เสน่ห์เพลงกันตรึมกับภูมิปัญญาที่กำลังถูกลืม

มองหลังภูมิปัญญาสร้างมนต์เสน่ห์เพลงกันตรึม

เพลงกันตรึม คือเป็นเพลงศิลปะพื้นบ้านแห่งอีสานใต้ ซึ่งได้รับการสืบทอดมาหลายอายุคน บรรยากาศของเพลงกันตรึมซึ่งร้องเป็นภาษาเขมรนั้นไม่ต่างอะไรกับเพลงลูกทุ่ง ที่บรรยายความรู้สึกแห่งท้องทุ่งนา ความรัก หนุ่มสาวซึ่งมาในยุคหลังได้มีการประยุกต์เป็นเพลงกันตรึมยุคใหม่ปรับตัวให้ทันกับเพลงตลาด

ภูมิปัญญาคนที่เกี่ยวข้องกับบทเพลงกันตรึมเริ่มที่จะมีน้อยเต็มที ยิ่งรุ่นคุณลุงคุณตาที่เคยเล่นเพลงกันตรึมโบราณแล้วยิ่งจะหาชมได้ยาก เพราะทุกวันนี้ไม่ว่างานบวช งานแต่งงาน ฯลฯ แทนที่จะมีเสียงบรรเลงเพลงกันตรึมเหมือนในสมัยก่อนนั้นในยุคนี้แทบจะไม่มี เพราะว่าชาวบ้านได้รับค่านิยมในการนำกลองยาวมาเล่น วัฒนธรรมเลยถูกกลืนไปโดยปริยาย

หากจะพูดถึงเสน่ห์เพลงกันตรึมนั้น ถ้าคนที่เคยอิงกับบรรยากาศเก่าๆนั้นแทบร้องไห้ ไม่ว่าจะขึ้นจังหวะ ปะกม มลบโด่ง อมตูก ซึ่งจะหาฟังได้ยากในยุคนี้ เคยมีเพื่อนคนหนึ่ง พอผมเปิดเพลงกันตรึมของตาโบแล้ว พอได้ฟังในจังหวะปะกมเท่านั้นเอง เพื่อนผมคนนี้กลั้นน้ำตาไม่อยู่ บอกว่าฟังเพลงนี้แล้วเหมือนกลับไปอยู่ในยุคนั้น คิดถึงคนรักเก่า คิดถึงบรรยากาศเก่าๆ คิดถึงท้องไร่ท้องนา เหมือนภาพในอดีตนั้นปรากฏขึ้นมาอีกประมาณนั้น

ลุงเยน จันทร์สีดา อายุ 70 ปี อยู่บ้านเลขที่ 52/1 หมู่ที่ 8 บ้านนาตัง อำเภอเขวาสินรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ ท่านเป็นภูมิปัญญาคนหนึ่งซึ่งได้ยึดอาชีพเป็นมือซอ ปี่อ้อ แคน กลองแม้กระทั้งเป็นนักร้องในวงกันตรึมมาประมาณ 50 ปี แล้ว หลังจากที่จบ ป.4 คุณลุงเยนก็ได้ฝึกเล่นเพลงกันตรึมเริ่มหัดซอ ปี่อ้อ แคน และกลองจนสามารถเล่นได้ และพาเพื่อนๆในหมู่บ้านเล่นเพลงกันตรึม งานช่วงนั้นผู้คนก็มาติดต่อกันอย่างสม่ำเสมอ ไม่ว่าจะเป็นงานบวชนาค รำแม่ม๊วต ยังเป็นมือแคนให้กับนักร้องกันตรึมชื่อดัง อย่างคุณพ่อแสงจันทร์ แม่ประยูรญาติ อีกด้วยซึ่งท่านเป็นพ่อแม่ของคุณดาร์กี้กันตรึมร็อค ราชาเพลงกันตรึมที่ฝากบทเพลงกันตรึมอันไพเราะในหลายชุด แม้ว่าชีวิตท่านจะหาไม่แล้ว ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นคนที่ถือกำเนิดจากบ้านนาตัง ตำบลเขวาสินรินทร์ อำเภอเขวาสินรินทร์ จังหวัดสุรินทร์

โรงเรียนบ้านนาตังตะแบก ได้เห็นความสำคัญของบทเพลงกันตรึม ทางผู้อำนวยการสาโรช จารุเสฏฐิโน ได้สานรอยต่อในการนำเอาภูมิปัญญาท้องถิ่นไม่ว่าจะเป็นครูเพลงอย่างอาจารย์มณี (เอกภาพ) ผาดโผน มาทำการฝึกสอน ซึ่งประวัติอาจารย์มณี นั้นท่านเป็นบุคคลหนึ่งที่น่าศึกษา เพราะว่าอดีตเคยเป็นนักมวย หลังจากใช้ชีวิตอยู่ในสังเวียน เกิดผลิกผัน ท่านเกิดตาบอดเพราะคู่ชกได้ใช้วิธีในการเล่นงานท่าน จากนั้นมาท่านได้ฝึกใช้ซอเองโดยไม่มีใครสอน จนปัจจุบันชื่อเสียงของท่านเป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลาย ไม่ว่าจะเป็นมือซอให้กับวงดาร์กี้กันตรึมร็อค กันตรึมชื่อดัง

สำหรับนักเรียนโรงเรียนบ้านนาตังตระแบก ที่ได้สนใจในการเรียนกันตรึมนั้น ก็ได้แรงบันดาลใจอีกท่านหนึ่งคือ อาจารย์จันทนา ซึ่งท่านได้นำเทปของกันตรึมน้ำผึ้งเมืองสุรินทร์มาฟังและหัดร้องตามจนกระทั่งร้องชำนาญและได้แต่งเพลงกันตรึมไว้เองด้วย พร้อมยังศึกษาร้องเพลงกันตรึมจากอาจารย์หลายท่าน ไม่ว่าจะเป็นอาจารย์ธานัน ดีสม อาจารย์เอกภาพ ผาดโผน โดยได้ฝึกฝนนักเรียนดังนี้

1 น.ส.มณีรัตน์ อุนัยบัน (มนตรา ปัจจุบันเป็นนักร้องกันตรึมอาชีพ สังกัด วงดาร์ก้ากันตรึมร็อค และยังศึกษาอยู่ที่ กศน.เขวาสินรินทร์ )

2 ด.ญ.ศิริลักษณ์ แก้วภา

3 นายคำนึง พิศโสระ

4 นายเด่นศักดิ์ พิศโสระ

5 ด.ช.พงษ์สิทธิ์ อินทร์ทอง

6 ด.ช.วีรพงษ์ วันตรง

7 ด.ช.คำนึง ดุนสุข

8 นายฉัตรชัย คำดี

9 ด.ญ.ธนาภรณ์ บุญทวี

10 ด.ญ.นิสาลักษณ์ ถือชัย

11 ด.ญ.สรัญญา แก้วดวงงาม

12 นางสาวพัชริดา สุริโย

13 ด.ญ.วิภา คำดี (มือซอ)

14 ด.ญ.สุดารัตน์ ภาสุวรรณ

15 นางสาวพรศรี แต้มทอง

หวังเป็นอย่างยิ่งว่าเยาวชนที่ได้รับการฝึกฝนจากโรงเรียนบ้านนาตังตระแบก และโรงเรียนอื่นที่มีการสนับสนุนวงกันตรึมในสถานศึกษา แม้กระทั่งหน่วยงานอบต. อำเภอต่างๆที่ให้การสนับสนุน ได้ช่วยกันอนุรักษ์ศิลปะพื้นบ้านตำนานบทเพลงแห่งมนต์ขลัง เสน่ห์เมืองอีสานใต้ได้อยู่คู่ลูกหลานต่อไป

เขียนใน GotoKnow โดย สินรินทร์สเตชั่น
ใน e-leaning

คำสำคัญ (Tags): #กันตรึมอีสานใต้

หมายเลขบันทึก: 247835เขียนเมื่อ 11 มีนาคม 2009 23:29 น. ()แก้ไขเมื่อ 21 มิถุนายน 2012 12:53 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่าน