คางคกขึ้นวอ

     คางคกขึ้นวอ 

    (ที่มา กาญจนา  นาคสกุล  บทความ 2534 ปีที่ 49)

            เป็นสำนวน หมายความว่า คนที่ต่ำต้อยได้ขึ้นนั่งบนพาหนะซึ่งเป็นของเจ้านายชั้นสูง มีความที่ละไว้ว่า จึงแสดงท่าโอ้อวด หยิ่งผยอง เป็นคำเปรียบที่ใช้ว่าคนที่มีลักษณะเช่นนั้นให้เห็นว่า ให้มีความถ่อมตัว ไม่สุภาพ ไม่น่ารัก ไม่น่าคบ

คางคก

 เป็นสัตว์ที่มีผิวหนังขรุขระ น่าเกลียด เนื้อนำมาเป็นอาหารไม่ได้ เพราะเชื่อกันว่ามีพิษ จึงนำมาเปรียบกับคนที่ต่ำศักดิ์ ไม่น่ายกย่อง หากมีโอกาสได้รับการอุ้มชูให้อยู่ในที่สูงก็คงจะลำพองใจ ทำท่าไม่น่ารัก

บางทีก็ใช้ว่า คางคกขึ้นวอ แมลงปอใส่ตุ้งติ้ง ซึ่งก็เป็นคำคล้องจองที่มีความหมายเหมือน คางคกขึ้นวอ สำนวนคางคกขึ้นวอ เป็นสำนวนที่แสดงให้เห็นวัฒนธรรมไทยที่ไม่นิยมคนที่อวดตัว คนที่ทำตัวเด่น หรือคนที่ไม่รู้จักเจียม

ถือกันว่า คนที่มีลักษณะดังกล่าวนี้ไม่เป็นที่นิยมของสังคม ตรงกันข้าม คนที่อ่อนน้อมถ่อมตน คนที่ขี้อาย คนที่ไม่กล้าแสดงตน มักถือกันว่า เป็นคนดี คนสุภาพ เป็นที่นิยมในสังคมไทย คนดีจึงมักหลบอยู่ข้างหลัง ไม่กล้าแสดงตน ไม่กล้าอวดตน ปัจจุบันคงต้องมีการสั่งสอนหรืออบรมให้เยาวชนมีความกล้า กล้าแสดง กล้าอวด แต่ต้องกล้าในทางที่ถูก กล้าในทางที่ไม่เป็นภัยแก่ตน กล้าแสดงความเป็นตัวของตน แต่ต้องมิใช่กล้าจนเกินขอบเขตของความพอดี และความงามตามวัฒนธรรมไทยด้วย

 ดังนั้น  "ทฤษฎีคางคกขึ้นวอ"  ก็ยังมีให้เห็นในสังคมไทย  โดยเฉพาะหน่วยงานภาครัฐ  บุคคลเหล่านี้ควรมีคุณสมบัติอย่างไร  ช่วยบอกเป็นวิทยาทานด้วย