หน้ากาก(จักรยาน)ติดแอร์+กรองอากาศ

หน้ากากติดแอร์+กรองอากาศ

กรองอากาศแถมพัดลมไอน้ำ สำหรับนักปั่นจักรยาน ,มอเตอร์ไซค์ ,ตำรวจจราจร ,นักวิ่ง ฯลฯ

(รูปถ่ายจะมีมาให้ดูในเร็วๆนี้ครับ โปรดติดตาม)

ก) ทำไมต้องกรองอากาศ   เพราะปัจจุบันนี้สภาพอากาศบ้านเรามักมีฝุ่นควันในปริมาณค่อนข้างมาก ผู้คนที่ต้องสูดอากาศในท้องถนนเป็นเวลานาน หรือออกกำลังกายอยู่ในท้องถนน จึงมีความเสี่ยงที่จะได้รับปริมาณสะสมของฝุ่นควันอยู่ในอวัยวะระบบทางเดินหายใจ  จนมากเกินกว่าระดับที่ร่างกายจะปกป้องตัวเองได้ ก็จะเกิดปัญหาสุขภาพตามมา เริ่มจากที่เป็นน้อยๆเช่นไอจามธรรมดา จนถึงเจ็บป่วยร้ายแรง เช่นปอดเสื่อมสภาพ หรือเป็นโรคระบบทางเดินหายใจเรื้อรัง(COPD)ก็ได้  [อ่านประสพการณ์ที่ผมพบด้วยตนเองได้ที่ Tipsในเรื่องประวัติย่อหมอจักรยาน]

ข) กรองอะไรได้บ้าง  ก่อนอื่นควรเข้าใจก่อนว่าฝุ่น+ควันในอากาศของท้องถนนประกอบด้วยมลภาวะหลากหลายประเภท ซึ่งสามารถแบ่งออกคร่าวๆได้เป็น2พวก คือกลุ่มของอนุภาคแขวนลอย กับที่เป็นไอระเหย(ก๊าซ) ไม่ว่าจะเป็นฝุ่นควันทั่วๆไปหรือสารเคมีและโลหะหนักทั้งหลาย ก็จะจัดเข้าอยู่ใน2พวกนี้ได้ทั้งสิ้นครับ  และโดยทั่วไปเครื่องกรองหรือฟอกอากาศใดๆก็ไม่สามารถทำให้อากาศบริสุทธิ์100%ได้ แต่เราจะกรองให้ดีที่สุดเท่าไรก็ขึ้นอยู่กับความคุ้มค่าต่อวัตถุประสงค์ของการใช้งานของเรานั่นเองครับ

ค) กรองอย่างไร 

1. พวกที่เป็นอนุภาคแขวนลอย สามารถกรองออกได้ง่ายกว่า โดยเฉพาะที่มีขนาดใหญ่กว่ารูพรุนของแผ่นกรองที่เราใช้  ส่วนพวกที่มีอนุภาคขนาดเล็กถ้าจะกรองออกก็ต้องใช้แผ่นกรองพิเศษที่มีรูพรุนเล็กมากๆ(เช่น HEPA filter) ซึ่งนอกจากจะราคาแพง+หาซื้อได้ยากแล้ว ก็ยังอาจมีปัญหาแรงต้านของอากาศทำให้หายใจลำบากขึ้นได้ ถ้าการออกแบบ+การผลิตไม่ดีพอ (นอกจากนี้ยังดูแลรักษาได้ลำบากอีกด้วย)

2. พวกที่เป็นก๊าซระเหย จะกรองออกโดยตรงไม่ได้ ต้องกำจัดโดยการทำปฏิกริยาทางเคมี/ฟิสิกส์ ตัวอย่างที่จะพบเห็นได้บ่อยที่สุดเช่นการใช้ผงถ่านคาร์บอน(Ultracarbon / Activated carbon) ซึ่งสามารถดูดซับสารต่างๆได้หลายชนิด(แต่ไม่ทั้งหมด) นอกจากนี้ก็เช่นพวกหน้ากากสำหรับสารเคมีเฉพาะประเภท ที่ออกแบบสำหรับใช้ในโรงงาน หรือสถานที่ที่มีสารเคมีนั้นๆโดยเฉพาะ  ซึ่งจะมีเลขระหัสบ่งบอกไว้ (ควรอ่านคู่มือให้เข้าใจโดยละเอียดก่อนนำมาใช้)

ง) ที่มาของแนวคิด  ผมพบปัญหาการไออยู่1เดือนจากการขี่จักรยานไปทำงาน เมื่อย้ายบ้านไปอยู่ชานเมืองใหม่ๆ จึงได้เสาะหาวิธีแก้+หาชื้อหน้ากากแบบต่างๆมาลองใช้แล้วหลายแบบ ในที่สุดสามารถแก้ไขได้โดยใช้หน้ากากผ้าที่มีใช้อยู่ในโรงพยาบาล ซึ่งได้ลองใช้ทั้งแบบชั้นเดียวตามปกติ ,ใช้ชั้นเดียวชุบน้ำ ,ใช้2ชั้นแบบแห้ง ,ใช้2ชั้นชุบน้ำ ,ใช้ชุบน้ำอยู่ข้างนอก และใช้ชุบน้ำอยู่ข้างใน  พบว่าที่ได้ผลดีและหายใจได้สะดวกก็คือใช้ชั้นนอกชุบน้ำ+ชั้นในแห้ง  ซึ่งผมใช้หน้ากากแบบนี้มาตลอด7ปี โดยไม่เกิดปัญหาการไอแบบเดิมอีกเลย

จ) หลักการทำงานของหน้ากากติดแอร์ฯ 

เมื่อคำนึงถึงส่วนประกอบของมลพิษในอากาศ ที่มีต้นกำเนิดหลักๆจากพื้นถนนและจากเครื่องยนต์ของรถที่ใช้ถนนนั้น ดังนั้นการใช้เฉพาะหน้ากากผ้าอย่างเดียวคงไม่พอ จึงเลือกใช้น้ำเป็นตัวเพิ่มประสิทธิภาพการกรอง เพราะน้ำเป็นตัวทำละลายที่ดีมาก+หาง่าย+ราคาถูก+ไม่มีอันตรายในการใช้งาน(และการพกพา) น้ำสามารถดูดซับสารเคมีได้หลากหลายชนิด(แม้แต่ก๊าซไข่เน่า และแก๊สน้ำตา) เส้นใยผ้าที่เปียกน้ำยังดักจับฝุ่นละอองและอนุภาคของน้ำมันที่มาจากเครื่องยนต์ได้ดีขึ้นอีกด้วย  อ้อ! ลืมบอกไปว่าทำไมผมถึงเรียกว่าหน้ากากติดแอร์ เพราะว่าอากาศที่กรองผ่านหน้ากากนี้แล้วจะเย็นลงด้วยครับ จากการระเหยของน้ำที่ดึงเอาความร้อนออกจากอากาศนั่นเอง(เหมือนในพัดลมไอน้ำไงครับ) นอกจากนี้ความชุ่มชื่นของไอน้ำที่มากับอากาศยังช่วยให้ไม่เหนื่อยง่ายอีกด้วย( ! อันนี้ไม่รู้ว่าอุปาทานไปเองหรือเปล่า -ไม่อยากแซวตัวเองเลย)

ฉ) แต่ในทางทฤษฎี หน้ากากผ้าไม่น่าจะกรองอากาศได้ดีมากนัก !?

ถูกแล้วครับ หน้ากากผ้าไม่สามารถกรองอนุภาคขนาดเล็กได้เหมือนHEPA filter แถมยังมีซอกระหว่างขอบหน้ากากกับผิวหน้า ให้อากาศที่ไม่ผ่านการกรองเล็ดลอดเข้าถึงจมูกได้บ้างอีกด้วย แต่ในกรณีนี้เราไม่ได้ใช้เพื่อการป้องกันเชื้อโรคหรือสารกัมมันตภาพรังสีครับ จึงไม่จำเป็นต้องป้องกันให้ได้ถึง(เกือบ)100% เพียงการกรองออกบางส่วน เพื่อให้เหลือมลพิษน้อยๆในระดับที่ร่างกายสามารถรับมือได้ก็พอแล้วครับ (ร่างกายมีกลไกหลายอย่างในการป้องกันไม่ให้อันตรายเข้าไป และการกำจัดอันตรายที่หลุดรอดเข้าไปแล้วได้ ถ้าไม่มากจนเกินไปครับ)  และทุกวันนี้คนที่นั่งในรถเก๋งติดแอร์ก็ไม่ใช่ว่าจะมีระบบการกรองอากาศที่ดีสักเท่าไรเหมือนกันนะครับ

ช) เคล็ดลับการใช้งาน  ความจริงหน้ากากผ้าชุบน้ำเพียงชั้นเดียวก็อาจกรองอากาศได้ดีพอสมควร(ในม็อบเขาใช้ผ้าเช็ดหน้าชุบน้ำผืนเดียวก็ยังกันแก๊สน้ำตาได้เลย) แต่ที่ผมใช้หน้ากากแห้งซ้อนไว้ข้างในอีกชั้น เพราะพบว่าช่วยให้หายใจสะดวกกว่าหน้ากากเปียกชั้นเดียว เข้าใจว่าน่าจะเกี่ยวกับการเพิ่มพื้นที่การทำงานของแผ่นกรองมากกว่า  ซึ่งเป็นที่มาของความคิดในการพัฒนาขึ้นเป็นหน้ากากติดแอร์ฯรุ่นDeluxe /Mark II

                 (โปรดติดตามตอนต่อไปครับ)    (มาแล้วครับ คลิกได้เลย)

[หนุ่ม ร้อยเกาะ]

มีความสุขทุกๆวัน นะครับ

 

[พรศักดิ์ นิ้มวัฒนากุล]

รูปสวยมากครับ ขอบคุณมากๆครับ

ขอให้มีความสุข+happy Valentine day เช่นกันครับ