หมอจักรพันธุ์ เพิ่งรับราชการมาทำงานแห่งแรกก็ที่นี่ละค่ะ รพ.บ้านเขว้า จ.ชัยภูมิ (... เป็นพระเอก Music ของคณะทันตฯ มข. ด้วยนะคะเนี่ยะ) ... เธอเล่าว่า

• เพิ่งรับโครงการมาจากทางพี่เขาอีกที
• ซึ่งโครงการเดิมที่ทำ เราทำกับกลุ่มผู้สูงอายุที่อยู่ที่ รพ. ส่วนมากเป็นข้าราชการเก่า เป็นกลุ่มที่มีความรู้ และมีความตระหนักในการดูแลสุขภาพช่องปากอยู่แล้ว
• ก็คุยกับพี่ก่อนที่จะย้ายไปว่า ปีนี้เรามาเปลี่ยนกลุ่มกันดูมั๊ย ก็ไปคุยกับพี่ฝ่ายส่งเสริมฯ ในการมาเลือกกลุ่ม ก็ดูกลุ่มที่อยู่ใกล้ รพ. ที่เข้มแข็งที่สุด ก็เป็นหมู่ 14 ในตำบลบ้านเขว้า
• ตอนแรกเราเริ่มจากการไปทำความรู้จักกับผู้นำ ดูพื้นที่ ดูกิจกรรมที่เขาทำ ก็จะมีการเต้นแอโรบิคตอนเย็นทุกเย็น และมีการรวมกลุ่ม ซึ่งกลุ่มนี้ค่อนข้างมีผู้นำที่ดี ซึ่งเป็นประธานชมรมนี้ เคยทำงานที่ รพ. ด้วย
• กลุ่มชาวบ้านกลุ่มนี้ก็เป็นกลุ่มที่อยู่ในเมือง ค่อนข้างให้ความสนใจ และมีเวลาว่างเข้าร่วมกิจกรรม
• ขั้นตอนแรก ... เราก็ไปนัดแนะกับผู้ใหญ่บ้าน
• ทำกิจกรรมการพูดคุยเกี่ยวกับปัญหา ก็ให้เขาแบ่งกลุ่ม และให้คุยกันว่า
  ... เขามีภูมิปัญญาเดิมอะไรอยู่ไหม
  ... มีปัญหาอะไร
  ... อยากให้ รพ. ช่วยในการดูแลช่องปากอย่างไร
  ... มีการดูแลสุขภาพช่องปากอย่างไร
• และก็นำมาวิเคราะห์ว่า วิธีการดูแลของเขาถูกต้องไหม เราควรต้องไปให้เขารู้เกี่ยวกับอะไรบ้าง และเราสามารถนำภูมิปัญญาที่ได้นี่มาประยุกต์ใช้ได้หรือเปล่า
• จากนั้นผมก็เริ่มทำการอบรมให้ความรู้ โดยออกไปให้ความรู้เหมือนที่ทุกคนทำ ก็คือ การแปรงฟัน การดูแลช่องปาก ปัญหาโรคในช่องปาก และสิทธิการรักษา (ซึ่งถูกเรียกร้องมามาก เพราะชาวบ้านส่วนใหญ่ยังไม่รู้ว่า สิทธิบัตรทองทำอะไรได้บ้าง)
• ผมก็เลยคิดกับพี่ จัดทำคู่มือสำหรับผู้สูงอายุ เป็นหนังสือเล่มเล็กๆ ง่ายๆ แต่เขียนตัวใหญ่ๆ ว่า
  ... โรคฟันผุเกิดจากอะไร
  ... แปรงฟันที่ดีแปรงยังไง
  ... และเกี่ยวกับถ้าปวดฟัน เราควรทำยังไง
  ... ถ้ามีอาการยังไง ควรมาหาหมอฟัน
  ... และสิทธิการรักษา
  ... (มีรูปภาพประกอบ)
• ทำกันเอง ใช้งบประมาณจากโครงการ เราพยายามใช้คำง่ายๆ ที่ชาวบ้านเข้าใจ เอาคำวิชาการมาพูดง่ายๆ ให้เข้าใจ และบางส่วนเราใช้ภาษาท้องถิ่นเข้าไปด้วย
• และก็มีคล้ายๆ กัน ก็คือ มีการอบรมแกนนำ ทำกลุ่มแกนนำขึ้นมา เพื่อออกตรวจทันตสุขภาพ
• และผมประยุกต์ใช้ จากที่ผมเรียน คือ ... ผมได้ร่วมกับรุ่นพี่ที่พนัส ตอนที่เรียนอยู่ ได้ทำโครงการเพลงพื้นบ้าน เรื่อง สุขภาพ ซึ่งเป็นเพลงหมอลำ ร้องเพลงเกี่ยวกับการแปรงฟัน ให้ความรู้การทำฟันเทียม
• ... ผมก็นำเพลงส่วนนี้มาใช้ ทางหอกระจาย ซึ่งเขามีการกระจายข่าวอยู่แล้ว
• ก็จัดตั้งกลุ่มแกนนำเกี่ยวกับเรื่องนี้เข้าไปให้ความรู้ ในหนังสือที่ผมทำ และเปิดเพลงที่ทำเป็นเพลงพื้นบ้านเข้าไปด้วย
• ช่วงเย็นที่มีการเต้นแอโรบิค ก็มีการนำเพลงนี้มาเปิดด้วย
• แต่โครงการพูดตรงๆ ก็ยังไม่ค่อยคืบหน้าเท่าไร ตอนนี้ก็ยังทำอยู่ เหมือนเริ่มทำใหม่หมดเลย เพราะเริ่มทำจากตอนที่ผมจบมาก็ทำได้ 2-3 อาทิตย์

นี่ขนาดเพิ่งทำใหม่ๆ หมาดๆ นะคะ เนี่ยะ ยังไปได้ไกลถึงขนาดนี้ ต้องดูต่อไปว่า จะมีความยั่งยืนอยู่หรือเปล่านะคะ

รวมเรื่อง "รวมก๊วนสร้างพลังเรียนรู้ และพัฒนากิจกรรมผู้สูงอายุ"