ปัญหาในการทำกิจกรรม TPM

ถ้าพนักงาน อ่าน -เขียน หนังสือไม่ได้จะ share ความรู้กันได้อย่างไร

หลังจากที่ผมได้เคยแนะนำให้ทุกท่านได้รู้จักกับกิจกรรม TPM ไปแล้วมาวันนี้หลังจากได้รับ assignment สัปดาห์นี้เรื่องแรกที่นึกถึงว่าจะเกี่ยวข้องก็คือกิจกรรม TPM นี่แหละครับปัญหาที่เกี่ยวข้องกับการทำ KM ที่ใหญ่ที่สุดที่ผมประสบอยู่ทุกสัปดาห์ในการประชุมกิจกรรม TPM ของบริษัท
จากการที่ผมได้รับการแต่งตั้งให้เป็น TPM Coordinator ของบริษัท(ด้วยผู้บริหารคิดว่าผมนี่แหละครับเหมาะสมที่สุด) หลังจากที่ผมได้รับการอบรม course TPM ว่า TPM คืออะไร มีขั้นตอนในการดำเนินกิจกรรมอย่างไรบ้างก็คิดว่า TPM นี่ไม่ยากเท่าไรหรอกน่า......ที่ว่ามีขั้นตอนการดำเนินงาน 7 step มีการวางแผนการกิจกรรมกัน 5-7 ปี over กันมากไปหรือเปล่า (ที่ปรึกษาอยากได้ค่าจ้างเยอะละสิ หรือว่า TPM center ของบริษัทกลัวว่าจะไม่มีงานทำ) จากวันนั้นถึงวันนี้เวลาผ่านไป 3 ปี ครึ่งเร็วเหมือนโกหก ก็ไม่อยากจะเล่าให้ฟังเลยครับว่าตอนนี้กิจกรรมเพิ่งจะดำเนินการใน step ที่ 2 เองครับ(ยังไปไม่ถึงครึ่งทางและไม่ได้ตามแผนอีกต่างหาก)
ในการทำกิจกรรม TPM นั้นจะต้องมีคณะทำงานก่อนอันประกอบด้วย  Pillar ทั้ง 8 คือ
1. การให้ความรู้และการฝึกอบรม
2. การบำรุงรักษาด้วยตนเอง
3. การปรับปรุงงานอย่างต่อเนื่อง
4. การบำรุงรักษาตามแผน
5. ความปลอดภัยและสิ่งแวดล้อม
6. การบำรุงรักษาเพื่อคุณภาพและรักษาคุณภาพ
7. การควบคุมเบื้องต้นสำหรับเครื่องจักร / ผลิตภัณฑ์ใหม่
8. การเพิ่มประสิทธิภาพของหน่วยงานบริหาร
ซึ่งทั้ง 8 ท่านที่มาทำหน้าที่ pillar นี้แหละครับจะมีส่วนช่วยสนับสนุนการดำเนินกิจกรรม TPM ให้สามารถดำเนินไปได้นอกจาก pillar ทั้ง 8 แล้วก็ยังมีสมาชิกกลุ่มย่อย(Small Group) ในการทำกิจกรรมอีกด้วย Small Group ก็มาจากพนักงานที่ปฏิบัติงานกับเครื่องจักรนี่แหละครับไม่ใช่ใครที่ไหนหรอกเพราะคลุกคลีทำงานกับเครื่องจักรทุกวันย่อมรู้จักเครื่องจักรนั้นดี
ก็มาต่อกันเลยครับว่าตอนนี้กิจกรรมที่ทำอยู่นั้นเป็นอย่างไรและพบกับปัญหาอะไรบ้างทำไมจึงล่าช้ากว่าแผนนักก็ขออธิบายคร่าวๆดังนี้ TPM Step 1 การทำความสะอาดเบื้องต้นเพื่อค้นหาข้อบกพร่อง ซึ่งก็มี concept ในการทำง่ายๆครับ   การทำความสะอาดคือ การตรวจสอบ “Cleaning is Inspection” การตรวจสอบ คือ การค้นหาปัญหาและเมื่อพบปัญหาต้องทำการฟื้นฟูกลับสภาพเดิมและการปรับปรุงเพื่อป้องกันการเกิดซ้ำ
หลังจากที่ทำการประชุมชี้แจงให้ small group ทราบว่า TPM Step 1 มี concept อย่างไร  Small Group ก็เริ่มงานกันเลยครับ เริ่มทำแผนการทำความสะอาดกันเลย set ไว้สัปดาห์ละ 1 ครั้ง
อะไรคือ การทำความสะอาด??? ที่บอกว่าทำความสะอาดกันทุกสัปดาห์มองดูข้างนอกน่าชื่นชมมากครับผิดหูผิดตาเลยข้างนอกดูสะอาดมันวับแต่อย่าเปิดดูข้างในครับ......มันไม่ได้เป็นอย่างที่คิดไว้ดังนั้นคณะทำงานก็ต้องทำการชี้แจงพนักงานให้ตระหนักว่าการทำความสะอาดนั้น มีความหมายมากกว่าการขัดเงาภายนอก ตู้ควบคุมไฟฟ้าหรือฝาครอบ แต่ยังหมายถึงการขจัดสิ่งสกปรกที่ปกคลุมสะสมมานับปีบนทุกส่วนของเครื่องจักรออกทั้งหมด โดย
1.        การเปิดฝาครอบ – ฝาปิดทั้งหลายออก
2.        ถ่ายน้ำมันในถังเก็บทิ้ง
3.        สัมผัสแตะต้องชิ้นส่วนของเครื่องจักรที่เราอาจจะไม่เคยเห็นมาก่อน
การทำเช่นนี้ จะทำให้เราเห็นสิ่งต่างๆ ที่มันผิดปกติไป หรือไม่น่าจะเป็นแบบนั้น ทำให้เราต้องไตร่ตรองดูว่าที่แท้จริงแล้ว เครื่องจักรควรจะเป็นอย่างไร การทำความสะอาดที่ไม่เปิดเผยปัญหาและสิ่งผิดปกติออกมาเป็นการละเลยความเชื่อมโยงที่สำคัญยิ่งระหว่างการทำความสะอาดกับการตรวจสอบ 
นอกจากการทำความสะอาดเครื่องจักรแล้วกิจกรรม TPM Step 1 ยังมีอีก 3 กิจกรรมที่ต้องทำคือ       
1.  การประชุมกลุ่มย่อย (Small Group Meeting) – กลุ่มย่อยต้องมีการประชุมเป็นประจำ โดยแบ่งหน้าที่กันรับผิดชอบ รวมทั้งมีบันทึกผลการประชุมเป็นลายลักษณ์อักษร เพื่อการติดตามผล
                2. กระดานแสดงกิจกรรม (Activities Board) – แสดงขั้นตอนของกิจกรรมการบำรุงรักษาด้วยตนเอง และผลการดำเนินงานตามเป้าหมายที่กำหนดไว้ รวมไปถึงจำนวนข้อบกพร่องและสื่อสารในเรื่องบทเรียนประเด็นเดียว
                3. บทเรียนประเด็นเดียว (One Point Lesson) – เป็นการฝึกให้พนักงานได้มีโอกาสเรียนรู้ด้วยตนเองและสามารถสอนผู้อื่นได้ อันนี้แหละครับที่อยากจะเล่าถึงปัญหาที่พบในการทำกิจกรรม TPM ว่ามีอะไรบ้าง
ในการที่จะทำให้พนักงานได้มีการ share knowledge กันได้

บทเรียนประเด็นเดียว – OPL (One Point Lesson) คือ การเขียนสรุปรายการหนึ่งประเด็นลงบนกระดาษ 1 หน้า   โดยสมาชิกกลุ่มที่ดำเนินกิจกรรมนั้นต้อง “ นำสิ่งที่เป็นความรู้ต่างๆ มาเขียนลงในแบบฟอร์ม เพื่อที่จะได้ทำการถ่ายทอดให้กับสมาชิกกลุ่มได้รับทราบต่อไป ” โดยความรู้ / สิ่งต่างๆ ที่จะนำมาเขียนนั้น แบ่งเป็นประเภทต่างๆ ได้ดังนี้

ความรู้พื้นฐานเสริม อะไรที่ควรจะรู้ จากจุดที่มองว่ารู้จริงๆ หรือเปล่า หาทางสร้างความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้อง (หาจากหนังสือ , วารสาร , ฯลฯ                                                                       
ตัวอย่างปัญหาสู่ปัญหา   จากมุมมองว่า ความรู้เทคนิคอะไรที่ผิดอยู่ และจะนำไปสู่ปัญหาอะไร และเพื่อไม่ให้เกิดปัญหาขึ้น จำเป็นต้องรู้อะไร     
ตัวอย่างการแก้ไขปรับปรุง  ต้องลงไปลึกถึงราก ต้องทำแผนปรับปรุงการดำเนินการโดยให้แนวคิดที่จะทำให้เกิดผลปรับปรุงงาน
ความปลอดภัย / สภาพแวดล้อม จุดที่เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ การหลีกเลี่ยงและการป้องกันเพื่อก่อให้เกิดความปลอดภัยในการทำงาน

 

ปัญหาที่พบสำหรับกิจกรรมการเขียน OPL ก็คือ พนักงานเขียน OPL กันน้อยมากครับในกลุ่มมีพนักงาน 5 คน เวลาผ่านไป 3 เดือนมีเขียนกันไม่ถึง 10 เรื่อง (จากเป้าหมายว่าต้องมีการเขียน OPL 1 เรื่อง/คน/สัปดาห์)  ทีมงานก็ต้องมีการประชุมเพื่อวิเคราะห์ปัญหาและสอบถามจาก small group  ว่าทำไมจึงไม่ค่อยจะเขียน OPL กันเลย ก็ได้คำตอบว่าไม่รู้จะเขียนอะไร บ้าง หรือว่าบางเรื่องที่จัดว่าเป็นความรู้พื้นฐานนั้นล้วนแล้วแต่เป็นเรื่องง่ายๆ สมาชิกในกลุ่มนั้นก็รู้และทราบดีกันอยู่แล้วก็ไม่น่าจะต้องเขียนและถ่ายทอดให้เพื่อนในกลุ่มทราบอีก
หลังจากนั้นผมได้ได้มีการประชุมร่วมกับ TPM center และคณะทำงานกิจกรรม TPM ของบริษัทต่างๆ ในกลุ่มบริษัทศรีตรังฯ พอได้ sharing ปัญหาที่พบเรื่องพนักงานไม่ค่อยจะเขียน OPL ก็พบปัญหาที่คล้ายกันนี่แหละครับ แต่บางบริษัทก็มีปัญหามากกว่าที่ผมพบอีกนั่นก็ คือ  “ พนักงานอ่าน-เขียน หนังสือไม่ได้ “ ก็บางตำแหน่งงาน เช่น พนักงานล้างยางนี่ไม่ต้องใช้แรงงานที่มีการศึกษานี่ครับ จบ ป4. ก็ทำงานได้ พนักงานเขียนได้แต่ชื่อของตัวเอง (เพื่อเซ็นต์รับเงินเดือน) ก็เพียงพอแล้วแล้วจะไปหวังว่าเขาจะเขียน OPL ได้อย่างไร 
จากปัญหาเหล่านี้ที่ปรึกษากิจกรรมก็แนะนำว่าการถ่ายทอดความรู้ของกิจกรรมการเขียน OPL นั้นถ้าพนักงานไม่ถนัดเรื่องการเขียนก็สามารถให้ถ่ายทอดจากรูปภาพได้ซึ่งก็จะเห็นภาพได้ชัดเจนกว่าการเขียนเสียอีกหรือว่าให้พนักงานแจ้งหัวหน้างานให้ช่วยเขียน OPL ให้ก็ได้เหมือนกัน
จากนั้นก็ได้แนวทางการแก้ปัญหาเรื่องการเขียน OPLดังนี้ครับ
1.ชี้แจงให้พนักทราบว่าการเขียน OPL สามารถ ทำได้ทั้งการเขียนบรรยายและใช้อธิบายด้วยรูปภาพ
2.สำหรับพนักงานไม่สามารถเขียนหนังสือได้ก็ให้แจ้งหัวหน้างานให้เป็นผู้เขียนให้
3.จัดการรณรงค์การเขียน OPL ด้วยการให้รางวัลแก่พนักงานเพื่อจูงใจให้เขียน OPL จัดประกวดการเขียน OPL
จากนั้นกิจกรรมการเขียน OPL ก็ดีขึ้นเรื่อยๆครับพนักงานให้ความร่วมมือมากขึ้น กิจกรรมก็ดำเนินต่อไปได้
วันหน้าผมจะเล่าต่อนะครับว่ากิจกรรม TPM ที่ทำนั้นมีอุปสรรคและแนวทางการแก้ปัญหาอย่างไรบ้าง

มีแบบฟอร์มตัวอย่างบ้างไหมค่ะ

จาก นายรัก  องค์กร

เชื่อหรือไม่ว่า ที่ๆผมอยู่ small group ของผมมี 2 คน มีหัวหน้ากับเลขาฯ ครับ เลขาทำอะไรไม่เป็น (แม้แต่คิด) สรุปผมต้องทำทุกอย่าง ตั้งแต่คิด.. ทำ.. สรุป.. และโกหก ผ่านมา 3ปีแล้วครับ พนักงานลาออกไปหลายคน  สมองผมเบลอ.. งานผมเสีย..สุขภาพผมแย่.. ครอบครัวผมหย่า.. เจ้านายหัวเราะร่ากับผลสำเร็จ

TPM เป็นกิจกรรมที่ดีครับ ถ้าอยู่ในองค์กรที่มีผู้บริหารที่ดี ไม่เห็นแ่ก่ตัว หวังว่าเพื่อนๆ คงไม่เหมือนผม

 

 

[TPM Engineer]

ผมเห็นด้วยกับนายรัก องค์กร ครับ

[เทอดศักดิ์]

ตอนนี้ถูกแต่งตั้งให้เป็นประธาน TPM แต่มีความรู้นิดเดียวหาอ่านตามบทความมันจะรอดไหมครับ

บัง กลโลหะ