โรงเรียนชาวนา <๓> วันที่สองของโรงเรียนชาวนา (ขวัญ)

     วันนี้เริ่มกิจกรรมตอน 8 โมงเช้า เริ่มต้นด้วยการฝึกจิต จากคุณวิภา ทำท่ายกมือ เอามือขึ้น-ลง และเอาสติมาจับอริยาบท...ต่อมาโกซี มาแนะนำท่าออกกำลังกาย

      ผมได้เป็นตัวแทนของกลุ่ม มาเล่าเรื่องตระเวณข่าว หลัง 3 ทุ่มเมื่อวาน...ผมเล่าว่าเมื่อวานกว่าจะออกจากอาคารไปเต้นท์ ก็ตอน 5 ทุ่มแล้ว เพราะมาเขียนรายงาน (เกือบ) สด นั่นเอง...ส่งไปทั่วโลก (มีคนอ่านแค่ 28 ครั้งเอง)  พอ 5 ทุ่ม เดินจะไปเต้นท์ ยังมีหลายคนมากินข้าวรอบดึกอีก...สงสัยตอนเย็นไม่อิ่มแฮะ....ตอนเช้าเริ่มปลุกกันตอนตี 4.45 น. พอผมงัวเงียอยู่ในเต้นท์ ก็ได้ยินเสียงขัดห้องน้ำ โดยคุณประมวล สมาชิกกลุ่มผึ้งน้อยนั่นเอง....ตอนเช้ามีหลายคนเดินไปดูเรือนพักคุณเดชา ซึ่งอยู่บนต้นไม้ มีคนนับบันได ว่ามี 44 ขั้น

      กิจกรรมวันนี้ เริ่มจากคุณชมพู่ สอนเพลงและท่าเต้น "ไก่ย่าง" version หมอรำ ก็สนุกสนานบันเทิงดี ตอน 8.30 น. ดู VCD เรื่อง "สิ้นนา-สิ้นชาติ" เริ่มตั้งแต่ปี 2393 เป็นต้นมา ที่ไทยเริ่มทำการค้ากับต่างประเทศ ตอนนั้นประเทศไทยปลูกพืชไว้รับประทานเอง ต่อมาก็ค่อยๆ พัฒนามา จนกลายเป็นพืชเศรษฐกิจ และหลังจากประเทศไทยมีแผนพัฒนาเศรษฐกิจ ชาวนาไทยก็เริ่มยากจนลง จนลูกหลานชาวนาไม่ยอมทำนา ไปทำอาชีพอื่น หากประเทศไทยเราไม่รักษาวัฒนธรรมและประเพณีการทำนาแล้ว เราอาจถึงกับ "สิ้นนา-สิ้นชาติ" ได้....

      มีคำกล่าวที่เป็นอมตวาจาของ มจ.สิทธิพร บิดาการเกษตรไทยที่ว่า "เงินทองของมายา ข้าวปลาสิของจริง" เพิ่งเข้าใจความหมายแท้ๆ ในวันนี้เอง...

      9.20 น. เป็นคิวของคุณเดชา หรือลุงเด แกเพิ่งฉลอง "แซยิด" 60 ปี ไปเมื่อวันที่ 19-20 ที่ผ่านมานี้เอง...มาพูดเรื่อง ที่มาของมูลนิธิข้าวขวัญ แกเล่านานมาก จนเบรกตอน 10.30 น. แล้วกลับมาต่อ จนถึงเที่ยงครึ่ง (มีเวลาจะมาเล่าต่อว่าคุณเดชาเล่าอะไรให้ฟังบ้าง คัดเฉพาะส่วนสำคัญ..สีน้ำเงิน)

       มูลนิธิข้าวขวัญ บางคนเรียกผิดเป็น "ขวัญข้าว" ความจริง  ขวัญข้าว=วิญญานของข้าว หรือ คือแม่โพสพ ที่เป็นเทวดา (ปกติเทวดาไม่มีเพศ) เรายกให้เป็นแม่ (เพศหญิง) เพราะเป็นผู้ให้กำเนิดข้าว...

        วิญญาน มีสองส่วน ส่วนหนึ่งคือ "มิ่ง" ส่วนนี้หนักไม่ไปไหน อีกส่วนคือ "ขวัญ" ส่วนนี้เบา บางครั้งไปเที่ยว ถ้าไปเที่ยวแล้วไม่กลับมาก็จะยุ่ง ในบางครั้งคนเราไม่สบาย ก็มีความเชื่อว่า "ขวัญไม่อยู่กับเนื้อกับตัว" ต้องมีพิธีเรียก "ขวัญ" ที่เรารู้จักกันดี คือ บายศรีสู่ขวัญ

        คนส่วนใหญ่ เข้าใจว่า "บายศรี หมายถึงใบตอง ความจริงเข้าใจผิด "บาย=ข้าวสุก" ส่วน "ศรี=มงคล" รวมความว่าหมายถึง พิธีมงคลที่ใช้ข้าวสุก..เล่ามาเสียยืดยาวเพื่อมาทำความเข้าใจกับคำว่า "ข้าวขวัญ"

        ข้าวขวัญ หมายถึง ข้าวสุกที่ทำพิธีสู่ขวัญ... ถ้าพิธีทำ "ขวัญข้าว" แบบชาวบ้านเรา จะมองเห็นข้าวสุก แต่เมื่อพิธีซับซ้อน (พิธีใหญ่) จะมีกรวยที่ทำด้วยใบตองมาครอบ.. เรียกว่า "บายศรี" คนเห็นแต่ใบตองก็เลยเข้าใจว่า บายศรีคือใบตอง ความจริงไม่ใช่..

         ความจริง การทำนาเป็นอาชีพที่สูงส่ง ข้าวคือชีวิตหรือ Rice is Life แต่พอชาวนา เอาอาชีพการทำนาไปแลกกับอาชีพอื่นหรือแลกเงินทอง อาชีพที่สูงส่งเลยตกต่ำลง (เอาไว้มาเล่าต่อไปทานข้าวก่อน) หากลองมองเข้าไปลึกๆ จะพบว่าชาวนาตกต่ำเพราะตัวเอง แต่ก็ไปโทษคนอื่นๆ (คนเราชอบโทษคนอื่นมากกว่าตัวเอง)

        ยกตัวอย่างว่าถ้าเราไม่หายใจ ไม่กินอาหารและน้ำ ใครจะมาช่วยเราได้ไหม ส่วนมากเราจะแก้ปัญหากันที่ปลายเหตุนั่นเอง 

        ลองมาดูวิธีคิดของชาวนา (ส่วนใหญ่)

1. ทำนาเพื่อเงิน = โลภ
2. พอ นก หนู แมลง มากินข้าวก็โกรธไปฆ่ามัน = โกรธ
3. คิดว่าถ้ารวยก็จะมีความสุข = หลง

      13.30 น. มีกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ อีกครั้ง แล้วต่อด้วยกิจกรรมระดม "ทุกข์ของชาวนา" 3 กลุ่ม โดยพิจิตรแบ่งเป็น 2 ตำบล ตำบลโพธิ์ประทับช้าง กับตำบลไผ่รอบ ส่วนอีกทีมหนึ่งเป็นการรวมตัวของกลุ่มเครือข่ายพิษณุโลก ระดมสมอง Present สรุปกันถึงเกือบ 4 โมง ไปพักเบรค แล้วก็กลับมาที่ห้องอีกครั้ง คราวนี้เป็นกิจกรรมสร้างทีมงาน

       ตกค่ำ 1 ทุ่ม มีกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์อีกครั้ง แล้วเปลี่ยนวิทยากร เป็น คุณสุขสรรค์ กันตรี และคุณพรชัย ชูเลิศ เอา VCD 2 เรื่องมาให้ได้ชมกัน

• เรื่องแรก "ฆาตกรเงียบ"
• เรื่องที่สอง "มาร์ติน วิลเลอร์"

       เรื่องราวจะเป็นอย่างไรจะกลับมาเล่าอีกครั้ง ส่วนกิจกรรมต่อมาก็เป็นการ แลกเปลี่ยนประสบการณ์จากการดูหนัง แล้วสรุปกิจกรรมตอนเวลาผ่านมาถึง 4 ทุ่ม..

 

มนุษย์ผึ้งมหัศจรรย์  
神奇的蜂爷  
(shen2  qi2  de1  feng1  ye2)

[JJ]

น่าสนใจครับ ฆาตรกรเงียบ

[beeman 吴联乐]

เรียนท่านอาจารย์ JJ

• ที่นี่เขามี VCD 9 เรื่อง เขา copy ให้ได้ เพียงคิดค่าบริการในราคามิตรภาพมากๆ เรื่องละ 15 บาท ครับ หากท่านอาจารย์อยากได้เรื่องใดก็บอกได้ครับ (จะลงเรื่องราวใน VCD ให้ทราบอีกครั้ง)
• สำหรับเรื่อง "ฆาตกรเงียบ" เป็นเรื่องราวของเด็กหญิงคนหนึ่งชื่อ "พรูฮี" ที่เมืองหนึ่งในประเทศอินเดีย ก่อนเธอเกิด เมืองนี้ปลูก "มะม่วงหิมพานต์" และมีการใช้ endosulfan ฉีดพ่นเพื่อฆ่าแมลง ผลที่มองเห็นคือ ผลผลิตเม็ดมะม่วงหิมพานต์ได้ผลดี และขายได้ราคา...ผลที่ตามมาคือ ลูกหลานชาวบ้านที่เกิดมา มีความพิการเกือบทุกคน เป็นผลจากการใช้สารเคมีนั่นเอง...หากมองลึกๆ ผู้ผลิตและผู้ใช้สารเคมี คือ "ฆาตกรเงียบ" เราดีๆ นี่เอง