วันพุธ เดือนเก้า เลี้ยงผีตาแฮก


"ผีตาแฮก" ชาวบ้านเชื่อว่าเป็นผีเฝ้าไร่นา

คนเฒ่าคนแก่ บอกไว้ว่า เดือนเก้าข้างขึ้น วันพุธ ให้ลูกหลานจัดสำหรับหวาน,คาว (ไก่ต้ม)หมาก 4 คำ ยา 4 กอง กำไรคล้องแขนซ้ายขวา อย่างละ 8 อัน  น้ำดื่ม เรือนจำลอง พร้อมบันได ทั้งหมดทั้งมวลนี้ ให้นำไปเลี้ยงพ่อใหญ่แฮก (ผีตาแฮก) รวมไปถึงเจ้าที่นา "ผีตาแฮก" ชาวบ้านเชื่อว่าเป็นผีเฝ้าไร่นา เมื่อชาวบ้านเข้าหักร้างถางพง เพื่อแปรสภาพที่ดินไปเป็น ที่นา พวกเขาจะทำพิธีเชิญผีตาแฮกตนหนึ่งมาเป็นผู้เฝ้ารักษาที่นาและข้าวกล้า แต่ละปีเจ้าของนา จะต้องทำพิธีเซ่นสังเวยก่อนลงไถนา และเมื่อเก็บเกี่ยวเสร็จแล้ว จะต้องแบ่งข้าวสี่เกวียน (จำลอง เล็กๆ) ให้แก่ผีตาแฮกด้วย (ข้อมูลจาก www.isangate .com)

  ปีนี้เราเจ้าของนา ทำเครื่องสังเวยมาครบครัน ตามที่พ่อใหญ่ แม่ใหญ่ได้บอกไว้ ฉันเป็นคนเพิ่งหัดทำนา ทำได้แค่เป็นสารถีและลูกมือให้แม่ป้า พร้อมๆกับคอยลักจำไปด้วย ว่าแกทำอย่างไร ต่อไปแกล้มหายตายจากไป ภูมิปัญญาอันนี้ก็ต้องตกมาที่ฉัน เพราะน้องๆญาติกัน เขามีแต่กระเสือกกระสน ไปหางานการ ที่ กทม.กันทั้งนั้น  มาถึงนาในตอน 9 โมง แดดวันนี้แรงเหมือนเดิมแต่มีลมพัดเย็นตลอด  เจงไม่ร้อนกันมาก แม่ป้าจัดแจงเสียบเรือนจำลอง  ที่เราทำกันอย่างง่ายๆ  ด้วยไม้ไผ่และสังกะสี  และจัดวางสำรับทั้งไก่ต้ม,หมาก,ยาสูบ ,ของหวาน,น้ำดื่ม, ข้าว กำไรคล้องแขน เอาแขวนไว้ข้างๆเรือนจำลอง  จัดแจงไปแกก็บอกฉันไปพลางๆว่า

"เจ้าจือไว้เด๊อ  ข่อยตายไปเจ้าจังสิพ่า น่องเฮ็ดได๊"

ฉันพยักหน้าหงึกๆ  รับคำแก พูดถึงแม่ป้านี่ แกเป็นคนขยันมาก ฉันเองไม่ได้ซักกระผีกหนึ่งของความขยันที่แกมีเลย  แกจัดสำรับคาวหวานยังไม่เสร็จ เหลือบไปเห็นหญ้าเกิดในนาฉัน ก็บอกให้ฉันไปตัดไปขุดออก หันไปทางไหนเจอหญ้าก็ต้องชี้นิ้วสั่ง ให้ไปขุดทิ้งทันที ดูสิแกขยันใช้จริงๆ ฮา.... จุดธูปเทียนเสร็จ แม่ป้าเริ่มพิธีกรรม

"พ่อใหญ่แฮกเอ๊ย มื้อนี้ลูกหลานอยู่ดีมีแฮง เอาไก่โจ้นตัวบักใหญ่มาเลี้ยงพ่อใหญ่แฮกเด๊อ  มากินซะเด๊อ เอิ้นพ่อใหญ่ขุนศรีมากินนำเด๊อ พ่อใหญ่ซอยคุ่มครองให้ลูกหลานอยู่ดีมีแฮง ให้ได้กินข้าวกินน้ำอิ่มๆ มื้อนี้ลูกหลานเอาวมาให้ตั้ง 8 เกวียน ยา4คำ หมาก 4 กอง มากินซะเด๊อ  ให้ลูกหลานได้ข้าวหลายๆเด๊อ"

เรียกพ่อใหญ่แฮกมารับเครื่องสังเวยแล้ว ฉันและป้าก็เดินดูนาด้วยกัน ตอนนี้ข้าวเริ่ม"มาน" (ตั้งท้อง)แล้ว หากฝนฟ้าเป็นใจตกลงมาให้อีกหน่อยก็คงจะดีกว่านี้ แต่ตอนนี้ฝนทิ้งช่วงไป 2 เดือนแล้ว   ข้าวของหลายๆคนเริ่มเหี่ยวตาย วฉันโชคดี ที่ได้น้ำเลี้ยงมาตั้งแต่ต้นฤดูกาล เลยทำให้ต้นข้าวแข็งแรง  แต่หากฝนไม่ตกต่อไปอีกหลังจากนี้ ข้าวจะรวงเบาและลีบ

 เดินมาซักพักนึงเจอพ่อใหญ่ใจ คนเช่าทำนา แกกำลังดูน้ำในคลองส่งน้ำอยู่  เพราะว่าตอนนี้เริ่มมีน้ำที่ทางชลประทานปล่อยมาช่วยชาวนา น้ำนี้ปล่อยมาจากมหาสารคาม ระดับน้ำยังไม่เยอะพอที่จะเมาถึงปากท่อที่ฉันให้คนขุดฝังไว้ใต้ถนนเมื่อปีที่แล้ว  ต้องออกมาดูทุกวัน หากยังไม่ถึง คราวนี้คงต้องมีการสูบน้ำเข้าน้ำกันบ้างแล้ว ไม่งั้นไม่ได้เห็นรวงข้าวหนักแน่ๆเลย

 ปัญหาดินฟ้าอากาศแปรปรวนเป็นปัญหาใหญ่อย่างหนึ่งของชาวนาสมัยนี้  ปีนี้อากาศหนาวน่าจะมาเร็วกว่าปีที่แล้ว ลมหนาวมาเร็วหมายความว่า ฝนจะไม่มีแล้ว ในขณะที่ข้าวกำลังต้องการน้ำ ฝนดันไม่ตก เราอาจไม่ได้ข้าว เพราะฉะนั้นการจัดการน้ำที่เขาส่งมาให้ ทำได้อย่างเดียว คือ "สูบน้ำ " ให้ต้นข้าวออกรวง ส่งรวง

ใกล้บุญข้าวสากเข้ามาแล้ว หากบุญข้าวสากผ่านพ้นไป ฝนไม่มา ฟ้าไม่ส่ง เราคงได้ไปเฝ้านา เพื่อสูบน้ำกันแน่นอน   

ธูปหมดดอก สังเวยเสร็จสรรพ ได้เวลาเสี่ยงทายว่าปีนี้จะได้ข้าวเยอะมั้ย แม่ป้าจัดแจงแกะเอาคางไก่มาแกะดู หากเส้นตรงคางไก่ งอเหมือนปลายเคียวเกี่ยวข้าว แสดงว่า ข้าวจะดี รวงหนัก คางไก่ที่แกะแล้วของเรา เส้นโค้งพอประมาณ แต่โค้งกว่าปีที่ผ่านมา  ป้าบอกว่า

"ปีนี้ได้กินข้าวอิ่มกว่าปีกลายอยู่ดอก"

นี่แหละการเลี้ยงผีตาแฮกของปีนี้ 

 

หมายเลขบันทึก: 207533เขียนเมื่อ 10 กันยายน 2008 16:25 น. ()แก้ไขเมื่อ 17 มิถุนายน 2012 13:04 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (0)

ไม่มีความเห็น

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท