เคี่ยวน้ำอ้อย กรำน้ำใจ: เสือสองตัวอยู่ถ้ำเดียวกัน

เสือ  สาง

และ  เสือ  สวย เสื้อลาย

ชาวบ้านบ้านเหล่าเตาถ่าน มีประสบการณ์โชกโชนในการอิ้วน้ำอ้อยทำน้ำตาลไม่แพ้ชาวย้อบ้านใด ๆ  ในศรีสงคราม ทำตั้งแต่น้ำอ้อยกะทอ ( หนึ่งกะทอ=สิบสอง กก.)ละสิบสลึง ที่พ่อสางเคยบอกว่า ขายน้ำอ้อย ๑ เกวียน ได้เงินมา ๔๐ บาท คราวโน้น ขึ้นมาเรื่อย ๆ เมื่อปี ๔๕ ราคาหมื่นละ ๑๕๐   และล่าสุดปีสองปีที่ผ่านมานี้หมื่นละ ๒๕๐ และกลายเป็นกก. ละ  ๓๐ ปีเมื่อมาถึงตลาด
มีเท่าไรมีคนจองหมด  จากคำบอกเล่าของญาติพ่อสางที่บ้านนาเดื่อ ซึ่งอยู่ ๔ กม.ห่างจากบ้านเหล่า  และบัดนี้ราคาน้ำตาลทรายกิโลกรัม ๑๗ บาทเป็นอย่างต่ำ และเป็น ๒๐ บาทในหมู่บ้าน.....
กระนั้นชาวนาเดื่อเอง ก็หยุดทำน้ำอ้อยไปหลายราย หันมาตามกลิ่นอันเหม็นเน่าแต่ล่อใจของยางพาราและราคาของมัน ไถแปลงปลูกอ้อยทิ้งปลูกยางแทน ไม่ยาก

เด็กหนุ่มฉกรรจ์จากนาเดื่อบางคนเอ่ยว่า
ที่บ้านผมก็ทำน้ำอ้อย ทำจนเบื่อแล้ว อยากไปที่อื่นบ้าง เลยไปทำงานกรุงเทพกับเพื่อน
คนหนุ่มยังอยากเห็น อยากผจญภัยในโลกกว้างที่ดูเหมือนท้าทาย มีความหวังในอนาคตที่ไม่มีอนาคต แต่ก็ยังดีที่ชีวิตชนบทได้เอื้อให้เขามีประสบการณ์ร่วมกับครอบครัวฝังไว้ในความทรงจำของเขาอยู่บ้าง

ที่บ้านเหล่าจะมีงานบุญเดือนสี่ เพื่อนบ้านพากันโสกับพ่อสวยว่า     เจ้าน่ะไปเอ็ดเต๋อ ทั้งสองคนผัวเมีย เผอน่ะอยู่เอ็ดเวียกวัดซ่อยกัน
พ่อสวยแก้กังขาว่า
ยายทนแกต้องไป ไปให้หัวหน้าเห็นหน้า แกเป็นสมาชิกกลุ่ม แต่ข้อยไม่เกี่ยวกับหัวหน้า ข้อยเกี่ยวกับน้ำอ้อยโดยตรง ข้อยต้องไปดูแล การทำ เพราะหัวหน้าบอกว่า ไม่มีใครทำเป็น

พ่อสวยทำหน้าที่อย่างที่สุดตามกำลังคนแก่จะทำได้
พาเพื่อน ๆ เตรียมหลุมหยอดแบบโบราณ พ่อเป็นนักทำน้ำอ้อยแบบ ขนบ
หยอดหลุมละเท่า ๆ กันสองทัพพีนะ
พวกเรา
หยอดให้เต็มให้พูนไปเลย จะได้เสร็จไว ไม่เปลืองที่
ไม่ได้ ต้องให้งามด้วย.... ไม่งั้นขายไม่ได้ ....เอ๊ย..ดิฉันคิด
วงไม้ไผ่ที่เป็นแบบหล่อน้ำอ้อยต้องไม่ใหญ่เกินไป ให้พอดีงาม เลื่อยให้ได้ขนาดเดียวกัน
เศษน้ำอ้อยที่เหลือไม่ต้องเอา เอาไปต้มใหม่อีก
พวกเรางงว่าต้มอีกทำไม
มันจะไม่สวย พ่อสวยบอก

ส่วนพ่อสางมาถึงไม่พูดไม่จา ทำการสาธิตการส่งท่อนอ้อยเข้าอิ้วทันที
แล้วก็ไปดูการเคี่ยว

ระวังเป็นที่สุดเด้อพี่น้อง เกี่ยวกับน้ำอ้อยนี่ ถ้ามันกระเด็นโดนมือ เนื้อจะยุ่ยสุกเลย แล้วจะขาวอย่างนั้นตลอดไป....
จะดูน้ำอ้อย ได้หรือยังให้ดูเวลามันบ้อน(ฟองที่ปุดขึ้นมา) ตอนแรกมันจะบ้อนเล็ก ๆ ทั่วหม้อ (กระทะ)  แล้วมันจะบ้อนขนาดใหญ่ แล้วต่อมามันจะกลายเป็นใหญ่และเล็กสลับกันจนทั่วหม้อ บ้อนใหญ่จะมุดลงข้างล่าง บ้อนเล็กจะผุดขึ้นมา ใช้ไม้คดกงตักดู มันจะติดอยู่กับไม้ ไม่ไหลลงเร็ว เป็นอันยกกระทะลงได้... <p>ตอนพ่อสางพาดู ก็ดูเหมือนจะมองเห็นแบบนั้น พากันอือออคะขาไปกับพ่อ  แต่พอพวกเราดูกันเอง ก็พากันเถียงกันวุ่นวาย ได้ ไม่ได้ ทุกคนพูดคำศัพท์ได้เหมือนที่พ่อพูด แต่ดูไม่เป็นอยู่ดี มันไม่สำเร็จที่การพูด แต่สำเร็จด้วยการทำ
พ่อสาง  มาช่วยดูหน่อยค่ะ</p><div style="text-align: center"></div><p>เมื่อยกลงแล้ว ต้องใช้ไม้คดกงคนไปเรื่อย ๆ ให้น้ำอ้อยเย็นได้ที่ จนเป็นทรายรอบกะทะหนาประมาณ ๒ นิ้ว
เตรียมหยอดได้!!!
 พ่อสางสั่งการ ช้า น้ำอ้อยจะแข็ง</p><p>พวกที่ไม่เคยทำ ตื่นเต้นอยากลองหยอดน้ำอ้อยเป็นก้อน ไม่เชื่อการพูดของพ่อสาง ที่พูดเบา ๆ  พูดครั้งเดียว ก็เลยลองหยอดน้ำอ้อยตอนที่ยังไม่เย็น ปรากฏว่าน้ำอ้อยเยิ้มอยู่อย่างนั้นเป็นชั่วโมง แกะออกก็ไม่ได้ จะเก็บไว้ก็เยิ้มตลอดไป เหนียวยิ่งกว่าตังเม
…เชื่อไหมล่ะทีนี้… พ่อสางมีวาจาสิทธิ์</p><p>พวกเราทั้งหมดที่มาทำนี้ มาทำสิ่งที่ไม่เคยเห็น ไม่เคยทำมาก่อนในชีวิต และก็จะไม่ได้เห็นด้วยถ้าไม่มา ผมบอกให้หมดไม่ปิดไม่บัง</p><p>จริง จริง  เสียงพึมพำสนอง จากเพื่อน ๆ รอบข้าง</p><p>ในทั้งหมดนี้มีพ่อยอด พ่อบุญยก ที่พอจะดูขบวนการต่างๆ เป็นแล้ว </p><div style="text-align: center"></div><p align="center">ดรสาง. กับศิษย์เอก บุญยกคนกระทะ ยอดเสื้อเหลือง</p><p>แน่ะ  ประเมินผลการเรียนอีก ชี้ด้วยว่าใครผ่านบ้าง
พวกเราตบมือให้
พ่อยอดทำหน้า…เอ …กูทำได้จริงหรือเปล่าหว่า
ยังไม่แน่ใจ</p><p>พ่อสาง พวกเพื่อน ๆ ยกให้พ่อสาง กับพ่อสวยเป็นดอกเตอร์สางกับดอกเตอร์สวยของพวกเราด้านทำน้ำอ้อย..พ่อจะว่าอย่างไร</p><p>พ่อสาง
ผมภูมิใจที่สุดครับ
พ่อสวย
ให้ลูกหลาน เรียนรู้แล้วพากันทำต่อเด้อ</p><p>พูดได้แค่นั้นเอง สำหรับครูผู้ยิ่งใหญ่ของพวกเรา ถ่อมตัวตนยิ่งนัก</p><p> </p><p> </p>

[ดร. แสวง รวยสูงเนิน]

สนุกและได้ความรู้ดีมากครับ

เสียดายที่ผมติดงาน ไม่งั้นจะไปนอนรอแทะปึกน้ำอ้อย ทบทวนความหลังสมัยเด็กๆแน่นอนเลยครับ