ความรู้ 2 เป้า
วิจารณ์ พานิช
13 มิ.ย.48
สมองของผมยังคงวนเวียนอยู่กับเหตุการณ์ ถ้อยคำ การสนทนา การแลกเปลี่ยน 2 วันที่บ้านผู้หว่าน ผมติดใจคำพูดของ รศ. ดร. เนาวรัตน์ พลายน้อย แห่งคณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ ม.มหิดล ที่กระตุกความคิดว่า การจัดการความรู้จะต้องชัดเจนในเป้าหมาย ว่าเป็นเป้าหมายเพื่อการสร้างสังคมแข่งขัน เอาเปรียบ เอาชนะ มุ่งการเติบโตทางเศรษฐกิจ หรือเป็นเป้าหมายเพื่อการอยู่ร่วมกัน เพื่อการแบ่งปัน ร่วมมือ มีชีวิตที่พอเพียงและสันติสุข 2 เป้าหมายนี้ต้องการการจัดการความรู้ที่แตกต่างกัน ต้องการ “คุณอำนวย” ที่มีความเชื่อและทักษะที่แตกต่างกัน
สำหรับคนจำนวนหนึ่ง แนวทางแรก (แข่งขัน เอาเปรียบ) เป็นมิจฉาทิฐิ เป็นทุกขปฏิปทา นำไปสู่ความยากลำบากของมนุษยชาติ แต่โลกก็ยังคงโลดแล่นไปในแนวทางนี้
การจัดการความรู้ในภาคชุมชน/ท้องถิ่น ที่ สคส. เข้าไปเชื่อมโยงขับเคลื่อนเครือข่าย ยึดถือแนวทางหลัง (ความพอเพียง การอยู่ร่วมกัน)
เรากำลังสั่งสมความรู้ ประสบการณ์ และเครือข่าย เพื่อการสร้างสำนึกใหม่ (new consciousness) แก่สังคมไทย และแก่โลกที่เป็นสำนึกหรือปฏิปทาแห่งสันติสุข หรือการพัฒนาที่ยั่งยืน
โอ้โฮ คิดใหญ่จังนะครับ
จริง ๆ แล้ว สคส. ไม่ได้มีฤทธิ์เดชที่จะบรรลุเป้าหมายนี้ได้ สคส. ไม่ใช่พลังหลักของขบวนการสร้างสำนึกใหม่นี้ เราเชื่อว่าพลังหลักมีอยู่ทั่วไปในสังคมไทย และในโลก สคส. ทำหน้าที่เป็น “คุณอำนวย” ให้พลังหลักเหล่านี้มาเชื่อมโยงกัน และขับเคลื่อนเป็นพลังที่ยิ่งใหญ่ขึ้น
เรามุ่งหวังว่ากระบวนการที่เราอาสาเข้ามา “อำนวย” อาจจะนำไปสู่ “self – organization” ของ “แสงหิ่งห้อย” เล็ก ๆ ในสังคมไทย กลายเป็น “แสงสปอตไลต์” แห่งปัญญา เป็น “ปัญญาแห่งการแบ่งปัน และการอยู่ร่วมกัน”
สรุปว่า สคส. ทำงานอยู่ใน “ความรู้ 2 เป้า” โดยมีเป้าหมายอยู่ที่หนึ่งเดียว คือ “การผุดบังเกิดของปัญญาแห่งการแบ่งปัน และการอยู่ร่วมกัน”
วิจารณ์ พานิช
4 มิ.ย.48
