การบริหารตามวิสัยทัศน์ : แนวทางสู่การพัฒนาสถานศึกษาอย่างยั่งยืน
CITY EDU / การบริหารตามวิสัยทัศน์ : แนวทางสู่การพัฒนาสถานศึกษาอย่างยั่งยืน...กลยุทธ์การบริหารตามวิสัยทัศน์
ธนสาร บัลลังก์ปัทมา พิมพ์ครั้งแรก Thecity Journal 1-15 มิ.ย.51
นักศึกษาปริญญาโทบริหารการศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา
กลยุทธ์การบริหารจัดการศึกษานับเป็นเทคนิคเฉพาะตัวของผู้บริหารที่แตกต่างกันไปตามประสบการณ์ความรู้ ความสามารถ และบริบทรอบข้างโดยเฉพาะวิธีการบริหารจัดการโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน (School BasedManagement : SBM)ที่เน้นความเป็นประชาธิปไตยและส่งเสริมการมีส่วนร่วมเปิดโอกาสให้ครู นักเรียน บุคลากรของโรงเรียน ผู้ปกครอง และ คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานได้ออกความเห็นมีส่วนร่วมตัดสินใจเกี่ยวกับกิจกรรมของทางโรงเรียนนั้น โรงเรียนสามารถนำวิสัยทัศน์(Vision) ของโรงเรียนมาเป็นกลยุทธ์ในการบริหารจัดการโรงเรียนซึ่งรวมถึงครูผู้สอนสามารถนำมาใช้ในการจัดการเรียนการสอนให้บรรลุตามวิสัยทัศน์โรงเรียนได้เพราะกระบวนการกำหนดวิสัยทัศน์นั้นเป็นภาระงานร่วมกันของผู้บริหารและครูรวมถึงผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง
วิสัยทัศน์ คือการกำหนดภาพอนาคตร่วมกันของผู้บริหารและบุคลากรทุกฝ่ายในองค์กร โดยกำหนดจุดหมาย-ปลายทางที่เชื่อมโยงกับพันธกิจ ภารกิจ ค่านิยมและความเชื่อ เข้าด้วยกัน เพื่อมุ่งสู่จุดหมายปลายทางที่ต้องการโดยจุดหมายปลายทางนั้นต้องชัดเจน ปฏิบัติได้จริง มีความเป็นไปได้ วิสัยทัศน์จึงต้องเป็นความคิดเห็นร่วมกันของบุคลากรมิใช่ของคนใดคนหนึ่งวิสัยทัศน์จึงเป็นพันธกิจหรือภารกิจที่บุคลากรทุกฝ่ายต้องร่วมกันปฏิบัติ
กลยุทธ์การบริหารตามวิสัยทัศน์จึงเริ่มจาก
1.การกำหนดวิสัยทัศน์ร่วมกัน โรงเรียนที่มีวิสัยทัศน์อยู่แล้วอาจนำวิสัยทัศน์มาพิจารณาว่าสามารถปฏิบัติได้จริงหรือไม่เพราะวิสัยทัศน์นั้นสามารถนำมาปรับให้เหมาะสมกับสภาพปัจจุบันได้ และเมื่อกำหนดวิสัยทัศน์ไปแล้ว 3-5 ปีสามารถปรับวิสัยทัศน์ใหม่ให้ทันสมัยได้
2.กำหนดภาพหรือสภาพปลายทางที่ต้องการเป็นภาพในอนาคตที่ทุกฝ่ายต้องร่วมมือกันดำเนินกิจกรรมเพื่อให้บรรลุภาพนั้น
3. การวิเคราะห์จุดแข็งจุดอ่อน จุดเด่น จุดด้อยเพื่อวางแผนการปฏิบัติงานเพื่อให้บรรลุตามวิสัยทัศน์ ประกอบด้วยการวางแผนจัดทำโครงการโดยใช้วิสัยทัศน์เป็นตัวกำหนดซึ่งแผนที่วางไว้ที่ต้องทั้งแผนระยะสั้น และแผนระยะยาวสำหรับครูผู้สอนคือการศึกษาหลักสูตรสถานศึกษาการวางแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้การออกแบบการเรียนรู้ที่ตอบสนองวิสัยทัศน์โรงเรียน
4. ปฏิบัติกิจกรรมตามแผนงานโครงการ โดยแสวงหาโอกาสหรือปัจจัยที่ส่งผลให้งานสำเร็จบรรลุตามวิสัยทัศน์ในส่วนที่เกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอนของครูคือการจัดการเรียนรู้เพื่อให้บรรลุตามวิสัยทัศน์การปฏิบัติกิจกรรมต้องอาศัยข้อมูลสารสนเทศ
5. ตรวจสอบ ติดตามเพื่อตวรจสอบว่าแผนงาน โครงการที่ปฏิบัตินั้นช่วยให้บรรลุวิสัยทัศน์โรงเรียนหรือไม่ หากยังไม่บรรลุควรปรับกระบวนทัศน์ใหม่ให้งานให้บรรลุสู่วิสัยทัศน์
VISION
V - Valiable วิสัยทัศน์ต้องสามารถเข้าถึงได้ เป็นไปได้
I -Image กำหนดภาพนึกคิด ภาพอนาคต
S - SWOT วิเคราะห์จุดแข็งจุดอ่อน จุดเด่น จุดด้อย
I -ICT ข้อมูลสารสนเทศข่าวสาร
O -Oppurtunity แสวงหาโอกาสสร้างโอกาส
N -NewParadigm กระบวนทัศน์ใหม่
คุณภาพผู้เรียน
โรงเรียน
ชุมชน
เครือข่ายองค์กร
V
V
V
วิสัยทัศน์โรงเรียน:นักเรียนโรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ มหามงคล เป็นคนดีสุขภาพดี มีความรู้ก้าวสู่สากลบนพื้นฐานของความเป็นไทย ใส่ใจสิ่งแวดล้อมน้อมนำแนวพระราชดำริ |
^
^
^
^
มาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐาน
หมู่บ้านในเขตบริการ
ภูมิปัญญาท้องถิ่น
องค์กรชุมชน
สถานประกอบการ
คณะกรรมการสถานศึกษา
ครู บุคลากร
สมาคมผู้ปกครอง
เครือข่ายผู้ปกครอง
ผู้ปกครองนักเรียน
ส่วนราชการ
องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
สถานบันการศึกษา
เขตพื้นที่การศึกษา
วัด
กระบวนการบริหารแบบประชาธิปไตยโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน(SBM) และระบบบริหารราชการที่ดี
ระบบการประกันคุณภาพการศึกษา
การบริหารตามวิสัยทัศน์ไม่ใช่แนวคิดใหม่เป็นเพียงการบูรณาการวิสัยทัศน์โรงเรียนให้นำไปปฏิบัติได้จริงทั้งด้านการบริหารและด้านการจัดการเรียนการสอนโดยมีเป้าหมายสำคัญเพื่อพัฒนาคุณภาพโรงเรียนและคุณภาพผู้เรียนให้บรรลุวิสัยทัศน์ที่ตั้งไว้//
ความเห็น (2)
วิสัยทัศน์ มาก่อน การวิเคราะห์จุดอ่อนจุดแข็งครับ ผมว่า ถ้าหาก ไม่วิเคราะห์จุดอ่อน จุดแข็ง (จะ SWOT หรือวิธีอื่นใดก็ตาม)วิสัยทัศน์ที่ได้ไร้จุดหมายนะครับ มันจะกลายเป็นโรงเรียนในฝันลมๆแล้งๆ นะครับ วิเคราะห์องค์กรซิครับ ถึงจะสร้างวิสัยทัศน์ร่วมกันได้
ขอโทษทีครับที่แสดงความคิดเห็นแย้ง
เห็นด้วยกับครูแทนครับ ว่าการวิเคราะห์ SWOT นั้นมีความจำเป็น เพราะต้องมีการวิเคราะห์
เป็นระยะอยู่แล้วครับ ในการกำหนดวิสัยทัศน์จึงควรมีการวิเคราะห์ SWOT อีกครั้ง
ในกรณีที่โรงเรียนวิเคราะห์ไว้นานแล้ว หรือไม่เคยมีการวิเคราะห์ครับ อย่าลืมว่าในสภาพ
ความเป็นจริง โรงเรียนประถมส่วนใหญ่ขาดบุคลากร การวิเคราะห์ SWOT มักเป็นแบบการทำ
แผนการสอนที่คิดว่าวิเคราะห์ชั่วคราว แต่ใช้ชั่วกาลนิรันดร์ หรือยืมจากโรงเรียนขนาดใหญ่
ข้างเคียงที่มีบริบทต่างกัน ในกรณีนี้จึงแนะนำใหฟ้วิเคราะห์หลังกำหนดวิสัยทัศน์ครับ หรืออาจ
วิเคราะห์ไว้แล้ว แล้วนำมากำหนดวิสัยทัศน์ก็ได้ครับ