บทบาทของการเป็นผู้อำนวยความสะดวกในกระบวนการเรียนรู้(Facilitator)

เจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรที่เป็นผู้อำนวยความสะดวกในการเรียนรู้ที่ดี

สวัสดีคะ   บันทึกวันนี้ หยิบข้อมูลมาจากเอกสารวิชาการของกรมส่งเสริมการเกษตร เรื่อง การผลิตสินค้าเกษตรที่ปลอดภัยได้มาตรฐานและกระบวนการส่งเสริม   ในบทท้ายๆกล่าวถึงบทบาทของเจ้าหน้าที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ให้เป็นผู้อำนวยความสะดวกที่ดี... เป็นผู้ผลักดัน..ซึ่งก็คือนักวิชาการส่งเสริมการเกษตรของเรานั่นเอง   แต่ก่อนเราจะใช้คำเรียกว่า  ..วิทยากรกระบวนการ..

       องค์กรนี้คาดหวังให้.....เจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร ควรต้องมีการฝึกฝนตนเองให้มีลักษณะที่เหมาะสม และมีความมั่นใจที่จะปฏิบัติหน้าที่ และสามารถจัดให้มีเวลาและบรรยากาศ  ที่ทำให้กลุ่มจดจ่ออยู่กับงานหรือปัญหาที่กลุ่มต้องการ  แก้ไขในขณะนั้น โดยใช้คำถามเป็นเครื่องมือหรือสื่อที่จะกระตุ้นความสนใจ  ทำให้มีกระบวนการสะท้อนกลับการเรียนรู้  ที่สำคัญผู้อำนวยความสะดวกในการเรียนรู้จะต้องฟังและเข้าถึงสิ่งที่สมาชิกพูด  โดยไม่มีการตัดสินใดๆทั้งสิ้น  กล่าวโดยสรุป ผู้อำนวยความสะดวกในการเรียนรู้  ควรมีลักษณะดังนี้

1. ด้านความรู้ / ความเข้าใจ  

         ควรมีความเข้าใจกระบวนการเรียนรู้ทั้งระดับบุคคล  กลุ่ม  และองค์กร/ชุมชน   ทฤษฎี  และวิชาการด้านการบริหารจัดการ  สภาพแวดล้อม และขั้วอำนาจการเมืองในองค์กรและชุมชน

   2.  ด้านทักษะ / ความสามารถ

        2.1 ทักษะในการฟัง   ให้ฟังอย่างเป็นกลางและตั้งใจ   (ควรมองสบตาคนพูดด้วย)

        2.2 ไม่พูดแทรก

        2.3 ไม่ครอบงำความคิด

        2.4 มีความสามารถในการให้ข้อมูลย้อนกลับ 

        2.5  พร้อมเผชิญหน้าปัญหาที่เกิดในกลุ่ม

        2.6 มีความสามารถในการใช้กิจกรรมสอดแทรกในจังหวะเวลาที่เหมาะสม

        2.7 การตั้งคำถามเชิงสร้างสรรค์ที่ทำให้เกิดกระบวนการคิด  ท้าทายให้คิดหาคำตอบ

        2.8  สร้างการยอมรับคำตอบที่ไม่คาดฝัน

        2.9 ไม่พิพากษ์วิจารณ์เชิงลบ 

        2.10 การให้คำแนะนำ ช่วยไม่ให้กลุ่มออกนอกประเด็น

        2.11 หาข้อสรุป และเชื่อมโยงให้เห็นภาพรวมมากกว่าการมองประเด็นเล็ก หรือแยกส่วน

   3. ด้านบุคลิกภาพ  จิตใจ และอารมณ์

        3.1  มีความอดทนที่จะทำให้เกิดความชัดเจนขึ้นกับกลุ่มตลอดกระบวนการ

        3.2 เปิดเผย  จริงใจ  ตรงไปตรงมา   สุขุม  อารมณ์เย็น

        3.3 ควบคุมอารมณ์และความรู้สึกได้ดี

        3.4 มีความปรารถนาอย่างแรงกล้าที่จะทำให้เกิดกระบวนการเรียนรู้ในกลุ่ม

        3.5 มีความเชื่อมั่นถึงกระบวนการใช้คำถาม และการกระตุ้นสะท้อนการเรียนรู้ ว่าเป็นเครื่องมือสำคัญที่สามารถสร้างกระบวนการคิดและการเรียนรู้จริงได้ด้วยตนเอง

     อ่านแล้วเป็นไงคะ... หลายข้อ  ได้แต่ถอนใจเฮือก  ตัวดิฉันเองก็ทำไม่ได้..  ยิ่งเป็นการควบคุมอารมณ์นี่ยากยิ่งนัก..  ส่วนใหญ่ที่พยายามทำคือ  ฟังมากกว่าพูด.. ก็ได้ผลนะ   ฟังเค้าพูดแล้วค่อยสรุป ก็พอจะเอาตัวรอดได้..

[โก๊ะจิจัง แซ่เฮ]

[ไพฑูรย์ ย่องเหล่ายูง]

พี่น้องนักวิชาการส่งเสริมการเกษตร หลายท่านคงลืม Facilitator ไปแล้วครับ

หรือไม่ลืมเขี้ยวเล็บคงไม่คมเหมือนก่อน ถ้ามีการทบทวนสัก 2-3 วันคงจะดีมากครับ