาสตร์แห่งการบำบัด หรือที่รู้จัก กันดีว่า Therapy กำลังเป็นทางเลือกใหม่ให้พวกเราได้ลองไปสัมผัส WP จึงชวนคุณเปิดใจรับ 4 ศาสตร์แห่งการบำบัดที่ว่ากันว่าเป็นวิธีบำบัดใจให้เป็นสุข เพื่อเตรียมคุณให้พร้อมลุยกับงานกองโตตรงหน้าและปัญหาอีกนานาชนิดกันเลยทีเดียวค่ะ
 
1. บำบัดด้วยเสียง หัวเราะสร้างสุข

+  จุดเริ่มต้น
การบำบัดด้วยเสียงหัวเราะ กำลังได้รับความนิยมอย่างมากเลยค่ะ โดยเฉพาะที่ศูนย์ให้คำปรึกษาและพัฒนาศักยภาพมนุษย์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ โดย อ.ดร.จิตรา ดุษฎีเมธา ประธานโครงการเล่าถึงความเป็นมาของศาสตร์แห่งเสียงหัวเราะว่า จุดเริ่มต้นเกิดจาก ดร.วัลลภ ปิยะ-มโนธรรม ซึ่งเล็งเห็นถึงปัญหาความเศร้าของคนในสังคมที่เรามักพบเห็นอยู่เสมอ เสียงหัวเราะเปรียบเสมือนยาอายุวัฒนะ ไว้ต้านทานความทุกข์ ความเครียด ที่ทำให้ร่างกายและจิตใจเราป่วย เพราะฉะนั้นหากคนอารมณ์ดีขึ้นได้ด้วยเสียงหัวเราะชีวิตก็จะเป็นสุขขึ้นค่ะ
+  วิธีบำบัด
ต้องทำการฝึกจิตใจ ร่างกาย และความคิดให้เชื่อมต่อไปในทิศทางเดียวกันเสียก่อน หลังจากนั้นจึงเริ่มเปล่งเสียงจากภายในท้อง อก ลำคอ และปากด้วยการออกเสียงสระ 4 ตัว ได้แก่ โอ อา อู เอ จากนั้นจึงค่อยเปล่งเสียงเป็นคำ บางครั้งให้ออกเสียงคำเดียวกัน เสียงเหมือนกัน แต่ความรู้สึกต่างกัน เหมือนเป็นการสะท้อนบางอย่างออกมาจากภายใน สุดท้ายก็ค่อยระเบิดเสียงหัวเราะออกมาได้อย่างอิสระและเป็นตัวของตัวเองมากที่สุด
+  ผลลัพธ์แห่งความสุข
อ.ดร.จิตรา บอกว่าคนส่วนใหญ่ที่เข้ามาบำบัดด้วยเสียงหัวเราะ มักกลับไปด้วยจิตใจที่เบิกบานมากขึ้นค่ะ อาจเพราะส่วนหนึ่งได้ระบายความอัดอั้นต่างๆ ออกมาทางเสียงหัวเราะ และเสียงหัวเราะเหล่านี้เองที่มีผลต่อความคิดในแง่บวกที่เพิ่มมากขึ้น เมื่อสภาพจิตใจ  ดีขึ้น ร่างกายก็จะแข็งแรงตามไปด้วย ศาสตร์การบำบัดด้วยเสียงหัวเราะ จึงถือว่าประสบความสำเร็จอย่างมาก ในสังคมไทยตอนนี้
 
2. ศิลปะบำบัด สร้างสีสันให้ชีวิต

+ จุดเริ่มต้น
Art Therapy เป็นการใช้กิจกรรมทางศิลปะเพื่อวินิจฉัยหาข้อบกพร่อง ความผิดปกติของกระบวนการทางจิตใจ ช่วยในการบำบัดรักษา และฟื้นฟูสมรรถภาพให้ดีขึ้นด้วย เช่น ในด้านการพัฒนาอารมณ์ สติปัญญา สมาธิ ความคิดสร้างสรรค์ พัฒนากล้ามเนื้อ การเคลื่อน-ไหวของร่างกาย และทักษะทางสังคม ซึ่ง คุณชลิต นาคพะวัน ศิลปินอิสระเจ้าของ Art Project and Gallery เป็นคนหนึ่งที่อุทิศตนช่วยเหลือสังคมด้วยการจัดกิจกรรมบำบัดด้วยศิลปะขึ้น แม้จุดเริ่มต้นโครงการของเขาจะมาจากความสนใจของเด็กๆ แถวบ้านที่อยากวาดภาพ และเขาก็มอบโอกาสนั้นให้ จนกลายเป็นความสุข โครงการศิลปะบำบัดจึงเกิดขึ้น
     นอกจากนี้ศูนย์ศิลปะ หรือ Human Center ของคุณหมอพัชรินทร์ สุคนธาภิรมย์ ณ พัทลุง ผู้ที่รักและหลงใหลในงานศิลปะ จนยอมลาออกจากการเป็นหมอ เพื่อออก มาช่วยเหลือคนผ่านงานศิลปะ เพราะเธอเชื่อว่า ศิลปะสามารถเยียวยาโรคได้ โดยเฉพาะผู้ที่ป่วยเป็นมะเร็ง การวาดภาพ งานปั้น และประติมากรรม สามารถทำให้ผู้ป่วยมีสภาพร่างกายและจิตใจที่แข็งแรงขึ้นได้อย่างรวดเร็วค่ะ   
+  วิธีบำบัด
แนวทางการบำบัดด้วยศิลปะ ส่วนใหญ่จะเริ่มจากการรับรู้ปัญหาของผู้ที่เข้ารับการบำบัดเสียก่อน แล้ววิธีจะเน้นไปที่การผสมผสาน สอดแทรกหลักจิตวิทยา หรือธรรมะเข้าไปในศิลปะ ซึ่งนับว่าเป็นยาที่ดีที่สุดในการช่วยบรรเทาจิตใจให้สงบเยือกเย็นยิ่งขึ้น การบำบัดด้วยศิลปะจะมีทั้งการวาดรูป ปั้นรูป เน้นการพูดคุยอธิบาย และมีหลักธรรมเป็นแกนนำ เพื่อชี้ทางสว่างให้ความทุกข์นั้นๆ เปลี่ยนแปลงเป็นความสุขค่ะ
+  ผลลัพธ์แห่งความสุข
ผู้ที่เข้าไปบำบัดส่วนใหญ่จะมีสภาพจิตใจที่ดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัดในช่วงแรกๆ ค่ะ เพราะประโยชน์ของศิลปะคือการได้ฝึกสมาธิ จิตใจสงบ จนสามารถเข้าใจถึงแก่นแท้ของชีวิตได้อย่างง่ายดาย
 
3. วารีบำบัด สายน้ำ แห่งความสงบ

+  จุดเริ่มต้น
ว่ากันว่าวารีบำบัดเป็นศาสตร์ที่สืบทอดมาจากยุคกรีกและโรมันค่ะ ต่อมาได้แพร่ไปสู่ยุโรปตะวันออก จนกลายเป็นการ  อบไอน้ำแบบรัสเซีย (Russian Bath) การอบซาวน่าแบบฟินแลนด์ (Finnish Bath) จนกระทั่งได้รับการพัฒนาให้เป็นการบำบัดรักษาโรคโดยชาวเยอรมัน ทุกวันนี้ วารีบำบัดจึงเป็นทางเลือกหนึ่งของการบำบัดโรคแบบวิถีธรรมชาติที่กำลังได้รับความนิยมอย่างมาก ส่วนใหญ่จะมีสองรูปแบบคือ การออกกำลังกายใต้น้ำ (ในสระว่ายน้ำ) และวารีบำบัดในสปา ซึ่งการบำบัดแบบนี้จะเป็นการสร้างสมดุลให้ร่างกายโดยอาศัยความร้อน ความเย็นของน้ำที่มากระทบผิวกาย
+  วิธีบำบัด
กิจกรรมที่ทำในสระว่ายน้ำจะถูกออกแบบและปรับอุณหภูมิไว้อย่างเหมาะสม มีการฝึกกล้ามเนื้อและออกกำลังกาย
รวมอยู่ด้วย ในขณะที่การบำบัดในสปาจะมีหลายวิธีด้วยกัน เช่น การนอนแช่ในอ่างน้ำที่มีการติดตั้งหัวฉีดไว้ใต้ผิวน้ำ  เพื่อให้กระตุ้นการไหลเวียนของเส้นเลือด กล้ามเนื้อส่วนต่างๆ อาจมีการนวด อบไอน้ำ รวมถึงการพอกตัวด้วยโคลน หรือถ่านหินร่วน ทั้งนี้แล้วแต่จุดประสงค์ในการบำบัดด้วยค่ะว่าต้องการรักษาโรคหรือเพียงแค่การผ่อนคลายความเครียด
+  ผลลัพธ์แห่งความสุข
ประโยชน์หลักๆ ที่ได้จากการบำบัดด้วยสายน้ำคือ การช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของโลหิตให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น นอกจากนี้ยังช่วยในการบรรเทาอาการอักเสบของกล้ามเนื้อและเนื้อเยื่อต่างๆ อีกด้วย ที่สำคัญวารีบำบัดมีผลอย่างมากในการช่วยผ่อนคลายจิตใจ ลดความเครียด เรียกว่าเป็นยาเพิ่มพลังใจเลยก็ว่าได้ค่ะ

4.  ทำสวนบำบัดจิต ฟื้นใจให้เติบโต

 +  จุดเริ่มต้น
ทฤษฎีการฟื้นฟูสภาพจิตใจของมนุษย์โดยใช้ต้นไม้ เป็นการรักษาวิธีหนึ่งที่มีมานานแล้วค่ะ เพราะต้นไม้สามารถทำให้คนรู้สึกสบายขึ้น จิตใจได้รับการฟื้นฟูได้ดีหลังการสูญเสีย ซึ่งนักบำบัดชื่อ Karin Fleming แห่งโรงพยาบาลเพื่อการฟื้นฟู หรือ Bryn Mawr Rehabilitation Hospital in  Malvern, Pennsylvania พบว่าการให้ผู้ป่วยได้สัมผัสกับธรรมชาติอยู่เสมอๆ จะทำให้สภาพจิตใจดีขึ้นตามลำดับ จนกระทั่งเกิดเป็นทฤษฎีการทำสวนเพื่อบำบัดจิต

+  วิธีบำบัด
เพราะต้นไม้มีผลต่อสภาพจิตใจในส่วนลึกของมนุษย์ การใช้เวลาไปกับการทำสวน ปลูกต้นไม้ จะทำให้จิตใจเพลิดเพลินได้อย่างไม่รู้ตัว สำหรับคนที่ไม่ได้อยู่บ้านที่สามารถทำสวนได้อย่างสบายๆ แล้ว ผู้ที่อยู่ในอพาร์ตเมนต์ก็สามารถสร้างสวนในกล่อง หรือพื้นที่ว่างเล็กๆ ภายในห้องก็ได้ หรือบางครั้งแม้แต่การเดินทางไปสวนสาธารณะบ่อยๆ ก็สามารถช่วยให้จิตใจเบิกบานขึ้นได้เช่นกันค่ะ
+  ผลลัพธ์แห่งความสุข
ผลลัพธ์จะเกิดขึ้นหลังการทำสวนไประยะหนึ่ง โดยเริ่มจากสภาพจิตใจที่ได้รับการฟื้นฟูอย่างเต็มที่ และจะส่งผลต่อเนื่องถึงสภาพร่างกายที่แข็งแรง สดชื่นตามไปด้วย ในสหรัฐอเมริกาได้มีการทดสอบกับกลุ่มผู้ป่วยจำนวนหนึ่งที่ได้รับการรักษาอยู่ในโรงพยาบาล โดยกลุ่มหนึ่งสามารถมองเห็นสวนต้นไม้และมีโอกาสได้ลงไปปลูกต้นไม้อย่างต่อเนื่อง ในขณะที่อีกกลุ่มหนึ่งอยู่ในห้องพักเฉยๆ กลุ่มแรกสามารถพักฟื้นร่างกายได้อย่างรวดเร็ว สภาพจิตใจร่าเริงขึ้น และมีโอกาสกลับมาหายเป็นปกติมากกว่ากลุ่มหลังอย่างเห็นได้ชัดเลยค่ะ     
 

และทั้งหมดนี้คือศาสตร์แห่งการบำบัดทั้ง 4 ที่แม้คุณไม่ได้ป่วยก็สามารถนำมาใช้ในการสร้างความสุขให้กับจิตใจและร่างกายของเราได้ เพราะทุกวันที่คุณต้องเจอกับความเครียดจากการทำงาน ความอ่อนล้าจากการใช้ชีวิตที่เต็มไปด้วยการแข่งขัน การบำบัดใจให้มีพลังเพิ่มมากขึ้น จึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการใช้ชีวิตต่อไปอย่างมีความสุขค่ะ

http://www.paidi-th.com/
 
 
WOMAN PLUS  VOL.3  NO.9  16-31 MAY 2008