รูปแบบการจัดการความรู้ในโรงเรียนอนุบาลหลวงครูวิทยา

การจัดการความรู้ให้ประสบผลสำเร็จ จะต้องมีการให้คำปรึกษาหารือกันเพื่อลงมือปฏิบัติ หาที่ปรึกษาด้านการลงมือทำมาช่วยเหลือ  โดยให้เริ่มทำในกลุ่มเล็ก ๆ ไปก่อน  ใช้วิธีการง่าย ๆ ก่อน  แล้วจึงค่อย ๆ ขยายไปใช้วิธีการที่ก้าวหน้ายิ่งขึ้น  สิ่งสำคัญก็คือต้องให้เกิด “การแลกเปลี่ยนเรียนรู้” (Knowledge Sharing) ระหว่างกันของบุคคลในองค์กร เช่น การประชุมกลุ่มย่อย การสัมมนา หรือวิธีการใดก็ตามที่มีเป้าหมายเพื่อพัฒนางานของกลุ่มหรือของตน ผ่านการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์หรือความรู้ที่เกิดจากการทำงาน ถือเป็นการจัดการความรู้ทั้งสิ้น  ซึ่งมีวิธีการจัดการความรู้มากมายหลายวิธี   ควรใช้วิธีที่มีความง่ายในช่วงเริ่มต้น  แล้วค่อย ๆ ใช้วิธีการที่ยากหรือซับซ้อนขึ้นตามลำดับและความจำเป็น   ในที่นี้จะแนะนำวิธีการจัดการความรู้อย่างง่าย 2 วิธีการคือ

1.       การแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากวิธีการทำงานแบบ Best Practice 

                วิธีทำงานที่เป็น best practice คือ วิธีทำงานที่เป็นแบบอย่างในการปฏิบัติอันดีเยี่ยม  เป็นวิธีที่เกิดผลงานในลักษณะที่มีผลสัมฤทธิ์สูง มีประสิทธิภาพสูง หรือมีคุณภาพสูง เช่น กิจกรรมนิเทศโดยอาศัยการเยี่ยมช้นเรียน โดยให้เพื่อนครูผลัดเปลี่ยนไปเยี่ยมชั้นเรียนของเพื่อนครูคนอื่น ทั้งนี้เพื่อนำจุดเด่น/จุดที่ตนเองประทับใจมาปรับปรุงงานของตนเอง และหากพบจุดที่ควรแก้ไขจะได้ช่วยกันแบบกัลยาณมิตร  ในโรงเรียนได้บันทึก/รวบรวม และนำวิธีการทำงาน และประสบการณ์ทำงานโดยวิธีการที่เป็น best practice  เขียนเป็นเอกสารขึ้นไว้จะช่วยอำนวยความสะดวกการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของพนักงาน

2.       การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ใน “ชุมชนนักปฏิบัติ” (Community of Practice ; CoP)

                ชุมชนนักปฏิบัติ (Community of Practice) อาจเป็นชุมชนที่มีความสนใจในปัญหาเดียวกัน เรื่องเดียวกัน  ชุดความรู้ชุดเดียวกัน  แต่อาจทำงานอยู่ในต่างหน้าที่กัน หรือเผชิญกับปัญหาคนละปัญหากัน เช่นครูที่สอนในชั้นเดียวกัน แต่ต่างกลุ่มสาระกัน จะมีกลุ่มเป้าหมาย/นักเรียนกลุ่มเดียวกัน จัดการเรียนรู้เพื่อให้นักเรียนที่ตนเองรับผิดชอบมีคุณภาพตามเป้าหมายที่โรงเรียนได้วางไว้  หรืออาจเป็นครูที่อยู่กลุ่มสาระเดียวกัน แม้จะสอนเด็กต่างชั้นกันแต่จุดมุ่งหมายของสาระนั้นจะไม่ผิดเพี้ยนมากไป เช่น ครูกลุ่มสาระคณิตศาสตร์ ที่ต้องการให้เด็กคิดคำนวณ บวก ลบ คูณ หารคณิตศาสตร์ รวมถึงวิเคราะห์โจทย์ปัญหาสถานการณ์ต่างๆได้นั้น แม้จะอยู่คนละชั้นแต่เนื่อหาสาระก็จะเชื่อมโยงกัน จำเป็นจะต้องพูดคุยเพื่อให้เด็กทำคณิตศาสตร์ให้บรรลุจุดมุ่งหมายของหลักสูตรที่ได้วางไว้  วิธีการแลกเปลี่ยนของชุมชนนักปฏิบัติที่ธรรมดาที่สุดคือ  การนัดประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันอย่างสม่ำเสมอ เช่น กำหนดประชุมทุกวันพุธ เวลา 12.00-13.00 น.  เอาอาหารเที่ยงมารับประทานร่วมกัน หรือทานกาแฟร่วมกัน  และมีคนมาเล่าประสบการณ์ของคนตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป ทำให้เกิดประเด็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้  ถ่ายทอดประสบการณ์ซึ่งกันและกัน 

        หรือการใช้วิธีการทำ website  เป็นชมรมครูคณิตศาสตร์ขึ้นมา  แล้วเปิดโอกาสให้สมาชิกใน CoP ที่สนใจในเรื่องเดียวกัน ได้มาแลกเปลี่ยนประสบการซึ่งกันและกันผ่านทางกระทู้คำถามต่างๆ และก็มีผู้ที่มีความรู้หรือมีประสบการณ์มาช่วยกันตอบคำถาม  และแชร์ความรู้ร่วมกัน

อ้างอิง

นันฐิณี  ศรีธัญญา. (ม.ป.ป.).  KNOWLEDGE PRAXIS การจัดการความรู้ในเชิงธุรกิจ.  ม.ป.ท. : ม.ป.พ. 

       สืบค้นเมื่อวันที่  5  สิงหาคม 2548  จาก  http://www.nfe.go.th/0405/NFE-note/KNOWLEDGE%20 PRAXIS.html

 

พสิษฐิ์  กาญจนสัณหเพชร  และ สมชาย นําประเสริฐชัย.  (ม.ป.ป.).  การจัดการความรูในมุมมองของไอที. 

       ม.ป.ท. : ม.ป.พ.  สืบค้นเมื่อวันที่  7  สิงหาคม 2548  จาก  http://www.kmi.or.th

 

พัชรี  เจริญเดช. (ม.ป.ป.).  การจัดการความรู้. กรุงเทพๆ : ศูนย์บริการสารสนเทศทางเทคโนโลยี. สืบค้นเมื่อ

       วันที่  5 สิงหาคม 2548 จาก  http://203.185.135.14/e_newsletter/December2003/article/Article.htm#p1

 

พิเชฐ  บัญญัติ. (ม.ป.ป.).  การจัดการความรู้. ม.ป.ท. : ม.ป.พ.  สืบค้นเมื่อวันที่  6  สิงหาคม 2548  จาก   

       http://bantakhospital.com/modules.php?name=News&file=article&sid=2

 

วิจารณ์  พานิช. (ม.ป.ป.).  การจัดการความรู้คืออะไร  ไม่ทำ – ไม่รู้.  กรุงเทพฯ : สถาบันส่งเสริมการจัดการ

       ความรู้เพื่อสังคม (สคส.)  สืบค้นเมื่อวันที่ 7 สิงหาคม 2548 จาก http://www.kmi.or.th

 

นายวีระพจน์   กิมาคม.  Knowledge Management  การจัดการความรู้.  :  นักวิชาการคอมพิวเตอร์  สังกัดสำนักวิทยบริการ  มหาวิทยาลัยทักษิณ เขตการศึกษาพัทลุง  สืบค้นเมื่อวันที่ 15  กุมภาพันธ์ 2552 จาก  www.itmc.tsu.ac.th/paper/it001.doc