กาพย์ยานี ๑๑
๑. กาพย์ยานี หรือ กาพย์ยานี๑๑ คือ กาพย์ ชนิดหนึ่ง มีคำ ๑๑ คำในหนึ่งบาท จึงเรียกว่า กาพย์ยานี ๑๑ นิยมใช้ในการเล่าเรื่อง ในหนังสือประเภทคำกาพย์ ร่วมกับกาพย์ชนิดอื่นๆ หรือในหนังสือประเภทคำฉันท์ ร่วมกับกาพย์และฉันท์ชนิดอื่นๆ ในยุคปัจจุบัน นิยมแต่งกาพย์ยานีเป็นบทสั้นๆ โดยไม่ได้ร้อยกับฉันทลักษณ์ประเภทอื่นๆ
กาพย์ยานี มีลักษณะบังคับ หรือโครงสร้างของ ฉันทลักษณ์ ดังนี้คือ
คณะ
ใน ๑ บาท มี ๒ วรรค วรรคหน้ามี ๕ คำ วรรคหลังมี ๖ คำ รวมเป็น ๑๑ คำ
ใน ๑ บท มี ๒ บาท บาทละ ๒ วรรค รวมเป็น ๔ วรรค
สัมผัส
สัมผัสระหว่างวรรค มีสัมผัส ๒ คู่ คือ
คำสุดท้ายของวรรคหน้า สัมผัสกับ คำที่สามของวรรคหลัง
คำสุดท้ายของวรรคที่สอง สัมผัสกับ คำสุดท้ายของวรรคที่สาม
สัมผัสระหว่างบท มี ๑ คู่ คือ
คำสุดท้ายของแต่ละบท สัมผัสกับ คำสุดท้ายของวรรคที่สองของบทที่ตามมา
ลักษณะอื่นๆ
กาพย์ยานีอาจมีความยาวร้อยต่อกันกี่บทก็ได้ ไม่จำกัด
บาทที่สองของแต่ละวรรค อาจไม่ต้องมีสัมผัส จากคำท้ายวรรคหน้า ไปยังคำที่สามของวรรคหลังก็ได้
คำสำคัญ (Tags): #กาพย์ยานี ๑๑
หมายเลขบันทึก: 168860เขียนเมื่อ 3 มีนาคม 2008 16:30 น. ()ความเห็น (5)
ช่วยติชมด้วยคร๊าบ
เข้ามาเยี่ยมเยืยนหน่อย โยมคงคอยซึ่งความเห็น
ยานีพอแต่งเป็น แต่งเล่นเล่นพอแต่งได้
ถ้อยคำนำมาเรียง ปรับแต่งเสียงตามใจใช้
แต่งได้แต่งง่ายง่าย แม้นแต่งได้ใช่ไพเราะ
ไพเราะเนาะแต่งยาก แต่งลำบากให้เสนาะ
แต่งยากแต่งให้เพราะ ลำบากเนาะกาพย์ยานี
เจริญพรลาก่อนนะ ค่อยพบปะกันอีกที
โยมแต่งสำนวนดี แววกวีมีแน่นอน
เจริญพร
ไดกไดกไดไพด
ไก"ฎโฎโฎ"ธฌโฎ"ฑฌโฑฌฑฌโ
กาพย์ยานี11ใหนอะ