จับ"ปลา"เด็น กับจับประเด็น เก็บตกจากเสมสิกขาลัย
เคยไหมครับ ที่ฟังบรรยายแล้วรู้สึกว่า คนที่พูดพยายามจะบอกอะไรหนอ
เคยไหมครับ ฟังวงสนทนาที่ดูเหมือนจะพูดกันคนละเรื่อง แล้วก็ไม่รู้ว่าแต่ละคนพูดเรื่องอะไร ยิ่งฟังยิ่งงง
คิดว่าสิ่งที่เกิดขึ้น ก็คงเกิดขึ้นไม่แตกต่างกัน ในคนส่วนใหญ่
ถ้าจะแก้ปัญหาได้ ต้องเข้าใจสาเหตุกันก่อน ผมขอเปรียบเทียบการจับประเด็นกับบการจับปลานะครับ
ทำไมเราไม่อยากจับปลาไม่ได้
ผมคิดว่าทุกคนพอตอบได้ ตั้งแต่
-ก็ไม่อยากจับง่ะ ไปทำอย่างอื่นดีกว่า (ไม่มีความอยาก)
-จับไปทำไมล่ะ จับแล้วได้ประโยชน์อะไร แล้วจะจับปลาอะไร (ไม่รู้เป้าหมาย)
-ผมรวยครับ จ้างคนมาจับให้ก้ได้ (ขี้เกียจ หวังพึ่งคนอื่น )
-ไม่มีเครื่องมือง่ะ แหก็ไม่มี เบ็ดก็ไม่มี แล้วจะจับยังไง ใช้มือเปล่าจับได้ป่ะ (ไม่มีเครื่องมือ)
-มีเครื่องมือจับปลาแล้วล่ะ แต่ว่า ผมไม่เคยใช้ ใช้ไม่เป็น ทำไง (รู้จักเครื่องมือ และวิธีใช้ แต่ไม่มีประสบการณ์)
-ผมว่าใช้เบ็ดอันเดียวก็หากินได้ทั่วโลกแล้วล่ะ ไม่ต้องเรียนการใช้แห สวิง ไซ ไม่จำเป็น (ติดกับเครื่องมือชนิดเดียว)
-อยากจับปลาวาฬน่ะ ว่าแต่ปลาวาฬมันเป็นปลาน้ำจืดหรือน้ำเค็ม (ไม่รู้ธรรมชาติของปลา)
-ผมเก่งแล้ว ไปคนเดียวได้ (ไม่มีการเรียนรู้การทำงานเป็นทีม และการแบ่งปัน)
การจับประเด็นก็คล้ายกัน ตั้งแต่ ไม่อยากจะจับ ไม่รู้จะจับไปทำไม ขี้เกียจ รอผู้รู้มาบอกก็ได้ ไม่รู้ว่าจะใช้เครื่องมืออะไร มีเครื่องมือแล้วแต่ก็ไม่เอาไปใช้ ใช้เครื่องมือไม่เหมาะสมกับสถานการณ์ และสุดท้าย ไม่อยากเรียนรู้กับคนอื่นและไม่อยากแบ่งปัน
เท่าที่ผมเคยเรียนรู้มามีเครื่องมือที่ใช้ในการจับประเด็นหลายชนิด ตั้งแต่หลักการของซาเทียร์ ภูเขาน้ำแข็ง ที่มองพฤติกรรมหรือคำพูดของคนที่มีความรู้สึก ความต้องการ ความเชื่อที่ซ่อนอยู่ การจับประเด็นที่ความรู้สึกและความต้องการในการสื่อสารอย่างสันติ การใช้หลักคิดอริยสัจ 4 มาจับเนื้อความว่าอยู่ในหมวดหมู่ใด
ในหลักสูตรจับประเด็นที่ได้ไปเรียนมาจากเสมสิกขาลัย ระหว่างวันที่ 8-10 พ.ค. 52 ที่เรือนร้อยฉนำโดยอาจารย์กิตติชัย งามชัยพิสิฐ (พี่อ้วน) กระบวนกรหลัก กับน้องแป้ง กระบวนกรผู้ช่วย ซึ่งการสอนจะเน้นที่การใช้เครื่องมือเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งเนื้อหาของการเรียนมีดังนี้
หลักการสำคัญในการจับประเด็นก็คือ
1. ใจ ต้องมีสติ สมาธิ เพื่อให้รู้เท่าทันอคติที่เกิดขึ้น
2. เครื่องมือในการจับประเด็น ในครั้งนี้ก็คือทฤษฎีเม็ดมะม่วง
3. ประสบการณ์ ความรู้ ซึ่งมีความแตกต่างในแต่ละคน
4. ฐานคิดที่อยู่เบื้องหลัง ปรัชญาความคิด
5. เป้าหมายในการจับประเด็น
เครื่องมือในการจับประเด็นก็คือ ทฤษฎีเม็ดมะม่วง ที่เปรียบเทียบไว้ดังนี้
เปลือกมะม่วง – กลวิธี หรือวิธีการเล่าเรื่อง
เนื้อมะม่วง –เนื้อเรื่อง
เม็ดมะม่วง – ประเด็น
ชื่อมะม่วง – ชื่อเรื่อง
ที่มาของมะม่วง -ความเชื่อ ทฤษฎีที่เป็นที่มาของมะม่วง
ที่ไปของมะม่วง- ข้อคิด การต่อยอด
โดยเครื่องมือดังกล่าวจะใช้จับที่ตัวสารเท่านั้น ไม่ได้จับไปที่ความรู้สึกหรือความต้องการที่แฝงอยู่เบื้องหลัง ซึ่งอาจจะต้องใช้เครื่องมืออื่นที่กล่าวมาข้างต้นผสมผสานเข้าไปด้วย และที่สำคัญต้องฝึกใช้บ่อยๆด้วยครับ
ความเห็น (3)
มีสาระ เป็นประโยชน์ครับ ขอชื่นชม
ทำงัยถึงจะได้ไปเรียนรู้แบบนี้บ้าง
