ท่านใช้น้ำยาตัวไหนบ้างในการทำแผลคนไข้เบาหวาน
เมื่อวันศุกร์ที่ 12 ต.ค. 2550 ผมได้ติดตามอาจารย์สมเกียรติ มหาอุดมพร ไปบรรยายในหัวข้อ การดูแลเท้าและแผลที่เท้าในผู้ป่วยเบาหวาน ที่ สสจ.แพร่ เป็นเจ้าภาพ ได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ข้อมูลเกี่ยวกับภาวะเบาหวานในภาคเหนือ ซึ่งถือว่าเป็นข้อมูลที่ดีมาก
มาถึงเรื่อง การทำแผล (Dressing) ต้องยอมรับเลยว่าไม่ค่อยถนัดเรื่องนี้เลย ต้องขอบพระคุณพี่ๆพยาบาล เภสัชกร หลายๆท่านที่แนะนำ ในเรื่องน้ำยาต่างๆที่ใช้ทำแผล ทั้ง normal saline, Betadine แต่ก็เกิดคำถามในใจตะหงิดตะหงิดว่า
" ไม่ทราบว่าประสบการณ์ของท่านอื่น เป็นอย่าไรบ้างครับ"
ผมอยากทราบว่าทฤษฏี กับ ปฏิบัติจริง มันแตกต่างกันหรือไม่
เพราะแผลเบาหวานมันค่อนข้างหลากหลาย ทั้ง Simple, Complicated ulcer, Infect ulcer เยอะแยะไปหมด ไม่แน่ใจว่าต้องใช้น้ำยาหรือวิธีการต่างกันหรือไม่ ฝากด้วยนะครับ
ความเห็น (1)
เป็นพยาบาลศัลยกรรม
มีคนไข้ที่เป็น DM foot เยอะมาก แผลทุกรูปแบบ ตั้งแต่แผลเล็กนิดเดียวแต่เรื้อรังเป็นแรมปี จนกระทั่งแผลเหวอะหว่ะต้องตัดขาเลย สุดท้ายประคับประคองทำแผลมาเรื่อย ๆ แล้วมีการหายของแผลที่ค่อนข้างพึงพอใจแล้วตัดปะหนังแล้วกลับบ้านโดยครบ 32ประการ (ไม่ต้องตัดขา)
ฉะนั้นถ้าถามว่าควรจะทำแผลด้วยน้ำยาอะไรนั้นต้องตอบตามประสบการณ์ด้วยเลยว่า ต้องดูลักษณะแผล เช่น
- ถ้ามีหนองหรือเนื้อตายเยอะให้ทำแผลด้วยน้ำเกลือนั่นล่ะค่ะดีที่สุด ขัดถูกให้สะอาด ออกแรงในการทำความสะอาดนิดหนึ่งเพราะจะไม่ค่อยเจ็บปวดเท่าไหร่ในแผลเบาหวาน หรือถามคนไข้ก็ได้ว่าเจ็บมั้ย ถ้าไม่ก็ใส่ถุงมือปราศจากเชื้อขัดเกลา อาจจะใช้สำลีหรือก็อซชุบน้ำเกลือนั่นล่ะค่ะ ถูกให้สะอาด ให้เลือดไหลซิบ ๆ หน่อยยิ่งดี (ไม่ใช่เพิ่มแผลที่ใหม่ถือว่าดีนะค่ะ) เนื้อตายจะได้หลุดลอกออก เนื้อใหม่จะได้ขึ้นมาแทนที่ แผลหายเร็วจริง ๆ
- จากนั้นถ้าหนองยังหนา พยาบาลมีสิทธิ์ที่จะตกแต่งแผลตัดเนื้อตายออกได้ โดยใช้ใบมืดค่อยเลาะเอาเนื้อตายออก ถ้ามันหนาตัวมาก ให้ pad farma (silver sulfadiacin cream) มันจะกัดเนื้อตายและเพิ่มความชุ่มชื้นแก่แผล แผลจะหายเร็วดีมาก
ถ้าขัดถูจนสะอาดแล้วก็ให้ pad 0.9% normal saline เช้าเย็นก็หายเร็วเหมือนกัน
ไม่อยากให้ pad povidine นะ ในความเห็น เพราะรู้สึกแผลไม่ค่อยหายดี
อีกสูตรหนึ่งสำหรับคนที่แผลเน่าสกปรกมาก แนะนำให้ใช้กะละมังส่วนตัวสะอาด ๆ ใส่น้ำอุ่น ๆ โดยใช้มือพยาบาลเป็นตัวทดสอบว่าอุ่นพอที่จะแช่ขาคนไข้ได้ แช่สัก ครึ่งชั่วโมงแล้วขัดถูกทั้งขาให้สะอาดแล้วทำแผลดังกล่าวจะหายเร็วดีมาก
เทคนิคในการทำแผลเบาหวานนั้นต้องทำแผลแรง ๆ สะอาด ๆ ดีที่สุด ถ้าถูเบา ๆ เหมือนคนไข้ธรรมดาบอกได้เลยว่าใช้เวลานานมากเกือบครึ่งต่อครึ่ง (จากประสบการณ์) เพราะเส้นประสาทคนเป็นเบาหวานกับคนธรรมดาไม่เท่ากัน
ลองไปใช้ดูสิค่ะ เพื่อลดงบประมาณ
ที่สำคัญควรควบคู่ไปกับสุขวิทยาส่วนบุคคลและการปฏิบัติที่ถูกต้องของคนไข้เบาหวาน เช่นการกินยา การรับประทานอาหารโปรตีนสูง (ไข่ขาวมือละ 1 ฟอง) การออกกำลังกายขา เป็นต้น