การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ
การปฏิรูปการศึกษาที่ยิ่งใหญ่ที่สุด คือการปฏิรูปกระบวนการเรียนการสอน หรือกล่าวง่าย ๆ ก็คือ การปรับวิธีเรียนการเรียนรู้ของนักเรียน และเปลี่ยนวิธีการสอนของครู จึงจะส่งผลต่อคุณภาพการจัดการศึกษาที่แท้จริง
การปรับวิธีการเรียนรู้ของนักเรียน ทำอย่างไร การที่คนจะปรับวิธีเรียนได้ ก็จะต้องรู้วิธีเรียนรู้แบบเดิมหรือแบบดั้งเดิมว่ามีวิธีใดที่ไม่เหมาะสมหรือดีพอ เช่น วิธีที่ครูบอกความรู้บางเนื้อหา/บางเรื่องให้กับนักเรียนเป็นวิธีที่ไม่เหมาะ ควรจะให้นักเรียนเป็นผู้คิดค้น ศึกษา รวบรวม ลงมือปฏิบัติจึงจะเกิดการเรียนรู้หรือสร้างความรู้ได้จะเหมาพสมกว่า การที่นักเรียนสร้างความรู้ได้เองและครูชี้แนะเพิ่มเติมหรือเติมเต็มในส่วนที่นักเรียนยังขาดหรือไม่ชัดเจนจะทำให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้ที่เป็นความรู้ที่คงทนหรือจำไปตลอดนั่นคือบันทึกไว้ในสมองของเด็ก ดังนั้นนักเรียนต้องเปลี่ยนวิธีเรียนคือจะคอยเป็นผู้รับความรู้ นักเรียนจะต้องเป็นผู้แสวงหาความรู้ ด้วยวิธีการต่าง ๆ ที่นักเรียนถนัดหรือชอบ เช่น นักเรียนบางกลุ่มชอบวิธีการเรียนรู้โดยการสนทนากับเพื่อน บางกลุ่มชอบวิธีการเรียนรู้จากการอ่านเอกสารตำรา นักเรียนบางกลุ่มอาจชอบวิธีการเรียนรู้จากการลงมือกระทำหรือปฏิบัติ นักเรียนบางกลุ่มอาจเรียนรู้โดยการไปสอบถามหรือสัมภาษณ์จากบุคคลต่าง ๆ นักเรียนบางกลุ่มอาจชอบวิธีการเรียนรู้โดยการทดลอง บางกลุ่มต้องออกไปศึกษาจากแหล่งการเรียนรู้ เรียนรู้จากของจริง ซึ่งทั้งหมดจะเรียกว่า Lerning style ซึ่งวิธีการเรียนรู้ของนักเรียนแต่ละคนจะแตกต่างกัน นักเรียนจะค้นพบตนเองว่าตนเองชอบวิธีการเรียนรู้รูปแบบใด รูปแบบที่เหมาะสมคือรูปแบบที่ทำให้เกิดการเรียนรู้ เข้าใจ คิดได้ คิดเป็น แก้ปัญหาได้ โดยอยู่บนพื้นฐานแห่งความสุขในการเรียนรู้
เปลี่ยนวิธีสอน การเปลี่ยนวิธีสอนของครูก็เช่นเดียวกัน ครูจะต้องวิเคราะห์วิธีสอนที่เคยใช้ เคยปฏิบัติว่าวิธีไหนที่ใช้แล้วไม่ประสบผลสำเร็จ วิธีไหนใช้แล้วนักเรียนเป็นทุกข์ไม่มีความสุข วิธีไหนใช้แล้วนักเรียนไม่มบรรลุจุดประสงค์หรือเป้าหมายการเรียนรู้ ครูต้องวิเคราะห์ประเมินผลการสอนตลอดเวลา เมื่อวิเคราะห์ ประเมินผลแล้วก็ต้องแสวงหาวิธีสอนนั่นคือเปลี่ยนวิธีที่สนองตอบ่อการเรียนรู้ของนักเรียน หลักสำคัญก็คือ นักเรียนต้องมีความสุข สนุกสนาน นักเรียนต้องได้ลงมือฝึกปฏิบัติ นักเรียนต้องมีส่วนร่วม สุดท้ายแล้วนักเรียนต้องบรรลุจุดประสงค์การเรียนรู้หรือมาตรฐานการเรียนรู้ที่กำหนดไว้ในหลักสูตรเป็นสำคัญ จะเปลี่ยนวิธีสอนอย่างไรขอให้คำนึงถึงหลักสำคัญที่กล่าวข้างต้น ถ้าวิธีสอนเดิมดีประสบผลสำเร็จก็สามารถจะใช้ได้
ความเห็น (2)
สวัสดีครับ ท่าน ศน.ยืนยง ขออนุญาตแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้วยครับ ผมชอบตรงข้อความของท่านที่ว่า ยึดครูเป็นศูนย์กลางการพัฒนา ข้อความนี้ถูกใจผมมากครับ และการนิเทศการศึกษาในมุมมองของผม ก็น่าที่จะยึดครูเป็นฐานนะครับ คือ การพัฒนาที่เริ่มมาจากครู ซึ่งก่อนอื่นต้องปรับมุมมองที่มีต่อครูครับ คือ ต้องมองว่าครูเป็นคนเก่ง ครูมีความรู้มีความสามารถในการจัดการเรียนการสอน เขาจะสอนอย่างไร ก็เรื่องของเขา เพียงแต่ว่าศึกษานิเทศก์อาจจะเข้าไปเสริมเติมเต็มในส่วนที่ครูยังทำไม่สมบูรณ์ ที่ผ่านมา เรามักใช้วิธีการอบรมครู แล้วก็ให้ครูทำตามที่ ศน.บอก และเวลา ศน.เข้าไปโรงเรียน ก็มักจะเข้าไปจับผิดครับ แทนที่จะ จับถูก (คือ ยกย่องชมเชยในส่วนที่ครูเขาทำดีอยู่แล้ว และช่วยเสริมเติมเต็ม) ก็ขออนุญาตแสดงความคิดเห็นพอหอมปากหอมคอครับ ถ้าไม่ถูกใจก็ต้องขออภัยด้วยครับ ผมอาจจะเป็นฝ่ายผิดก็ได้....ขอบคุณครับ
ขอขอบคุณท่าน small man นะครับ ที่เติมเต็มให้สาระอันเป็นคุณค่าการนิเทศ ถ้าทุกคนช่วยเติม ช่วยต่อคิดว่าการพัฒนาคูรภาพจะดีขึ้น ๆ ครับ