ทฤษฎีการรับรู้
ทฤษฎีการรับรู้ (Perception Theory) การรับรู้ป็นพื้นฐานการเรียนรู้ที่สำคัญของบุคคล เพราะการตอบสนองพฤติกรรมใดๆ จะขึ้นอยู่กับการรับรู้จากสภาพแวดล้อม ของตน และความสามารถในการแปลความหมายของสภาพนั้นๆ ดังนั้น การเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพจึงขึ้นอยู่กับปัจจัยการรับรู้ และสิ่งเร้าที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งปัจจัยการรับรู้ประกอบด้วยประสาทสัมผัส และปัจจัยทางจิต คือความรู้เดิม ความต้องการ และเจตคติเป็นต้น การรับรู้จะประกอบด้วยกระบวนการสามด้าน คือการรับสัมผัสการแปลความหมายและอารมณ์
การรับรู้ หมายถึง การรู้สึกสัมผัสที่ได้รับการตีความให้เกิดความหมายแล้ว เช่นในขณะนี้ เราอยู่ในภาวะการรู้สึก(Conscious) คือลืมตาตื่นอยู่ ในทันใดนั้น เรารู้สึกได้ยินเสียงดังปังมาแต่ไกล(การรู้สึกสัมผัส-Sensation) แต่เราไม่รู้ความหมายคือไม่รู้ว่าเป็นเสียงอะไร เราจึงยังไม่เกิดการรับรู้ แต่ครู่ต่อมามีคนบอกว่าเป็นเสียงระเบิดของยางรถยนต์ เราจึงเกิดการรู้ความหมายของการรู้สึกสัมผัสนั้น ดังนี้เรียกว่าเราเกิดการรับรู้
การรับรู้เป็นผลเนื่องมาจาการที่มนุษย์ใช้อวัยวะรับสัมผัส (Sensory motor) ซึ่งเรียกว่า เครื่องรับ (Sensory) ทั้ง 5 ชนิด คือ ตา หู จมูก ลิ้น และผิวหนัง
จากการวิจัยมีการค้นพบว่า การรับรู้ของคนเกิดจากการเห็น 75% จากการได้ยิน13% การสัมผัส 6% กลิ่น 3% และรส 3% ดังแผนภูมิต่อไปนี้
การรับรู้จะเกิดขึ้นมากน้อยเพียงใดขึ้น อยู่กับสิ่งที่มีอิทธิพล หรือปัจจัยในการรับรู้ ได้แก่ ลักษณะของผู้รับรู้ ลักษณะของสิ่งเร้า เมื่อมีสิ่งเร้าเป็นตัวกำหนดให้เกิดการเรียนรู้ได้นั้นจะต้องมีการรับรู้เกิดขึ้นก่อน เพราะการรับรู้ เป็นหนทางที่นำไปสู่การแปลความหมายที่เข้าใจกันได้ ซึ่งหมายถึง การรับรู้เป็นพื้นฐานของการเรียนรู้ ถ้าไม่มีการรับรู้เกิดขึ้น การเรียนรู้ย่อมเกิดขึ้นไม่ได้ การรับรู้จึงเป็นองค์ประกอบสำคัญ ที่ทำให้เกิดความคิดรวบยอด ทัศนคติของมนุษย์ อันเป็นส่วนสำคัญยิ่งในกระบวนการเรียนการสอน
พฤติกรรมต่างๆนำไปสู่การกำหนดทฤษฎีการเรียนรู้ต่างๆ
การจัดระบบการรับรู้
มนุษย์เมื่อพบสิ่งเร้าไม่ได้รับรู้ตามที่สิ่งเร้าปรากฏแต่จะนำมาจัดระบบตามหลักดังนี้
1. หลักแห่งความคล้ายคลึง (Principle of similarity) สิ่งเร้าใดที่มีความคล้ายกันจะรับรู้ว่าเป็นพวกเดียวกัน
2. หลักแห่งความใกล้ชิด (Principle of proximity ) สิ่งเร้าที่มีความใกล้กันจะรับรู้ว่าเป็นพวกเดียวกัน
3.หลักแห่งความสมบูรณ์ (Principle of closure) เป็นการรับรู้สิ่งที่ไม่สมบูรณ์ให้สมบูรณ์ขึ้น
การเรียนรู้ของคนเราจากไม่รู้ ไปสู่การเรียนรู้ มี 5 ขั้นตอน ดังที่ กฤษณา ศักดิ์ศรี (2530) กล่าวไว้ดังนี้
"…การเรียนรู้เกิดขึ้นเมื่อ สิ่งเร้า มาเร้า ประสาทก็ตื่นตัว เกิดการรับสัมผัสกับอวัยวะรับสัมผัสด้วยประสาททั้ง 5 แล้วส่งกระแสสัมผัสไปยังระบบประสาทส่วนกลาง ทำให้เกิดการแปลความหมายขึ้น โดยอาศัยประสบการณ์เดิมและอื่นๆ เรียกว่า การรับรู้ (perception) เมื่อแปลความหมายแล้วก็จะมีการสรุปผลของการรับรู้เป็นความคิดรวบยอด แล้วมีปฏิกิริยาตอบสนอง(response) อย่างหนึ่งอย่างใดต่อสิ่งเร้าตามที่รับรู้ เป็นผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม แสดงว่าการเรียนรู้ได้เกิดขึ้นแล้วประเมินผลที่เกิดจากการตอบสนองต่อสิ่งเร้าได้แล้ว…"
การเรียนรู้เป็นพื้นฐาน ของการดำเนินชีวิต มนุษย์มีการเรียนรู้ตั้งแต่แรกเกิดจนถึงก่อนตาย จึงมีคำกล่าวเสมอว่า "No one too old to learn" หรือ ไม่มีใครแก่เกินที่จะเรียน การเรียนรู้จะช่วยในการพัฒนาคุณภาพชีวิตได้เป็นอย่างดี
ดาวน์โหลด ทฤษฎีการรับรู้ รูปแบบแผ่นพับทฤษฎีการรับรู้
อ้างอิง http://ednet.kku.ac.th/~sumcha/cognitive/pic/re2/4.jpg
http://www.thaidocscandal.com/image_thaidoc/jit2.gif
ความเห็น
เนื้อหาชัดเจน เข้าใจได้ง่ายดีมาก ผมไม่แน่ใจว่าพอจะใช้ได้หรือไม่ถ้าจะขยายความเปรียบเทียบกับ รายละเอียดของขบวนการของขันธ์ 5 ที่มีความพอใจและความไม่พอใจ เป็นจุดแตกหักสำคัญ ตัวอย่างเช่น คนเรา(นักเรียนหรือนักศึกษา) จะดิ้นรนขวนขวายอย่างไม่หยุดหย่อน ถ้ารับรู้แล้ว มีความพอใจ หรือชอบ โดยจะส่งผลก่อให้เกิดความอยากรู้ต่อเนื่องไปอีกเรื่อย ๆ ซึ่งอาจมีผลดีและมีส่วนเสริมต่อการเรียนรู้ นอกเหนือจากการผลักดันของรางวัล หรือ คะแนน ที่จะทำให้เรียนจบไปได้ ขณะเดียวกัน ถ้ารับรู้แล้วไม่พอใจ หรือไม่ชอบ ความสนใจก็จะลดลงไป อาจทำให้ได้เกรดไม่ดีเป็นผลตามมา
นางสุภา บัณฑิตพรหมชาติ
เป็นเกร็ดความรู้ที่อ่านแล้วเข้าใจง่าย mapping ชัดเจน ใช้อ้างอิงในการทำรายงาน/งานวิจัยได้ดียิ่ง
ขอบคุณที่ท่านได้สร้างผลงานดีๆออกมาเพื่อแลกเปลี่ยนเรียรู้ หวังว่าคงจะมีผลงานดีๆอย่างต่อเนื่องนะคะ
สวัสดีครับ น้องวชิระ
พอดีพี่กำลังต้องการข้อมูลของทฤษฎีหลายทฤษฎีเลยครับ แต่ไม่เจอเอกสารอ้างอิงครับ
เลยอยากจะคุยเมลล์ด้วยครับ พอดีตอนนี้พี่เรียนต่อครับ กำลังหาแหล่งข้อมูล
ช่วยหน่อยนะครับ
พรทิพย์ แก้วแวว
อยากทราบว่าความคงที่ในการรับรู้ และการรับรู้การเลื่อนไหว มีรายละเอียดอบ่างไรบ้างค่ะ จะใช้ทำรายงานค่ะ
ถัใครกรุณา ก็ช่วยตอบหรือโทร มาก็ได้ค่ะ ที่ 086-7992756 หรือ [email protected] ขอบคุณมากค่ะ
พรทิพย์ แก้วแวว
มีแผนภาพของกระบวนการเกิดการรับรู้ที่ละเอียดกว่านี้ไหมค่ะ
ข้อมูลบางส่วนผมก็ได้มาจากเวบที่อ้างอิงไว้ แต่เวบเหล่านั้นโดนลบไปแล้ว ส่วนข้อมูลในหนังสือต่างๆ เช่น ศาสตร์การสอน(อ.ทิศนา แขมมณี) จะมีทฤษฎีต่างๆเขียนไว้อย่างละเอียด หรือ จะเป็นหนังสือเกี่ยวกับทฤษฎีการสอน ต่างๆ หนังสือเกี่ยวกับทฤษฎีต่างๆ ลองหาตามห้องสมุดของมหาลัยดูนะครับ
ขอบคุณสำหรับข้อมูลดีๆ มีประโยชน์แบบนี้ ดีใจที่มีคนแบบคุณ ใฝ่เรียนใฝ่รู้ดูเป็นแบบอย่างกับน้องๆ
พี่ค่ะ ช่วยสรุปเรื่องความรู้ของมนุยษ์เกิดขึ้นได้อย่างไร
ให้หน่อยได้มั้ยค่ะ สรุปเป็นmapping อ่ะค่ะ
ขอบคุณนะค่ะ^^"
ทฤษฏีการรับรู้ของใครค่ะใครรู้ช่วยตอบที เช่น ทฤษฏีความพึงพอใจของ มาสโลว์ (Maslow’s theory motivation) ช่วยหน่อนะค่ะขอบคุณค่ะ
ดราก้อนอาร์ท
ใช่ครับผมก็อยากรู้ของใครเพราะทำงานใช้ทฤษดีนี้ ใช่ของกลุ่มเกสตัลท์เปล่าครับ คุณYAYA 4 ปีเเล้วำด้คำตอบยังครับบอกผมด้วยนะครับ