เคราะห์ มาจากไหน

เคราะห์ มาจากไหน
: สะเดาะเคราะห์ อย่างไร

This weekend we (the weekend researchers ;-) will look at เคราะห์ (fate or[mis]fortune). We want to know where เคราะห์ come from (มาจากไหน) and how we rid of (สะเดาะ) a bad one. Again in 'sr-style' we will learn about 'เคราะห์ in Thai' in an etymological way (that is to find where words come from or have origin from...). Of course we can learn Thai and English and Pali at the same time, we are learning to do research and become multi-disciplinary researchers.


เคราะห์ (Royal Institute Dictionary 2542 Th-Th [RID2542])
๑ [เคฺราะ] (โหร) น. เรียกดาวเฉพาะ ๙ ดวง เรียงตามลำดับมหาทักษา คือ อาทิตย์ จันทร์ อังคาร พุธ เสาร์ พฤหัสบดี ราหู ศุกร์ เกตุ ซึ่งถือกันว่ามีเทวดาประจำแต่ละดวง ว่า ดาวพระเคราะห์, เรียกดาวพระเคราะห์ทั้ง ๙ ดวงอย่างรวม ๆ ว่า ดาวนพเคราะห์ ถือว่าเป็นดาวที่ยึดโชคของคน; สิ่งที่นำผลมาให้โดยไม่ได้คาดหมาย เช่น เคราะห์ดี เคราะห์ร้าย, มักนิยมใช้ในทางไม่ดี เช่น มีเคราะห์ ฟาดเคราะห์. (ป. คห; ส. คฺรห ว่า ยึด).
๒ [เคฺราะ] (ดารา) น. เรียกดาวที่ไม่มีแสงสว่างในตัวเอง ต้องได้รับแสงสว่างจากดวงอาทิตย์ และเป็นบริวารโคจรรอบดวงอาทิตย์ ว่า ดาวเคราะห์

gaha: 1. one who catches or take possession of. 2. a planet. (nt.), house. (m.)
gāha: 1. seizure; grip; 2. obsession; 3. an idea; a view. (m.)

เทาะห์[RID2542]
(แบบ; โบ) ก. เผา เช่น ธานยเทาะห์ ชื่อพิธีเผาข้าว. ( ป., ส. ทห).

{Note. ธานยเทาะห์ and ธานย- ธานฺย- : no entry in [RID2542]; ธัญญ-ฑาหะ?
ธัญญ [ทัน, ทันยะ-] น. ข้าวเปลือก. (ป. ธญฺ; ส. ธานฺย).
dhañña: grain; corn. (adj.) fortunate; lucky. (nt.)

ฑาหะ [ทาหะ] (แบบ) น. ความร้อน, ไฟ. (ป.).
ḍāha [Sk. dāha, see ḍahati] burning, glow, heat. Sometimes spelt dāha.

** Perhaps the Royal Society should look at this entry in the Thai dictionary.}

{Note. daha: like. (m.); a lake?
daha [Sk. draha, through metathesis fr. hrada, hlād, see hilādate] a lake D i.45 (udaka-daha); J i.50; ii.104; v.412 Miln 259; PvA 152; Dpvs i.44.}

{Note. เดาะ [RID2542]
๑ ก. โยนสิ่งของขึ้นแล้วเอาไม้หรือมือตีรับให้กระท้อนขึ้น. ว. ร้าวจวนจะหัก เช่น ไม้คานเดาะ แขนเดาะ; เติมลงนิดหน่อยเพื่อให้คุณภาพเด่นขึ้น เช่น จืดไปเดาะเกลือลงไปหน่อย; (ปาก) โดยปริยายใช้เรียกผู้ที่กำลังจะดี แต่กลับมีข้อบกพร่องเสียกลางคัน, ใช้เป็นคำแทนกริยาหมายความว่า ทำแปลกกว่าธรรมดาสามัญ เช่น ร้อนจะตายเดาะเสื้อสักหลาดเข้าให้.
๒ น. นม. (ข.).
๓ ว. อาการเดินอย่างกระปรี้กระเปร่า เช่น เดินเดาะเลาะทางมา.}

sa (pron)that, he, she... The form sg. m. sa is rare...
su (indecl.) [Vedic su˚, cp. Gr. eu) -- ] a particle, combd with adj., nouns, and certain verb forms, to express the notion of "well, happily, thorough...

สะเดาะ [RID2542]
ก. ทำให้หลุดออกมาด้วยคาถาอาคม เช่น สะเดาะโซ่ตรวน สะเดาะกุญแจ; ทำให้หมดสิ้นไปหรือเบาบางลง เช่น ทำบุญสะเดาะเคราะห์ ปล่อยนกปล่อยปลาสะเดาะเคราะห์.
{?from su-ḍāha : burn/break off ...something... to make the rest better?}

สะเดาะเคราะห์ (from Lexitron Thai-English)
๑ V. exorcise
๒ V. change one's bad fortune through a ceremony
ทำพิธีผ่อนคลายไม่ให้เกิดโชคร้าย
คนไทยมีความเชื่อว่า ถ้าใครมีเคราะห์ ก็ต้องให้พระรดน้ำมนต์ให้ เพื่อสะเดาะเคราะห์

{Note. สะเดาะเคราะห์ is not found in the Royal Institute Thai Dictionary 2542. Shouldn't it be included/defined in RID2554?}

Studying the evidence before us (above), we can see a strong plausibility that we got เคราะห์ (ป. คห|เคหะ; ส. คฺรห|คฤห) from Pali and/or Sanskrit. We spiced it to our taste. We also got a remedy สะเดาะเคราะห์ (su-ḍāha gaha) from Pali and again modified to our taste.

Over two thousand years of (Theravadii and Mahayaana) Buddhism have made strong imprints in our languages and cultures. We no longer ask questions. We no longer look at 'daily events' with fresh or innovative eyes. We just take things as granted or follow tradition blindly. Where would we find innovations to help us advance into the Future? If we would not look around us. If we don't question what we do or see today. The often-mentioned Kalama-sutta (กาลามสูตร)[please see also Belief: Is Learning (a kind of) Believing? (PSE) https://www.gotoknow.org/posts/473288 ] says implicitly that knowledge (or "innovation") comes from studying of evidence (not from "copying" from elders, teachers, text,...) and that the way to "confident knowledge" (or happiness) is via illumination of our minds through practices (development of good habits) of learning true Nature of things.

May we find enlightenment this weekend.