การนิเทศการศึกษา
การนิเทศต้องคงอยู่คู่กับคุณภาพการศึกษา
ธเนศ ขำเกิด
พอเอ่ยถึงการนิเทศการศึกษาเรามักจะนึกถึงผู้นิเทศก์ซึ่งหมายถึงศึกษานิเทศก์เป็นเป้าหมายใหญ่ และคนในกลุ่มนี้มักจะถูกวิพากษ์จากผู้ใช้บริการหรือจากคนในวงวิชาการด้วยกันทั้งในแง่บวกและแง่ลบเสมอ แต่ระยะหลังการวิจารณ์จะออกมาในเชิงลบกันมากขึ้น คนที่ออกมาปกป้องและเรียกร้องความเป็นธรรมก็มักจะมาจากกลุ่มของศึกษานิเทศก์เอง โดยคนวิจารณ์ต่างก็ยืนอยู่กันคนละขั้วคนละมุม
ในฐานะที่อยู่ในวิชาชีพนี้มา 25 ปี ทำงานตั้งแต่เป็นศึกษานิเทศก์ปฏิบัติการ จนเป็น
หัวหน้าหน่วยศึกษานิเทศก์ เขตการศึกษา และเป็นหัวหน้าหน่วยศึกษานิเทศก์กรมฯคนสุดท้าย จนถึงเวลาปรับโครงสร้างตามกฎหมาย ก็ต้องไปอยู่ที่เขตพื้นที่การศึกษาเหมือนกับคนอื่นๆ พอได้เห็นคนในและคนนอกวงการวิจารณ์วิชาชีพนี้กันหนาหู ทั้งมีข้อมูลบ้างและใช้ความรู้สึกกันบ้าง ก็รู้สึกอดรนทนไม่ได้ จึงอยากจะพูดในเรื่องนี้บ้าง แต่จะขอพูดด้วยข้อมูลเชิงประจักษ์มากกว่าความรู้สึก โดยจะนำเสนอแนวคิดด้วยเหตุด้วยผล และด้วยใจที่เป็นกลางที่สุด เป็นประเด็นๆไป กล่าวคือ
การนิเทศการศึกษามีความเป็นมาอย่างไร?
การนิเทศมีมานานแล้วในต่างประเทศ แต่ในเมืองไทยเริ่มเป็นรูปเป็นร่างในสมัยรัชกาลที่ 5 มาพร้อมกับการจัดการศึกษาอย่างมีแบบแผน แต่เป็นลักษณะการควบคุมดูแล และการตรวจตราด้านคุณภาพมากกว่า
เราเริ่มมีศึกษานิเทศก์และหน่วยศึกษานิเทศก์ครั้งแรกใน พ.ศ.2496 มี ดร.ก่อ สวัสดิพาณิชย์ เป็นหัวหน้าหน่วยศึกษานิเทศก์ กรมวิสามัญศึกษาคนแรก ต่อมาได้มีการก่อตั้งกรมใหม่ และมีการยุบรวมกรมกันหลายครั้ง ซึ่งแต่ละกรมก็จะมีหน่วยศึกษานิเทศก์เป็นของตนเองเกือบทั้งสิ้น รายชื่อหัวหน้าหน่วยศึกษานิเทศก์คนต่อๆมาก็ล้วนมาเป็นผู้บริหารระดับสูงของกระทรวงทั้งสิ้น เช่น หม่อมหลวงบุญเหลือ กุญชร(เทพยสุวรรณ) ดร.สาย ภาณุรัตน์ ศจ.ฐะปะนีย์ นาครทรรพ นายสมาน แสงมลิ นายพะนอม แก้วกำเนิด ดร.อาคม จันทสุนทร ดร.สุวัฒน์ เงินฉ่ำ นายมังกร
กุลวานิช เป็นต้น
การกำหนดให้มีการนิเทศการศึกษา และมีศึกษานิเทศก์ขึ้นมา ก็เพื่อให้คำปรึกษา ช่วยเหลือ แนะนำครู เพื่อให้การสอนดีขึ้น จะเห็นว่าการนิเทศการศึกษาจะอยู่คู่กับการจัดการศึกษามาตั้งแต่ต้น ซึ่งฝ่ายบริหารสมัยนั้นท่านให้ความสำคัญกับศึกษานิเทศก์อย่างมาก เพราะท่านใช้งานวิชาการเป็นเครื่องมือสำคัญในการจัดการศึกษา
ความเห็น (3)
อยากอ่านบทความนี้ต่อให้จบ ช่วยลงต่อให้ด้วย เป็นศึกษานิเทศก์ค่ะ สนใจข้อความ "คนในและคนนอกวงการวิจารณ์วิชาชีพนี้กันหนาหู ทั้งมีข้อมูลบ้างและใช้ความรู้สึกกันบ้าง ก็รู้สึกอดรนทนไม่ได้ จึงอยากจะพูดในเรื่องนี้บ้าง แต่จะขอพูดด้วยข้อมูลเชิงประจักษ์มากกว่าความรู้สึก โดยจะนำเสนอแนวคิดด้วยเหตุด้วยผล และด้วยใจที่เป็นกลางที่สุด" ขอบคุณคะ
ขณะนี้หน่วยศึกษานิเทศก์ที่เป็นเอกลักษณ์ของการนิเทศการศึกษาได้สูญพันธุ์แล้ว น่าเสียใจและเสียดาย กลายเป็นกลุ่มๆๆๆที่ใครๆ หน่วยงานไหนๆๆก็เป็นได้
hutch-burapha
น่าสนใจมาก